ana sahipe
1
2
3
4
5
6
7
4

Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

Zhongguogha Meblegh Sélishning Xeterliri

The Epoç Times maqalisi, ETIC terjime-tehrir bölimidin Oghuz teyyarlighan.
Dunya ixtisadi omomyüzlik çökiwatqan lekin Zhongguo ixtisadi ösiwatqan bu yüzeki sharaitta nurghun meblegh salghuçilar Zhongguodiki meblighini ashurwatidu hetta Zhongguoluq bolmaqçi boliwatidu. Herqandaq meblegh sélishning xetiri bolidu, Zhongguodiki bu xeterlerni qandaq bahalash kerek? töwende bir qançe tereptin bu xeterlerni tonushturimiz.
Uçurlarning ashkariliq derijisi: Beijing hökimitining medialarni nazaret we bashqurishi ezeldin qattiq bolup, içki we tashqi medialargha mexsus adem orunlashturup nazaret qilidu hetta bashqurush qatlimigha ademlirini suqundurup kirgüzwetidu. Zhongguo hökimitige paydisiz gep sözlerni elan qilghan bolsila yaki biaram qilip qoysa undaqta Zhongguo hökimitining qara tizimligige çüshüp qelip Zhongguo çegrisining içige kirishi teske toxtaydu yaki ret qilinidu. Zhongguodiki jornalislar tarixtin buyan qattiq kontorol qilinghan we qanunning qoghdishi bolmighan muhitta yashap kelmekte, axbarat sensorigha, qolgha elinishqa, guna artilishqa we türmige tashlinish xewplirige duç kelmekte. Bash orgini New Yorktiki „jornalislarni qoghdash komititi“ ning yeqinda elan qilghan alahide dokladida teximu köp jornalislarning bu yili Zhongguoda öç elish we zerbige uçrighanlighi ashkarlanghan. Bu organning istatiska qilishiçe nöwette Zhongguoda az digende 42 neper jornalis sergür mesililerni elan qilghanlighi üçün qamaqqa elinghan. Meblegh salghuçi we ixtisadshunaslar Zhongguo hökimet terep elan qilghan istatiskiliq melumatlarni körgende çoqum alahide diqqet qilishi lazim, çünki Zhongguo hökimet terep maliye istatiska matiryallirini hökimet organliri bashquridu, xelqning payda menpetini oylashmaydu.
Qanun mukemmel emes, xiyanet-parixorluq eghir: Zhongguoda oxshimighan sheher we ölkilerning qanungha izahet bérishi oxshash emes, soda kelishimlirining axiri çiqishi nahayiti tes. Qanun arqiliq erz qilishning tennerqi nahayiti zor hem qanunsiz unsurlarning üstige elishqa tegishlik jazasi nahayiti töwen. Zhongguodiki eniq bolmighan, muqim bolmighan, qanun boyiçe bolmighan bu siyaset hemmidin bek meblegh salghuçilarni endishige salidu, çünki Zhongguodiki adem amili qanun amilidin küçlik. Her bir tijaretçi azdur köptur bolsimu munasiwet baghlash puli çiqim qilidu. Eng çong we eng teste hel qilishqa toghra kelidighan xeter bolsa siyaset tereptin kelidu yeni memuri bashqurghuçilar tereptin kelidighan xeterdur. siyasetning eniq bolmaslighi meblegh sélishning xetirini çongiytiwetidu yeni payda körilsimu(salghan mebleghtin) hökimet qaydilerni özgertip we yéngilap bajni özgertish we memuri wastilerdin paydilinip seni menpetke erishtürmeydu. Desmaye sélip paydining kapaletke erishelmeslik sewebidin yeqinda dunyadiki 3 çong nefit-gaz shirkitining biri bolghan Gollandiye padishaliq Shell shirket guruhi „gheripning gazini sheriqqe yetküzish“ qurulishidin çekinip çiqti, bu bir misalidur. Rand Asiya-Tiniç Okyan istratigiye merkizining bashqani William H. Overholt mundaq didi: xiyanet we parixorluq soda setiqning herqaysi qatlirigha omumliship ketken, Zhongguoda „munasiwet“ nahayiti muhim bolsimu, lekin buyukirat tüzilmide bezi waqitlarda hetta „ yaxshi munasiwet“mu seni qutqizalmaydu, eger yaxshi bolmighan hemkarlashquçi bilen bop qalsang teximu eçinishliqtur.


İUÇQUN-KIVILCIM - 28.09.2004 14:48  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş