|
Xitaylarning noposi omomiy
noposning 90 pirsentige yeqinraqini teşkil qilidiğan
Ürümçi şehri, Şerqiy Türkistan boyiçe oğruluq,
bulangçiliq, qatilliq we aldamçiliq dilolirining sadir
boluş nisbiti eng yuquri şeher. Yiliğa sadir bolğan
jinayi işlar diloliri içide, oğruluq, bulangçiliq,
qatilliq we aldamçiliq diloliri 90 pirsenttin köpirekni
teşkil qilidu.
Mesilen, < Xinjiang tiyanşan tori > da 2 ayning 18
küni elan qilinğan bir xewerde körsütülişiçe, ötken yili
şeher boyiçe 32 ming 191 qétim jinayi işlar dilosi sadir
bolup, aldinqi yildikidin 6.1 pirsent aşqan bolsimu,
emma qanun orunliri aran 15 ming 547 diloni birterep
qilaliğan we 5512 kişini qolğa élip, 4653 kişi üstidin
höküm çiqarğan.
Emma şu yili hökümet teripidin < 3 hil küçler > dep
atalğan we pütünley yerliklerge qaritilğan < bölgünçilik
we qanunsiz diniy heriketler bilen şuğullunuş dilosi >
din aran 12 qétim sadir bolğan. Egerde biz, 32 ming 191
qétim yüz bergen jinayi işlar dilosi bilen, 12 qétim yüz
bergen < Milliy bölgünçilik dilosi > ni sélişturidiğan
bolsaq, Ürümçi şehrining amanliqini we xelqning hozurini
kimlerning buziwatqanliqini biliwélişimiz tes emes. Emma
külkilik yeri, Buyilning béşida çaqirilğan < Ürümçi
şşerlik siyasi qanun hizmiti yiğini > da, < Qanunu
tarmaqlirining 2004 yilidiki baş wezipisi milliy
bölgünçilerge, zorawan teroristlarğa we radikal diniy
küçlerge qattiq zerbe bériştin ibaret, biz bu < 3 hil
küçler > ge qarşi yuquri besimliq zerbe bériş halitini
menggü saqlap qélişimiz lazim > dep körsütülgen. Yeni
qanun tarmaqliri, pütün şeherni qaplap ketken oğri
bulangçi we qatillarni ikkinçi pilanğa qoyup, eslide héç
mewjut bolmiğan atalmiş < Milliy bölgünçi, terorist we
radikal islamçilar > ğa zerbe bériş üçün seperwer bolğan.
Xitayning buxil siyasiti, Şerqiy Türkistan rayonida
jinayi işlar dilolirining, bolupmu Xitay millitidin
bolğan jinayi işlar jinayetçilirining sanining şiddet
bilen köpüyüp, Şerqiy Türkistanning amanliqiğa we yerlik
xelqning hayati hem mal mülkige éğir xewip élip
kélidiğan derijige bérip yetişige sewepçi bolmaqta,
çünki Xitay hökümitining Xitay millitidin bolğan
jinayetçilerge biperwa qarişi we bu qanuniy jehette
Uygurlar bilen Xitaylarğa periqliq muamile qilişi, Xitay
puhralirini jasaretlendürüp, ularning téximu köplep
jinayet sadir qilişiğa sewepçi bolmaqta.
Wehime içide yaşawatqan Ürümçi ahalisi hökümettin oğiri
bulangçi we qatillarğa qarşi küçlük tedbir qollunuşni
kütiwatqan bügünki künde, Qanun tarmaqlirining yenila
atalmiş < 3 hil küçler > ge zerbe bérişni baş wezipe
qilğanliqi, elwettiki şeher ahalisining naraziliqini
qozğawatqan asasliq mesililerning biri bolup kelmekte. |
