Uchur we Tehlil

1) Dalay Lamaning Washingitonni Ziyaret Qilish we Obama Bilen Körüshüsh Telipi Ret Qilindi

Xitayning yershari torining 10 - ayning 6 - künidiki xewirige qarighanda, Dalay Lama mushu hepte ichide Amerika paytexti Washingiton ziyaritini bashlimaqchi bolup, ziyaret waqtini 5 dep békitken. Biraq Amerika pirizdinti Obama uning bilen körüshmeydighanliqini bildürgen. Bu 18 yildin buyan Dalay Lama Amerikini ziyaret qilghan mezgilde, tunji qétim Amerika pirizdintining qubul qilishigha muyeser bolalmasliqi bolup hésablinidiken.

Washingiton pochta gézitining 5 - oktebirdiki xewirige qarighanda, Obama hökümitidikiler Xitayning qollishigha érishish üchün, Dalay Lamaning ziyaret ömikidikilerge nispeten cheklime qoyup, Obamani 11- aydiki Xitay ziyariti we Xitay reisi Hu Jintao bilen körüshkendin kéyin andin Dalay bilen körüshüshke dewet qilin'ghan.

http://news.ifeng.com/world/200910/1006_16_1377393.shtml

2) Xitay: Üch Chong Körsetküch Xitay Iqtisadining Téz Sürette Eslige Kiliwatqanliqini Körsetmekte dédi

Xitay xewerler torining 10 - ayning 6 - künidiki xewirige qarighanda, Xitayda aldinqi üch pesildiki CPI ning özgürüshi, pul muamile siyasitining özgürüshi, ishqa orunlushish ehwalining yaxshilinishi qatarliq üch xil körsetküchtin melum bolushiche, iqtisadning téz sürette éshish hem shundaqla Xitay makroluq iqtisadining tez surette eslige kélish alamiti körülüshke bashlighan.

Xitay axparat wastiliri nöwette Xitay iqtisadining téz sürette eslige kélishi hem shundaq nöwettiki iqtisadiy qiyinchiliqtin qutulup chiqip, iqtisadning eslige kélishi bir mojize, bu xil mujize Xitay kompartiyisining dana rehberlikide barliqqa keldi dep hedep dawarang qilmaqta. Biraq Xitay hökümiti qolgha keltürgen bu neplerdin peqet Xitay kompartiyisila nep éliwatqan bolup, Xitaydiki mutleq köpsandiki xelq buxil iqtisadiy tereiqyattin qilchimu nepke érishelmigen.

http://finance.ifeng.com/news/20091006/1305651.shtml

3) Xitayning Kongodiki Sherkiti Qoralliqlarning Hujumigha Uchurdi

Xitay xinhua torining Afriqidiki Kongo dölitining paytexti Kinshasadin bergen xewirige qarighanda, Xitayning su éliktir qurulush goruhi Kongo Kinshasaning sherqidiki Beijiwu ölkisning bir tash qézish meydanida salahiyiti namelom bolghan qoralliqlarning hujumigha uchurghan. Qoghdash xizmitige mesol bolghan Kongo hökümet armiyisi bilen hujum qilghuchilar bir birige ot achqan, Xitay tereptin ölüm - yitim bolmighan.

Xitay su éliktir qurulush goruhining xelqaraliq qurush türige mes'ul bir Xitay emeldarning bildürüshche, hujum qilish weqesi yüz bergen tash qézish meydani RN4 numurluq qurulush türige yéqin jaygha jaylashqan bolup, bu türni Xitaning 14 - qurulush etirti üstige élip yasawatqan iken. Bu sherket hazir barliq ishlarni we mutleq köp qisim qurulush üskünlirini bujaydin yötkep ketken.

http://news.ifeng.com/world/200910/1005_16_1377193.shtml

4) Xitay “Kiyim Pütün Qursaq Toq Bolmasliq” tin “Omumyüzlük Halliq Jemiyet”ke Qeder Dölitimining Milliy Rayonlirida Tarixiy Xarektirlik Halqish Emelge Ashuruldi Diyilgen

Xinhua torining 10 - aynig 6 - künidiki xewirige qarighanda, Xitay milletler ishliri komititi xewer bérip, “milliy rayonlarda aptonumiye qanuni” emeliyleshtürülgendin kéyin, milliy rayonlardiki sheher bazar xelqining kishi béshigha toghra kélidighan otturche kirimi 1984 - yildiki 593 koydin köpiyip 2007 - yildiki 11490 koygha yetken. Yéza ahalilirining kishi béshigha toghra kélidighan otturche kirimi 1989 - yildiki 300 koydin kopiyip 2007-yildiki 2937 koygha yetken. Milliy rayonlarning kishi beshigha toghra kélidighan GDP si 1984 - yildiki 473 koyidin kopiyip, 2007 - yildiki 13113 yuange yetken diyilgen.

Uningdin bashqa Xitay kompartiyisining we hakimiyitining atalmish ghemxorluq qilishi burayunlarning asasiy ul muessese qurulushigha koplep meblegh sélishi bilen, milliy rayonlarning ul muessese qurulushi jehette zor netijiler qolgha keltürülgenliki bayan qilinip, Sherqiy Türkistandiki tashyul umumiy musapisining 1984 - yildiki 22 ming kilomitirdin kopiyip 2007 - yildiki 145 ming kilomitergha yetkenliki hem pütün sheher bazarlarni asfalatlashturush qurulushning 98.6% ke yetkenliki, yéza yollirini asfalatlashturushning 73.5% ke yetkenlikini alahide tilgha élip ötken.

Xitay gerche milliy rayonlarda köp netijilerning qolgha keltürülgenlikini we köp meblegh sélinghanliqini bildürgen bolsimu biraq Sherqiy Türkistan xelqning turmush süpiti yenila pütün memliket boyiche töwen bolup, Uyghur xelqi barghanche namratliship, Xitay köchmenlirige qul bolup yashaydighan haletke chüshüp qalghan. Xitay hökümitimu atalmish “Xinjinag”ni güllendürüsh pilanini yalghandin towlap, emeliyette Sherqiy Türkistanni bulang - talang qilish we köchmen Xitaylarni yerlshturush bilen benid bolup, Xitayning barliq yardem we mebleghliri Xitay köchmenlirinila menpetdar qilghan, Uyghurlar bilen kari bolmasliq pozitsiyisini tutqan.

http://news.ifeng.com/mainland/200910/1006_17_1377645.shtml