Uchur we Tehlil

1) Keshmir Milletchiliri Xitaynin Destek Qilip Hindistanni Biaram Qilmaqta

Xitayning yershari waqit gezitining 11-ayning 23-künidiki xewirige qarighanda, Hindistan kontirolluqidiki Keshmirdiki bölgünchi teshkilatning rehbiri Faruq 20-noyabir bayanat élan qilip, gerche Xitay Keshmir talash tartishidiki herqandaq bir terepning birsi bolmisimu biraq, biraq mezkur rayonning ténchliqi we muqimliqi Xitayning payda menpeti bilen zich munasiwetlik digen. U yene 11-ayning axirliri Xitayda ziyarette bolushni pilanlighan. U sözide men Xitaydiki bir hökümetsiz teshkilatning teklipi bilen ziyarette bolmaqchi, ziyaret mezgilide men Keshmir talash tartishigha dair köz qarashlirimni otturgha qoymaqchi, Xitay bolsa bügünki dunyadiki chong döletlerning biri, Xitayning mezkor rayonning ténchliqi we muqjmliqgha qarita oynaydighan roli chong digen.

Faruqning sözliri Hindistandiki bir qisim kishilerning sezgürlikini ashurghan. Hindistanning kündilik axparat we tehlil géziti 22-iyul maqale élan qilip, Xitayning Faruqni Xitay ziyaritige teklip qilishi emeliyette Dalay Lamaning Arunachar shitigha ziyaretke barghanliqidin öch alghanliqi, Xitayning elbette Keshmir mesiliside rol oynash niyiti yoq, biraq Xitay hökümiti Dalay Lamaning ziraitdin öch élishni pilanlap boldi diyilgen.

http://news.ifeng.com/mil/1/200911/1123_339_1447512.shtml

2) Xitay Diniy Ishlar Idrarisining Bashliqi, Diniy Teshkilatlar Hökümet Bilen Dinni Ayriwetip Bashqurushqa Boysunmasliqqa Bahane Tapalmaydu dédi

Xitay xewerler torining 11-ayning 23-kündiki xewirige qarighanda, Wang Zuoan yéqinda Xitayning diniy siyasetliri we hökümet bilen din munasiwetliri toghursida tehlil élip barghan, hemde shundaqla özining köz qarashlirini qoyup ötken.

Xitay kompartiyisining bu sadiq ghalchisi qilche tep tartamay Xitayning diniy siyasitini maxtap köptürüp, Xitay kommunist hakimiyitining diniy siyastlirini aldil we baraberlik hem kengchilik siyaset dep dawrang salghan.

Sherqiy Türkistandiki diniy jehettiki bésim Xitayning bashqa herqandaq rayondiki bésimdin éghir, Xitay kommunist hakimiyiti mustemlike Sherqiy Türkistanda “Uyghurlarni dunyagha bilindürmey depsende qilish” siyasitini izchil ijra qilip kéliwatqan bolup, islam dinigha étiqat qilidighan Uyghular herwaqit Xitay kommunist hakimiyitinig zerbe bérish nishani bolup keldi, Xitay mustemlikichiliri Sherqiy Türkistanda diniy paaliyet qilghan ademlerni kemsitip we ularni her jehettin qattiq nazaret astigha élip, ularning diniy étiqad erkinlikini éghir derijide ayagh - asti qilghan. Nurghun kishiler “qanunsiz diniy payliyetchi” digen bahane bilen yushurun we ashkara halda öltürwetilgen hem tutqun qilinghan. Xitay kommunist hakimiyiti Sherqiy Türkistandiki Uyghur xelqini diniy jehettin bashturghanliqtin ibaret bu jinayi qilmishliridi qéchip qurtulalmaydu.

http://news.ifeng.com/mainland/200911/1123_17_1447623.shtml

3) Xitay: Amerika Dölet Mejlisining Yilliq Dokilati Bir Tereplimilik we Yaman Gherezge Tolghan dédi

Xitay xewerler torining 11-ayning 23-kündiki xewirige qarighanda, Xitay tashqi ishlar ministirlikining bayanatchisi Amerika dölet mejilisining “Xitay Amerika iqtisad we bixeterlik bahalsh komititi” élan qilghan yiliq dokilati toghursida toxtilip, bu dokilat pakitni burmilighan, bir tereplimilik köz qarash we yaman gherezge tolghan digen.

Chengang yene sözide biz atalmish komititining yaman köz bilen Xitaygha qarimasliqini, Xitayning ichiki ishlirigha arlashmasliqini hem shundaqla Xitay Amerika munasiwitige ziya yetküzmeslikini umid qilmiz digen.

Xitay hökümiti ezeldin démokratik döletlirining Xitay hökümitige qarita otturgha qoyghan teklip pikirlirige qarita inkar qilish we eyiplesh pozitsini tutup kelgen. Hem shundaqla xelqara jemiyetning Xitaygha bolghan bésimi küchlük bolmighanchqa Xitay kommunist hakimiyiti Xitaydiki Sherqiy Türkistan we Tibet qatarliq mustemlike qilin'ghan rayonlarda depsende qilish siyasetlirni qattiq yürgüzüp kelmekte we bu xil bésimni barghanche ashurmaqta.

http://news.ifeng.com/mainland/200911/1123_17_1447532.shtml