Bu Rastinla Uyghurlarni Namratliqtin Qutuldurushqa Sélinghan Mebleghmu?

Xitay höküméti yéqindin béri besh yil ichide Sherqiy Türkistanning jenubidiki namrat rayonlarning namratliqtin qutulishi üchün, 54 milyart 300 milyon yuan meblegh salidighanlighini keng kölemde teshwiq qilmaqta.

Sherqiy Türkistanning jenubi rayonlirida 94% Uyghurlar yashaydighan bolup, 77% déhqan charwuchilarni asas qilidu. Emma bu rayonlar, Sherqiy Türkistan boyiche eng namrat rayongha kiridighan bolup, gerche Xitay höküméti déhqanlirining yilliq kirimining 3000 Yuandin artuq ikenligini élan qilghan bolsimu, emma bu kirim Bingtuan rayonidiki Xitay déhqanlirining yillighi 6000 Yuange toghra kélidighan kirimini öz ichige alghan halda hisaplanghan statisteka bolup, mehsus Uyghur déhqanlirining kirimi buningdin xélila towen ikenligini perez qilish tes emes. Chünki Sherqiy Türkistanning jenubi rayonidiki namrat hisaplanghan 30 yezdiki déhqanlarning yilliq kirimining Xitay metbuatlirida korsitilgen 2007 yilliq statistekisi, 2206 yuan dep korsitilgen bolup, bu yiligha 306 Amerika dolliri yeni kunige 80 centtin toghra kélidighan bolup, bu xelqaraliq kunige bir dollar hisaplanghan namratliq sizighidin 20 cent towen turidu. Uning ustige bu statisteka, kirimi yoq we kirimi 700 yuandin towen bolghan heddidin ziyade namrat déhqanlarni öz ichige almighan bolup, Xitay höküméti gerche kirimi yoq emma yilliq kirimi 700 yuandin towen bolghan déhqanlarning kirimini statestikilashturmighan bolsimu emma, yilliq kirimini 700 yuanlik kapaletke ige qilish üchün qutquzush sommisi tarqatqanliq shapaitini teshwiq qilghanda, Kirgiz qizilsudin ibaret bir rayondila kirimi yoq ach yalingachlarning bir milyondin éship ketkenligini bayan qilghan.

Xitay hökümtining namrat rayonni namratliqtin qutuldurush üchün séliwatqan meblighi rastinla Uyghurlarni namratliqtin qutuldurush üchün xizmet qilamdu?

Xitay hökümétining nowette Sherqiy Türkistanning jenubi rayonlirigha séliwatqan mebleghi asasi jehettin atalmish qosh tilliq maarip, yeni Uyghur balillirining ana tilini Xitaylashturush, namrat we déhqanchiliqtin kirimi bolmighan Uyghurlargha qutquzush tarqitip bérish, yézilarda ichkirige toshulidighan qizlarni Xitayche ügünish kursi, Xitayning ichki ölkilliride ishlesh üchün deslepki eng addi shekildiki hüner ügitish kursillirini échish qatarliqlargha we pilanliq tughutni ünümlük yolgha qoyup bir baliliq bolghanlarni mukapatlash xizmetlirige ajritilghan bolup, Uyghurlargha ish pursiti bérilmigen we terbiyligen emgek küchlirini meqsetlik halda ichkiri ölkilerge yötkep ularning öz yézillirida ikkinchi qol ishlepchiqirish bilen shughullinish imkaniyitini yoq qilghan we bu purset Xitay köchmenlerge keng yol achqan. Qutquzush puli qarimaqqa namratlarni yoesh chong shoari astida xuddi Xitay höküméti Uyghurlani béqiwatqandek tesir peyda qilip nadan xelqning mayillighini qolgha kelturushni meqset qilsimu, emiliyette, qutquzush puli Uyghurlaning tereqqi qilish yolini étip qoyushtin bashqa nerse bolmighan. Chünki ulargha ish pursiti yaritilmay we ularning qoshumche déhqanchiliq igiligi bilen shughullinishigha purset yaratmay, ularni héchnime qilalmaydighan peqet ashu qutquzush pulighila qaraydighan qilip yashash ularni menggu namratliq sizighida toxtutup qoyushtur xalas.

Xelqarar insane heqliri qanuningha asasen herbir insan we milletning tereqqi qilish hoquqi bar, emma Xitay höküméti bu hoqquqni depsende qilip, Uyghurlarning tereqqi qilish yolini biwaste we wastilik halda her xil yollar bilen étip qoymaqta.