Uchur we Tehlil

1) Xitay Mustemlikichiliri Xeyirnisa Sawutqa Ölüm Jazasi Berdi

Xitay sodigerler gézitining 12 - ayning 5 - künidiki xewirige qarighanda, Ülümchi ottura xelq sot mehkimisi Ülümchi 5-iyul weqesidiki besh dilogha munasiwetlik yette adem üstidin ochuq sot échip, höküm élan qilghan. Sotta Xitay mustemlikichiliri Ürümchi 5- iyul weqeside Uyghurlarni namayish qilishqa qutratqan we teshkilligen dep eyipligen hem shudnaqla télévizor ekranida jinayitini “iqrar” qildurghan Xeyirnisa Sawutqa ölüm jazasi bergen. Uningdin bashqa yene Rozi Qari Niyazghimu ölüm jazasi bergen. Xitay mustemlikichilkiri 7 - ayning 7 - küni adem öltürdi dep qarighan Li longfei isimlik bir Xitayghimu ölüm jazasi bergen.

Qadirjan Toxti, muxter Rahman, Ekrem Ghoji qatarliqlar mudetlik 10 yilliq 15 yilliq we 18 yilliq qamaq jazasigha höküm qilinghan.

Xitay soti toxtimay ochuq we yépiq shekildiki sotlarni échip Uyghur xelqini ölümge höküm qilmaqta. Dunya kishilik hoqoqni qoghdash küni yéqinliship kéliwatqan mushundaq bir peyitte Xitay mustemlikichilirining Uyghur xelqige türkümlep ölüm jazasi bérishi emeliyette Uyghur xelqini Sherqiy Tükristanda qanchilik éghir derijide xorlawatqanliqiing nahiayiti roshen bir délili bolalaydu.

http://finance.ifeng.com/money/roll/20091205/1545839.shtml

2) Xitayning Ichkiri Ölkiliride Choshqa Zukumi Bilen Ölgenler 200 ge Yetti

Xitayning xewerler torining 12 - ayning 4 - künidiki xewirige qarighanda, Xitayning sehiye ministirliki 4 - dékarbir Xitayning 11 - aydiki choshqa zukumi ehwali toghursida xewer élan qilghan. 11 - ayning 30 - künige qeder Xitaydnaing 31 ölke aptonum rayonida choshqa zukumi bilen yuqumlanghanlar 92904 ke yetken. Buning ichide dölet ichide yuqumlanghanliri 90720, dölet sirtida yuqumlanghanlir 2184 neper iken. Ölgenler 200 neper iken.

Nöwette Xitay kommunist hakimiyitining mustemlikisi astida turwatqan Sherqiy Türkistanmu choshqa zukumi bir qeder téz we keng yamrighan rayonlarning biri bolup, Xitay hökümitining Sherqiy Türkistandikini téléfon internet qatarliq uchur alaqe wastirilini qattiq qamal qilishi tüpeylidin bu rayonda zadi qanchilik ademning choshqa zukimi bilen yuqumlanghanliqi we ölgenliki ta hazirghiche namelom.

http://news.ifeng.com/world/special/zhuliugan/zuixinbaodao
/200912/1204_6347_1462671.shtml

3) Xitay Mustemlikichilirining Xeyirnisa Sawutqa Bergen Ölümjazasidin Tughulgha Oylar

Xitay sodigerler gezitining 12 - ayning 5 - künidiki xewirige qarighanda, Xitay mustemlikichiliri Ürümchi ottura xelq sot mehkimiside ochuq sot échip yene 3 ademge ölüm jazasi bergen, buning ichide ikki neper Uyghur bar bolup, buning bilen mushu heptining ichide ölümge boyrulghan Uyghurlarning sani 7 neperge yetti, Xitay mustemlikichiliri erz qilin'ghan bashqa 3 neper Uyghurni 10 yilliq 15 yilliq we 18 yilliq muddetlik qamaq jazasigha höküm qilghan. Xitayning téxi 2 küni burunla 5 neper Uyghurni ölümge boyrup aridin bir kün ötüpla yene ikki Uyghurni ölümge boyrighanliqi bolupmu ölümge boyrulghanlarning ichide Xeyirnisa Sawut isimlik Uyghur ayalning barliqi kishining alahide diqqitini tartidu.

