Uchur we Tehlil

1) Sherqiy Türkistanda Éghir Qum Apiti Körülmekte

Xitay metbuatliridin melum bolushiche, mushu ayning 20 - küni Sherqiy Türkistanning Turpan shehiride eghir qum boran chiqqan bolup, 10 métir néridin hichnersini körgili bolmighan, qum boran tupeylidin kishiler kochigha chiqishqa jüret qilalmighan, dérize qislachliridin oylerge uchup kirgen qum tüpeyli, oy jahazlirini bir santimétér qélinliqta qum basqan. Xitay hawa rayi idarisining elan qilishiche, bu xil qum apiti Yéqinda Sherqiy Türkistanning jenubi we sherqiy rayonlirida yeni Atush, Hoten qatarliq rayonlardimu yüz béridiken. Yerlik déhqanlarning inkas qilishiche, qum apiti Xitay hökümétining Uyghurlar olutraqlashqan rayonlardiki ormanlarni xalighanche kesishi, yer asti su bayliqlirini xalighanche échisi we netijide buzulghan écologiyilik tengpungluqqa héchqandaq chare tedbir qollanmaslighi tüpeylidin kélip chiqqan.

2) Xitay Déngiz Armiye Kemisi Yaponiyeni Ziyaret Qilmaqchi

AFP ning xewirige qarighanda, bu yil Xitay dengiz armiye kémisi Yaponiyeni ziyaret qilidiken. Yaponiye shimali Koriyening atom sinighini jiddileshtürgenligidin nahayiti biaram boluwatqan bolup, Shimali Koriyening yéqin dosti Xitaydin kélishturguchilik rol oynap, bu qétim Tokyoda ötküzilidighan 6 dölet sohbitide Shimali Koriyege besim qilishni telep qilmaqchi we bu éhtiyaji tüpeylidin Xitayning déngiz armiye kémisining Yaponiyeni ziyaret qilishigha yol qoyghan. Bu ikki dölet munasiwétining ikkinchi dunya urushidin kéyin tunji qétim yashilinishqa qarap mangghanlighini körsitidu.

3) President Obama, Irangha Nowruzni Tebriklep Ihtiram Sözi Ewetti

Prezident Obama, Irangha newruz tebriknamisi sözi sözlep, alahide kasetqa élip ewetken. Bu Amerikining Iran bilen uzun yillardin béri sürkilish bolup kéliwatqan nachar munasiwitini yashilashtiki bir burulush bolup, Obama sözini, men Iranliqlarning biz kütiwatqan kelgusini yeni tenchliq we barawerlikte yashihsimiz, yaritishimiz kérek bolghan kelgüsini chüshinishini umid qilimen dep bashlighan we Irandin, dunya jamaitining bir qismi bolushni xalisa choqum ziddiyetlerni keskinleshtürüshtin waz kéchip hemkarliq we dostluqqa qarap méngishni telep qilghan. U yene newruzning, bu bayramni ötküziwatqan milletlerning güzel mediniyitining namayendisi ikenligini we Amerikining buni intayin hörmet qilidighanlighini, newruzning yéngi künni kütüwélish bayrimi bolush süpiti bilen Amerika Iran munasiwétidimu yéngi bir künni kütüwélish bolup qélishini umid qilhgan.