|
Qirghinchiliq Bolmay Nime ?
Xitay komministliri Guangdong ölkisining Shaoguan shehride pütün Sherqiy
Türkistanni zilzilige salghan Shaoguan qanliq qirghinchiliqini peyda qalip,
Uyghur xelqning qelbide meng gu uchmes adawet otini yaqti. Buninggha
egishipla bu qirghinchiliqni Sherqiy Türkistangha yötkep kélip, Uyghur
xeqning tinich shekile élip bargha namayishini qanliq basturup minglighan
bigunah Uyghurlarni qirghin qildi,arqidinla Xitay puqralirimu qollirigha
qoral élip qolida héchnimis yoq ajiz xelqqe wehishiylerche hujum qilip ,yene
nurghun Uyghurlarni kochida qoghlap yurup palta pichaq qélichlar bilen
chanap olturdi.
Shrqiy Türkistanning hemme sheherliride keyni keynidin namayish we qanliq
basturushlar ewij élip ketti. Xitay qanxor saqchi armiyisi Uyghur xelqning
qénini chilashquche ishti, biraq yenila puxadin chiqmidi. Ular Sherqiy
Türkistanning sirtqi dunya bilen bolghan alaqisini pütünley üzüwétip,
tayanchisiz yardemsiz bash panahsiz qalghan biteley Uyghur xelqini xelqara
jemiyetke korsetmey mexpiy usullar bilen öltürüsh we tutqun qilish herkitini
dawamliq jiddiy élip bardi.
Weqe yüz bérip uzun ötmey Türkiyining bash ministiri Erdoghan Ependı bayanat
élan qilip buni Xitay kommunist armiyisi we köchmenlirining Uyghur
Türklirige qarita élip barghan qanliq irqiy qirghinchiliq dep atidi. Xitay
hökümiti derhal inkas qayturup Türkiye rehperlirining bu weqeni irqiy
qirghinchiliq dep atighanliqidin narazi boldi. Undaqta bu qétimqi Ürümchi
“5-iyul weqesi” nime dep atash kérek?
Xitay kommunist hakimiyiti we yerlik mustemlikichi hakimiyet namayishni
qanliq basturup chaqmaq tézlikide bu weqeni Uyghur bölgünchiliri peyda
qilghan urup chéqish bulash adem öltürüsh weqesi dep atidi. Dimek Xitay bu
weqening xaraktiri burundinla tartip adetlinip ketken kona söz ibariler
bilen atap xelqara jemiyetni aldash gherizide boldi.
Meyli Guangdong Shaoguandiki qanliq qirghinchiliq bolsun meyli Ürümchide yüz
bergen “5-iyul qanliq qirghinchiliqi” bolsun bularning hemmisi peqet
tarixtin buyan izchil dawamliship kelgen Xitay mustemlikichilirining qanliq
qirghinchiliq herkitidin bashqa nerse emes. Xuddiy Türkiye bash ministiri
Tayip Erdoghan körsitip ötkendek bu qet'i Sherqiy Türkistanda bir birning
keynige uliship kelgen bu qanliq weqelerni kommunist Xitayning Uyghur xelqi
üstidin yürgüzgen irqiy qirghinchiliq weqesi dep atashtin bashqa muwapiq söz
yoq.
Ezeldin Uyghur xelqini xalighanche olturup depsende qilip kelgen
mustemlikichi hitay hakimiyiti bu qetim Ürümchide yüz bergen weqening
xelqara jemiyetke tarqilip ketkenlikidin tolimu biaram boldi. Shunga weqe
yüz bérip etisila pütün Sherqiy Türksitanning internet téléfon qatarliq
barliq alaqisini üzüp tashlap, Uyghur xelqini we xelqara jemiyetni weqening
heqiqiy sewebidin xewersiz qaldurush hem Uyghur xelqni hatirjem halda
qirghin qilish meqsitige yetmekchi boldi. Ta hazirghiche Xitay kommunistliri
xewerlishish alaqisini eslige keltürgini yoq. Bu xil qamalning zadi
qachanghiche dawam qildighini namelum.
Minglap onminglap Uyghur xelqning qéni Sherqiy Türkistanda qanxor rezil
Xitay mustemlikichi we köchmenlirining qolida tökülmekte. Xitayning Uyghur
xelqi üstidin yürgüzgen qanliq qirghinchiliqni yoshurup, xelqara jemiyetning
uni “irqiy qirghinchiliq ”dep atishidin özini qachurushi bilen bu
qirghinchiliqning xarektiri özgirep qalmaydu. Uyghur xelqining kommunist
Xitayning ishxaliyitige bolghan qarshiliq herketliri Xitayllarning irqiy
qirghinchiliq tüpeylidin toxtap qalmaydu. Sherqiy Türkistan xelqi az künge
qalmay özliirning erkinliki hörlikini azatliqini qolgha keltürüp dunyadikii
hör milletler qataridin orun alidu.
|
