EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

   Sherqiy Türkistan Axbarat Merkizi

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2009 - yili 7  - ayning 01 - küni

Xitay Internetke Qaritilghan Qamalni Kücheytmekte

Yéqindin buyan Xitayning internetke bolghan qamalni üzlüksiz kücheytiwatqanliqi shundaqla bu xildiki qamalni kücheytishining meqsidi yalghuz torgha bolghan jasusluq herkitini kücheytish bolmastin belki yene bezi sezgur tor betlerni taqighanliqida ipadilenmekte.

Xitay nechche ayning aldida Youtube torini cheklep uni taqap qoygan idi, yéqinqi bir ishenchilik xewerge asaslanghanda Xitay yene hemmige melum bolghan Google torinimu taqighan, buning bilen, weten ichi we sirtidiki nurghun kishilerning qattiq ghezipi we naraziliq qozghalghan, nöwette Xitay internet toridiki sezgür tor betlerni taqash bilen qalmastin yene internet torida herket qilwaqtan atalmish “:qanunsiz unsurlar”gha zerbe bérish üchün mexsus tor saqchilirini teshkillep torgha bolgan bashqurushni kücheytken, nöwette nurghun kishiler bu xildiki tor saqchilirining zerbe bérish nishanigha aylanghan.

Xitay mustemlikichi hakimiyitimi Sherqiy Türkistandiki Uyghurlarning tor betliri we bashqa sezgur tor betlerde élan qilingha maqaliler resimler vidiolarni tekshürüshni kücheytip, munazire munberliride weten milletke dair témilar yollanghan haman ular uni taqashqa teyyer turidighan bir xil halet shekillengen, köpligen kishilerning neziridiki eslide erkin azade pikir bayan qilishqa bolidighan munazire munberler hazir her bir sözni éhtiyat bilen deydighan, köz qarashlarnimu éhtiyat bilen otturgha qoyidighan, weten milletning nöwettiki rial ehwalini we Uyghur millitining béshigha kéliwatqan zulum we bésim siyasiti toghrsida qilchimu siz qilalmaydighan haletke chüshüp qalghan.

Wetendin kelgen bir qisim wetendashlarning inkaslirigha qarighanda, wetende hazir Xitay mustemlikichilirining internetke bolghan qamili Uyghur tor tereqiyatini cheklep turwatqan asasliq amilgha aylanghan. Kishiler gerche bu xildiki xalighanche nazaret qilip bashqurush we pikir erkinlikini boghush qilmishigha narazi bolsimu biraq mustemlikichi hökümetning öch élishidin qorqup, özlirining naraziliqini biwaste ipade qilalmighan.

Uyghur tor betliridiki Uyghur xelqning medeiniyiti til - yéziqi we orup adetlini tekitleydighan, bir birige uchur yetküzüp köwrüklük rol oynawatqan Uyghur torbetlirini her xil tohmet we betnamlar bilen cheklep jazalap we taqap, Uyghur xelqining pikir bayan qilish erkinlikige chek qoyush bilen rushen sélishturma boliwatqan yeni bir yéngi hadise del Xitay tor betliridiki Uyghur xelqning milliy mewjutluqi we örpi - adetliri medeniyiti til - yéziqi, dinniy étiqadiki milliy hésiyati we ghuruigha haqaret keltérdighan maqale resim, vidio we mushinnggha oxshighan uchurlar Xitay tor betliride ewij élishqa bashlighan, hem Xitaylarni “chong Xitaychiliq” qa, Xitay showinizimigha, irqiy ayrimichiliqqa ündeydighan shuarlar maqaliler keyni - keynidin otturgha chiqmaqta. Xitay mustemlikichiliri bu xildiki tor betlerni taqimay öz meylige qoyuwetmekte. Mana bular Sherqiy Türkistanda irqiy we milliy kemsitishning yene bir türlük ipadisi bop qalmaqta.

Xitay mustemlikichiliri hazir buqeder telwilik derijisige bérip yetkenliki hetta ilrigi Sheqiy Türkistanda yerlik xelqni qanliq qirghin qilip, tügimes zulup we ayagh - asti qilish siyati yürgüzgen, xelqning qarghishi we nepritige qalghan, shundaqla yene eyni zamanda Xitaylarni özimu étirap qilgahn weten satquni xain jinayetchilerni qilche tep tartmay “chigra rayonning muqimliqi wetenning birlikini qoghdighan qehriman “ dep süpetlimekte. Hem bundaq qilish arqili keng Sherqiy Türkistan xelqining milliy hésiyatigha azar bermekte. Bularnidin körüwélish tes emeski Xitay mustemlikichiliri Sheriqy Türkistada internet qamal qilishni kücheytishi komunist Xitayning zulumi astida turwatqan Uyghur xelqnining qarshiliqi we uyushchanliqni yoqutushni meqset qilghan, biraq Xitay internet qamili arqiliq Uyghur xelqning qarshiliqni we uyushchanliqni hergiz yoq qiliwetelmeydu, ekische bu Sherqiy Türkistanda yashawatqan keng Uyghur xelqining we weten sirtidiki Uyghur xelqning téximu itpaqlishi Uyghur milliy dawasi üchün küresh qilishigha türtke bolidu xalas.
 


Copyright © www.uygur.org . All rights reserved 01.07.2009 11:09   A. Karakash