Ürümchide Bügün Yene Ochuq Sot Èchilip 5 - Iyul Weqesige Munasiwetlik 14 adem Sotlandi

Xitay xewerler tori 14 – öktebir xewiri:

Atalmish Xinjiang Uyghur aptonom rayoni Ürümchi sheherlik ottura xelq sot mehkimisi 14 - öktebir yene 5 – iyul weqesige dair 3 chong délo üstidin sot achti.

Mezkür ochuq sotta Ürümchi sheherlik xelq teptish mehkimisi Ahmedjan. Mömün, Ezimetjan.Yasin qatarliq 12 neper Uyghur, shundaqla Jünbo qatarliq 2 neper Xitay jinayetchining qesten adem öltürüsh dilosi üstidin shikayet qildi. Sot jeryanida, shikayetchi jinayet gumandarlirining yénidin tépilghan mal - mölük, guwahchining neq meydan söz delili, jeset tekshürüsh doklati, neq meydanni tekshürüsh netijisi qatarliq harxil ispatlarni körsetken.

Atalmish Xinjiang Uyghur aptonom rayonluq wa Ürümchi sheherlik herqaysi xelq qurultéyi wekilliri, siyasiy kengesh ezaliri, hermilllet xelq ammisi, axbarat sahesidikiler shundaqla qestke uchrighuchilarning aile tawabatliridin terkip tapqan 400 ge yéqin adam Ürümchi sheherlik ottura xelq sot mehkimisining 3 sothanisida pütün soraq jaryanini anglighan.

Igellinishiche bu qétimqi sottin kéyin, yene 5 - iyul weqesige chétishliq bolghan nurghun délolar xelq sot mehkimisige sunulidiken.

5 - iyul weqeside qolgha élinghan bigunah Uyghurlarga Xitayning 60 yilliq bayrimi axirlishipla bunche téz sot échip, höküm élan qilishqa bunche aldirap kétishi némidin dérek béridu? Téximu külkilik yéri shuki, 14 - öktebir künidiki sotta ikki neper Xitay jinayetchi qoshup ayiblen'gen bolup, Xitay dairili bu arqiliq adetlen'gen kona usuli boyiche Uyghur xelqige shundaqla pütün dunya ehlige Sherqiy Türkistanda “hermillet xelqi qanun aldida bapbarawer” dégen chüshenchini shekillandürüshke urunghan.

Emma Xitayning jinayi ishlar qanunining 4 - maddisida: “herqandaq adem jinayet ötküzse, qanun aldida barawer bolidu. Herqandaq puqra milliti, din étiqadi, jinsi, salahiyiti, orni jehette qanunning adil qogdishigha érishidu. Shuning bilen bir waqitta jinayetchi milliti, din étiqadi, jinsi, salahiyiti, orni, jinayet muddiasi, meqsiti, meyli qaysi xil ussulda jinayet sadir qilmisun, peqet jinayi ishlar qanunida belgilengen jemiyet amanliqiga xewp yetküzidighan jinayi qilmish shekillendürgen bolsila, birdek qanuniy jawabkarliqi sürüshte qilinidu” dep belgilen'gen. Emma atalmish Xinjiang Uyghur aptonom rayonida bu qanun özgirip, puqralar jinayet sadir qilghanda ularning milliti, din étiqadi, jemiyette tutqan ornigha qarap jinayi jawabkarliqi sürüshte qilinghan! Ager undaq bolmighanda 26 - iyun weqesi wa 7 - iyul weqeside Uyghurlarga ziyankeshlik qilghan jinayetchilerning qilmishi sürüshtürülmestin, Xitay hakimiyiti teripidin jinayetchiler qanat astigha élinip, taki bügünge qeder heqqaniy jawab berilmay qalmighan bolatti.

http://www.chinanews.com.cn/gn/news/2009/10-14/1910701.shtml