ana sahipe
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
8

Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

8 ) Xitayning Yadro Küchidin Mudapiyelinish Xarektiri Özgermeydui

      Merkiziy axbarat agentilighining Beijing 9-awghust xewiri: Xitay herbi ishlar penler akadimiyesining küresh yoli tatqiqat qismining génerali Peng Guang Qian ning déyishiche ,Xitayning yadiro siyasiti özgermes 5 xil türni saqlaydiken.
     Yadiro küchidin mudapiyelinish xarektiri bilen, aldi bilen yadiro qoral ishlitilmeydu dégen wedisi özgermeydiken. Biraq alimlar, dunya herbi ishlar téxnikisining tereqqi qilishigha egiship xitaymu cheklik bolghan yadiro tehdid küchini ashurudu dep qaraydiken.
Beijing <<sheriqqe nezer sélish>>jornilida, Peng Guang Qian :hazir dunyada yadiro qoraliri bar bolghan döletler, yoshurun yadiro qoral saqlighan döletler, we bunungha yeqinlishiwatqan döletler barghanseri köpüywatidu , birdek yadiro texnikisi, yadiro matiriyaliri, yadiro xadimliri we yadiro qoralliri toxtimay tarqiliwatidu we tarqilish süriti toxtimay eshiwatidu , térorslarning yadiro qoraliri ishlitish ihtimalighimu yuqurlawatidu , dep körsertken.
Peng Guang Qian yene : Dunya yadiro muhitining özgirishi, xitayning omomi qurulmisigha köp ziyanliq, Xitayning dölet béxeterligini qoghdashtiki qiyinchiliqi éghirlishwatidu , her xil türdiki ehtimaliqlargha qarshi turshimiz lazim. Unungdin sirt, Xitayning etirapidiki yadiro gewdisining eshishi, Xitayning duch kélwatqan muhitini murekepleshtürwetti dedi.
Beijing Qing Hua unvirstitining xeliqara mesililer tetqiqat kafidiriyesining herbi qorallarni cheklesh türüning mesuli Li Binning déyishiche pütkül dunyaning “yadiro qoralarni cheklesh” systimisining qurulishi we tereqiyati, Xitaygha paidiliq. Xitay yadiro qorallni aldin ishletmeslike wede béridu , shunglashqa “yadiro qorallarni cheklesh”qanche küshlük bolsa,Xitaygha shünchilik paidiliq ikken.

     Peng Guang Qianning déyishiche bundin keyin Xitayning yadiro siyasiti 5 xil asasta özgermeydüken:
1. Xitayning yadiro küchidin mudapiyelinish xarektiri özgermeydu.
2. Bashqilardin awal yadiro qoral ishletmeymiz degen wedisi özgermeydu.
3. yadiro küchi dayirisining cheklik xarektiri özgermeydu. Xitayning yadiro küchi tereqiyati cheklik, peqet eng töwen bolghan yadiro tehdid küchini saqlaydu.
4. Xitay xeliqara yadiro armiyeliri bilen birliship, yadironing kéngiyishini tosashqa tirishidigahnlighi özgermeydu.
5. Xitay eng axerida yadiro qorallarni pütünley yoqutush nishani özgertmeydu.
Biraq, Beijing univirsiti xeliqara munasiwetler inistitotining pirafisori Zhu Fengning qarishiche , dunya yadiro téxnikisining üchqandek tereqqiy qilishigha egiship, Xitaymu yadiro küchlirining chaklik bolghan tehdid küchini dawamliq toluqlaydiken.

Nefise Zeidin


İUÇQUN-KIVILCIM - 12.08.2005 15:42  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş