Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

4 ) Italiyede Xitay Köchmenliri Bilen Saqchilar Otturisida Toqunush Yüzberdi

Xitay köchmenliri élip kelgen meynetchilik, saxte mal we türlük qanunsizliqlar, peydin – pey yawropa ellirini bizar qilishqa bashlidi.

Kéyinki yillardin buyan bezi yawropa elliride Xitay köchmenliri bilen yerlikler we Xitay köchmenliri bilen saqchilar otturisida pat – pat toqunushlar yüz bérip turidighan weziyet shekillendi.

< Germaniye dolqunliri radiosi > ning xewer qilishiche, 4 – ayning 14 – küni Italiyening qedimi shehri Mai lande yashawatqan Xitay köchmenliri bilen yerlik saqchilar otturisida keng kölemlik toqunush yüz bergen, toqunushta 10 nechche Xitay yarilanghan.

Shu küni bir Xitay köchmini Mai land shehride mashina toxtutush esnasinda tekshürüsh élip bériwatqan bir saqchi bilen jidelleshken, jidelge bashqa Xitaylarmu kélip arilashqini üchün, héliqi saqchi derhal yardemge saqchi chaqirghan, bu jeryanda jidelge arilashqan Xitaylarning sani birdinla köpüyüp, ular saqchilargha botulka yaghdurushqa bashlighan, saqchilar amalsiz ulargha gaz we kaltekler bilen taqabil turushqa mejbur bolghan.

Yuqarqi xewerde körsütülishiche, Italiyede resmiy tizimgha aldurghan Xitaylarning sani 128 ming bolup, emiliyette bolsa ularning sani teximu köp iken.

Italiyede yashawatqan Xitaylar bu döwletning qedimi shehrliridiki asasliq kochiligha yighiliwélip, < Xitay kochisi > berpa qiliwalghan, Xitaylar yerleshken bu kochilarning taziliqi intayin nachar bolup, hemme yerde exlet – chawa uchup yüridiken, Xitaylarmu dukan we öyliridiki exletlerni kochigha achiqip xalighan yerge tashlaydiken, bunung bilen sheherning tebiy mohiti éghir weyranchiliqqqa uchrap, yerlik xelqning qattiq nepritini qozghighzan.

< Xitay kochisi > dep atalghan kochilar, Italiyening Roma, Mai Land qatarliq asasliq sheherliride mewjut bolup, buyerde yashawatqan Xitaylar Italiyening tilini, qanunlirini we yerlikning örp – adetlirini ügenmeydiken, köpünchisi dukan échiwalghan bolup, Xitaydin saxte mal yötkep satidiken we baj oghrilaydiken, peqet Mai Land shehrining bir kochisidila Xitaylar 500 din artuq dukan échiwalghan, yene kélip pütün yolning boylirigha mal satidighan tenze échiwélip, yollarning normal qatnishigha tosqunluq qilghan, Xitay dukanlirimu Italiyening qanunlirigha hörmet qilmay, dukanni xalighan waqitta échip, xalighan waqitta taqaydiken. unung üstige Xitaydin qachaq yollar bilen köchmen yötkep kélip, bu köchmen Xitaylarni yer asti gemilerde künige 18 sa’etlep ishlitidiken we ma’ash bermeydiken. Italiye saqchiliri kéyinki yillardin buyan bundaq ézip ishlewatqan köp sandiki qachqun Xitayni Xitay bidiklirining qolidin qutquziwalghan.

Italiye ichki ishlar ministiri Giuliano Amato ependi Xitay köchmenliri heqqide toxtulup, < ular oz aldigha bir dunya bolup yashaydu, ular bilen diyalog qurush nahayiti tes, ular köp tereplime izdenmeydu, shunga ular turiwatqan kochilarni nazaret qilip turush kerek > dep körsetken. 

©UÇQUN-KIVILCIM - 16.04.2007 21:27  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş