|
Xitay Sherqiyy Türkistanni Tashqi Dunya Bilen Menggü Ayriwételmeydu
Ürümchi “5- iyul qanliq qirghinchiliqi” yüz bergili 4 ay bolay dep qaldi,
shuning bilen birge Sherqiy Türkistanda Xitay mustemlikichiliri “Ürümchi 5-
iyul weqesi” ni chigra ichi we sirtidiki üch xil küchler til biriktürüp,
teshkillep, pilanlap, internet tori telefon qatarliq uchur alaqe wastiliri
arqiliq zich alaqilishish arqiliq peyda qilghan dep, internet telefon
qatarliq uchur alaqe wastilirini tamamen üzüp tashlighilimu 4 ay bop qaldi.
Hazir Sherqiy Türkistan tashqi dunyadin ayrilghan heqiqiy üsti ochuq türmige
aylandi.
Xitay muetemlikichiliri Sherqiy Türkistanning amanliqigha kapaletlik qilish
we Sherqiy Türkistan weziyitini ténjitish digenni bahane qilip, bu rayunning
alaqisini üzüwetken bolsimu, biraq bu xil bahane sewep hergiz put tirep
turalmaydu. Xitay mustemlikichilirining uchur alaqe wastilirini üzüp tashlap
Sherqiy Türkistanni tashqi dunyadin yitim qaldurushidiki heqiqi muddasi
bolsa, Xitay mustemlikichilirining Sherqiy Türkistangha tajawuz qilip
bésiwalghan 60 yildin buyan, Uyghur xelqige yürgüzüp kéliwatqan milliy
kemsitish we basturush siyasiti, kommunist zulum astida bicharilerche yashap
axirda yersharidin yoqulush girdabigha berip qalghan Uyghur xelqining heqiqi
ehlwalini, hem kommunist Xitay tajawuzchilirining wehshiyliki qanxorluqi,
chékidin ashqan zulumliirning tashqi dunyagha ashkarlinip kétishing aldini
élishtin ibaret.
Sherqiy Türkistanda uchur alaqisini üzüwetken bilen Xitay hakimiyiti 20
nechche milyon adem yashawatqan hem shundaqla Xitay zéminining 6/1 qismini
igelleydighan bu mustemlike rayonda uchur alaqisini mengü tosup qalalmaydu.
Xitay mustemlikichiliri bügünkidek uchurlashqan, uchur eng muhim bolghan
uchur dewride Sherqiy Türkistannni uchurdin üzüp tashlas wastisi bilen
bashqurmen diyishi emeliyette bir xam xiyaldin iabaret. Xitay kompartiyisi
bu zéminda uchur alaqisini üzüwetse hem uni uzun bir muddetkiche
dawamlashtursa, bu zéminda téximu zor bolgahn qarshiliq we éghir
qalaymanchiliqlargha pilet bolup berishi mumkin. Shundaqla bu zéminda
yashawatqan xelqmu hem bundaq uzungha sozulghan uchur qamal qilish we
mehkumluq siyasitige chidap turalishi esla mumkin emes.
Uchur wastilirini qamal qilish arqiliqla Sherqiy Türkistanda barliq
adaletsizlik we tengsizliklerni yoshurup qalimen diyish hem shundaqla
Ürümchi 5-iyul weqesining heqiqi mahiyitini we Xitay mustemlikichi armniye
saqchiliri peyda qilghan zor qirghinchiliqlarni hem Uyghur xelqining
béshigha kelgen külpetlerni yushurup qélish mümkin bolmaydighan bir ish.
Waqitning ötüshige egiship Ürümchi 5- iyul weside ziyankeshlikke uchurghan
Uyghurlarning heqiqi ehwali haman dunya xelqige ashkara bolidu. Ilgiri Xitay
mustemlikichiliri shunche qamal qilipmu yenila dunyagha Sherqiy Türkistanda
Uyghur xelqining kommunist zulmi astida depsende boliwatqanliqigha dair
shunche köp uchurlar tarqilip ketken idi. Yene bu bir yil ichide Sherqiy
Türkistanda yüzbergen zor qirghinchiliqlar toghrusida uchurlar tarqalmaydu
dep héchkim kapalet berelmeydu. Xitay dunya boyiche eng chong we zor bolghan
jasusluq ishpiyunluq torini ishqa sélip Sherqiy Türkistanni qamal qilsimu
axirda yenila meghlubiyet bilen axirlishidu. Chünki heqiqet haman heqiqet,
Xitay Sherqiy Türkistadna haman uchur alaqisini eslige keltürüshke mejbur
bolidu. Gherche Xitay kommunistliri buni xalimisimu. Adalet we heqqaniyet
herqanchan öz erkinliki barawerlik dimkoratiyisi üchün köresh qiliwatqan
Sherqiy Türkistan xelqi bilen birge!
Weten Oghli
|
