Uchur we Tehlil

1) Sherqiy Türkistanda Chet’ellik Sayahetchilerge Cheklime Qoyuldi

Shinjiang xewerliri torining mushu ayning 30 - küni xewer qilishiche, Sherqiy Türkistangha kélidighan chet’ellikning köpüyüp qélishi Xitay hökümétini endishige salghan bolup, herqandaq bir chet’ellikning Sherqiy Türkistanda yoshurunche tekshürüsh élip bérishni qattiq chekleshni yolgha qoyghan. Xitay höküméti axbarat yighini échip: “meyli Xitay hökümétining ruxsiti bilen kelgen iqtisadshunaslar, arkologlar yaki tarixchilar yaki adettiki sayahetchiler bolsun Xitay hökümétining mexsus yardemchillirining hemralighida sayahet qilishi, Xitay hökümétining ruxsitisiz élip barghan herqandaq bir tekshürüsh yaki matériyal toplashlar qanunsizliq sanilip Xitay qanuni boyiche bir terep qilinishi lazim” dep körsetken bolup, bu Xitay hökümétining, Sherqiy Türkistan mesilisining dunya jamaetchilgining téximu köp diqqitini tartishidin nahayiti qattiq endishe qiliwatqanlighini bildüridu.

2) Shimali Koriye Rocket Bombilliri Bir Hepte Ichide Herketke Ötüshni Pilanlighan

Xelqara metbuatlardin melum bolushiche, Shimali Koriye, mushu hepte uzun musapilik Rocket étishqa teyyarrliniwatqan bolup, Amerika höküméti Shimali Koriyeni, Birleshken Döletler Teshkilatining Shimaly Koriyege yürgüzgen qoral sinaq qilish cheklenmisige xilapliq qildi dep eyipligen.

Shimali Koriye özining atom sinighi élip bérishini Birleshken Döletler Teshkilati cheklime qoyushtin burunqi haletke keltüridighanlighini, eger Birleshken döletler teshkilati buninggha qarshi tedbir qollansa , Shimali Koriyening qarshiliq herketke ötidighanlighini bildürgen.
Amerika höküméti, Shimali Koriyening Amerikigha yétip keleleydighan Roketalirigha qarshi teyyarliq köruwatqanlighi toghrisida éniq ipade bildürmigen. Emma Yaponiye we Jenubi Koriye bilen ayrim ayrim we kéyin birlikte bu heqte jiddi kengesh ötküzgen.

3) Xitay Höküméti Xelqaraliq Kirizisqa Yardem Qilishtin Özini Qachurmaqta

3 - ayning 30 - küni Xelqaradiki asasliq metbuatlarning xewer qilishiche, Xitay hökümétining aprilning 2 - küni Londonda ötküzülidighan döwlet presidentliri we ministerliri yighilishida, dunyawi kirizisqa yardem qilishtin özini qachuridighanlighi éniq bolghan. Gerche Xitay höküméti hazir eng köp neq pul yighiwalghan dölet bolsimu, emma dunyawi kirizisqa yardem bérishtin özini qachurup, yuquri derijilik Xitay emeldarlirining aghzi arqiliq : “xelq'araliq pul systemisi üstidin islahat élip bérilishi kérek! Xitayda pul köpligi rast, emma bu pul Xitayning ichki qismidiki mesililerni hel qilishqa yetmeydu, eger Xitay döliti öz ichide körülüsh mumkinchiligi bolghan mesililerni hel qilsimu, buning özimu dunya iqtisadigha tohpe qoshqanliq” dep bahane körsetken. Pütün dunyadiki memliketler dunya ixtisadi kirizisini tüzesh üchün xelqaraliq pul sestemisigha ortaq yardem qilmaqchi boluwatqan mushundaq bir weziyette, peqet Xitay hökümétila dunya baziridiki chongqur ixtisadi baghlinishigha qarimay, dunya ixtisadini tüzeshtin özini qachurup öz shexsiyetchiligini yene bir qetim korsetmekte. gerche bu Xitayning téximu küchlinishige sewep bolsimu, emma dunya ellirining Xitay memlikétini yeni bir qétim chongqur chüshinishige nesip bolushi we Xitayni yétim qaldurushi mumkin.