Birinchi Öktebir Sherqiy Türkistan Xelqi Üchün Matem Küni

Xitay kommunist hakimiyiti Sherqiy Türkistangha tajawuz qilip uni özing ishghaliyitige alghan 60 yildin buyan izchil türde 1 - oktebirni bayram küni dep katta bayram süppitide tebriklep kelmekte. Biraq bu küni Sherqiy Türkistan xelqi üchün yéngi bir zulmetlik dewirnig bashlinishi we Uyghur xelqning téximu bir pajelik we külpetlik künlerning bashlinishining belgisi bolup qalghan idi. Der heqiqet Xitay kommunist hakimiyiti Uyghur xelqige sélip kelgen zulumlarni Uyghur xelqi öz beshidin kechürüp kommunist hakimiyéting qipqizil aldamchiliqtin bashqa nerse emeslikikni chongqur hes qilip yetti.

Xitay axparat wastiliri öz xewerlirde 1949 - yilli derwir bölghüch ehmiyetke ige bir yil, yeni bu waqitta Xitay kommunistik hakimiyiti qurulup atalmish “Yéngi Zhong guo ” dunyada qed kötürdi we Zhonghua milletliti dunydadiki erkin, azat milletler qetaridin orun aldi. Shuningdin étibaren ulugh sotsiyalistik jumhurtey yéngiche qiyepet bilen dunyada namayen boldi dep hedep dawrang saldi. Uningdin bashqa Xitay del mushu waqitta atalmish “Xinjiang ” ténch azat qilin'ghan bolup, “Xinjinag” diki hermillet xelqi kompartiyining dana rehberlikde heqiqiy azatliqqa ériship, bash kotürüp chiqqan we öz - özige xoja bolghan.

Xitay kompartiyisining qarishe birinchi oktebir hem Xitay kommunistik hakimiyiti hem atalmish “Xinjiang Uyghur aptonum rayoni ” qurulghanliqidek xasiyetlik bir kün bolup, Xitaygha nisbeten qosh bayram küni dep békitilgen. Biraq del mushu qosh bayram küni Uyghur xelqige nisebten éytip tügetküsiz xorluq we numusluq kün bolup, kommunist Xitaynig zulmi Sherqiy Türkistanda resimiy bashlanghanliqining Sherqiy Türkistaning musteqillitin mehrum qélip, Xitay kommunist hakimiyitining ishghaliyitide dehshetlik we pajelik bir dewirining bashlanghanliqning simowili bop qalghan.

Kommunist Xitay 1- oktenbir küni qurulghandin buyan atalmish “Xinjiang”ning ténch azat qilinishi nezeryisini teshwiq qilip, Uyghur xelqining qelbidiki kommunist Xitay hakimiyitining ishxaliyetchilikige qarshi turush éngni suslashturmaqchi we uni barghanche yoqutuwetmekchi boldi. Uyghur xelqige salghan heddiy hésapsiz külpetlirini sanap tügetkilimu bolmaydu elbette. Del kommunist Xitaynning Sherqiy Türkista xelqige salghan zulumlirining dehshitidin chöchigen we uninggha berdashliq bérelmigen Uyghurlar amalsiz wetendin hijret qilip chiqishqa mejbur boldi we Uyghur xelqning sergerdan hökümiti hem xelqi dunyaning herqaysi jaylirida sersanliq hayatini bashlidi. Unigdin kéyinmu nechche ret Uyghur xelqning wetendin kommunist Xitay zulumidin qutulush üchün qéchip chiqish weqeliri bilup ötti. Del shu künidin bashlap Uyghurlar wetendin ayrilip wetensizlerge aylandi. Del shukünidin bashlap Uyghur xelqi kommunist Xitayning aldamchiliq siyastining qurbanlirigha aylandi. Del shu künidin bashlap Uyghurlar Sherqiy Türkistan méning wetinim digen bu sözni ashkara diyelmeydighan boldi. Del shu künidin bashlap Uyghur xelqi özning qiyametlik doshmenliri bolghan Xitay köchmenliri bilen bir zéminda turushqa we bille yashashqa mejburlandi. Del shu künidin bashlap Uyghur xelqi mustemlikichilik hakimiyitining chongqur tamghisi bésilghan we Uyghur xelqige yat bolghan “Xinjiang” digen bu söznimu ishlitishke mejburlandi.