Xitay mustemlikichilir Xeyirnisa Sawutni bir Xitayning urup öltüp 3 Xitayni oxshash bolmighan derijide yarlandurghan, qilmishi éghir, tesiri yaman digendek töhmetler bilen eyipligen. Uningdin bashqa Xitay merkizi téléwiziye istansimu atalmish Ürümchi 5-iyul weqesining heqiqi ehwali digen yalghan höjjetlik filimde Xeyirnisani alahide tilgha élip uni Ürümchi 5- iyul weqede dölet ichidiki asasliq pilanlighuchisi we teshkilliguchisi dep körsetken, hemde Xeyirnisani qattiq qiyin - qistaqlargha élip mejburlap iqarar qildurghan. Uning Norwigiyediki yoldishimu Erkin Asiya radiosining ziyaritini qobul qilghanda, ayali Xeyirnisa Sawutning emeliyette héchqandaq bir ishqa arlashmighanliqinin, CCTV ning Ürümchi 5- iyul weqesi torghursida ishligen yérim saetlik mexsus programmsida diyilgen sözlerning hemmisining ayligha qilinghan tohmet ikenlikini eytqan.

Xitay mustemlikichilir ezeldin özining menpeti uchun bashqilarning menpetini qurban qilishqa adetlinip ketken. Ular Ürümchi 5 - iyul weqesidiki jawapkarliqni üch xil kochlerge artip qoyup, özingizning Ürümchide élip barghan irqi qirghinchiliqi hem shudnaqla 10 mingdin artuq ademni tutup ketip ularni qarangghu turmilerde wehshiylerche qiynighanliqidin ibafret bu jinayi qilmishliridin özini qachurghan, hem shundaqla Ürümchi 5 - iyul weqeside ölgen Xitay köchmenliri üchün bigunah Uyghur xelqidin qan qerz aldighanliqini ashkar jakarlighan idi. Mana bügünki künde Xitay mustemlikichiliri ayighi üzülmey échilwatqan sotlarda Uyghur xelqini türkümlep ölümge boyrup, nurghun bigunah Uyghurlarning hayatini nabut qilmaqta.

Xitay mustemlikichilirining Xeyirnisa Sawutqan ölüm jazasi bérip ijra qilghanliqigha qarita ETIC ning resi Abudjélil Qariqash ependimu öz köz qarashlirini bayan qilip, emeliyette héchqandaq bir ishqa arlashmighan özining kishilik heq hoqoqliirni telep qilghan Uyghurlarni jümlidin Xeyirnisa Sawuttin ibaret bir ayalnimu adem öltürgen we yarlandurghan digen töhmetler bilen ölümge boyrighanliqi Xitay mustemlikichiliirining neqeder yüzsiz we namerd bir hakimiyet ikenlikini éniq körsütüp turdu didi. Hem Xitay mustemlikichilirining özing erkinliki barawerliki dimkoratiyisi üchün ténchliq namayishi élip barghan Uyghurlarni dehshetlik bastup, ularni topilangchi térrorchi bölgünchi digen atalmish siyasi jinayetler bilen eyiplep öltürwatqanliq menggü köz yumghili bolmaydighan bir rehimsiz rialliq. Sherqiy Türkistan xelqining Xitay mustemlikichilirge bolghan qarshiliq herketliri buningdin kéyin téximu ulghiydu didi.

Xitay mustemlikichiliri Xeyirnisa Sawuttek bu öz erkinliki barawerliki üchün ténch namayish qilip Xitay mustemlikichilikining Uyghur xelqini depsende qilish siyasitige qarshiliq bildüreligen Uyghur qiz ayalliridin Sherqiy Türkistan xelqi menggü iptixarlindu. Uyghur xelqining Xitay mustemlikichilirige qarshi küreshliri bir künmu toxtap qalmaydu. Xitay kommunistlirining Uyghurlargha bergen ölüm jazasi Uyghur xelqining öz azatliq erkinlik kishilik hoqoqlirni telep qilishtek heq yoldin hergiz toxtitalmaydu.

Weten Oghli