Xitay kommunist hakimiyiti qurulghan 60 yilliq dölet bayrimi harpisida biz Uyghur xelqning ehwaligha nezer saldighan bolsaq, Sherqiy Türkistan xelqi 60 yil burunqi hör erkin xelqtin birdinla Xitay kommunist hakimiyiti terpidin “térorchi, milliy bolgünchi, qanonsiz dinniy unsur, Xitayning hemme yérini qalaymaqa qildighan sapasiz yawayi milletke, hem shundaqla qizliri jalap oghulliri oghiriliqtin bashqini qilalmaydighan Xitaydiki eng töwen tebiqidiki milletke aylinip qaldi. Xitayda eng éghir milliy kemsitish we zulumigha uchrawatqanlarmu del Uyghur xelqidur. Xitay aghzide hedep bir bir aile kishiliri biz qérindash dep dawrang salsimu briaq Uyghuralrni pes körüsh we Uyghuralrni Xitayda etnik qirghin qilip yoqutushni jiddiy élip barmaqta.

Sherqiy Türkistan ishghaliyet astigha élin'ghan 60 yildin buyan Uyghur xelqi kommunist hakimiyetke qarshi küresh qilip, toxtimay özining heq - hoqoqini telep qilip keldi, biraq kommunist Xitay hakimiyiti Uyghur xelqning heqliq teleplirige kaltek toqmaq, miltiq zembirek bilen jawap qayturup, Uyghur xelqning sansiz oghul qizlirini öltürdi we qarangghu turmilerde dehshetlik azaplidi. Sansaqsiz Uyghur qiz yigitliri wetenning azatliq we musteqilliqi üchün özlirining issiq qanlirini aqquzdi, hem musteqilliqni hörlükini erkinlikni démokratiyini körelmey arman bilen u dunyagha kétip qaldi.

Biraq ezldin yawlargha qarshi küresh qilip adetlengen batur qehriman Uyghur oghul qizliri Xitayning kommunist hakimiyitining basturushliri we irqi qirghinchiliqliri aldida qorqup qalmay Uyghur milliy dawasini we musteqilliq köreshlirini élip barmaqta. Xitay kommunist hakimiyiti atalmish milletler ittipaqliqi we wetenperlwerlik terbiyisini élip barsimu biraq uning yalghanchiliqi, adem aldaydighan saxta xaraktiri Uyghur xelqige ayan bolghanchqa bu yalghan nezeryiler Sherqiy Türkistan xelqini ishendürelmidi. Xitay 60 yildin béri élip barghan we dawrang qilip kelgen atalmish milletler ittipaqliqining Ürümchide 5-iyul weqesidin kéyin bir kéchidila yoqap ketkenliki Xitayning kommunist idiyilerni Sherqiy Türkistandiki échinishliq meghlubiyitining roshen délili.

Weten ichi we sirtidiki Uyghur xelqi qolni qolgha tutushup Xitayning hiyle neyrengliri aldida özining mustehkem meydanini ipadilep, bir niyet bir meqsette umidwarliq bilen Uyghur milliy dawasini üzlüksiz élip bérip we rawajlandurup, özlirining heq - hoqoqi we adalet heqqaniyet üchün köresh qildighanla bolsa ishinmizki biznng weten choqum Xitay kommunistlirining tömür tapini astidin qutulup chiqip choqum azat bolidu. Azat bextiyar zaman del shuwaqittila Sherqiy Türkistan xelqige keng quchaq achidu.