Uchur we Tehlil

1) Sherqiy Türkistandiki Su Qehetchilig Qandaq Kélip Chiqiwatidu

Xitay metbuatliridin melum bolishiche, Xitay höküméti bu yil Sherqiy Türkistanning su baylighidin paydilinishqa salidighan mebleghni alahide köpeytken bolup, buning üchün 271 milyon yuan ajratqan.
Xitay hökümétining su ambiri qurulushlirini rawajlandurup Sherqiy Türkistandiki su baylighidin ünümlük paydilinish shoari astidiki, su baylighini talan - taraj qilishi emiliyette ezeldinla qurghaq hawa kilmatqa ige bolghan Sherqiy Türkistanda su qehetchiligini keltürüp chiqirishi mumkin. Chünki Sherqiy Türkistanda yer yüzidiki we yer astidki su baylighining tebiet teripidin toluqlinishi nahayiti asta bolup, Xitay hökümétining su bayliqlrini talan - taraj qilishi, su baylighinng tebi toluqlinishidin nechche hesse tez bolghanliqtin, muqerrer halda su qehetchiligini kelturup chiqiridu. Uningsizmu Xitay hökümétining kemsitish siyasiti astida su hoquqidin behrimen bolalmaywatqan, Xitay ishghaliyetchilliri teripidin su menbesining tosuwélinishga uchrap pakiz su ichish imkaniyitige érishelmeywatqan Uyghur ahalisining su qehetchiligi astida qélishi, Uyghurlar zich olturaqlashqan xéli nurghun orunlarda alliqachan bashlanghan idi. Xelqara insan heqlirining belgulimisige asasen her bir insanning su hoquqi bolushi kerak. Emma Uyghurlar bu qanundin xuddi bashqa qanunlardin behrimen bolalmighandekla behrimen bolalmay kelmekte.

2) Xelqaraliq Ixtisadi Kirizs Axir Dunya Ellirini Xitayning Nopus Kéngeymichiligidin Chöchütishke Bashlidi

Tashqi ellerning bolupmu gherp ellirining köchmen qobul qilish siyasitidin paydilinip, Xitay milliti her xil yalghan diplom qatarliq oydurulghan materiallarni teyyarlap, gherp ellirining köchmen qobul qilish shertlirini toldurup ghelbilik halda gheripke kéngiyip kelgen idi. Xitay hökümétining asasi meqsidimu Xitay millitining naposini dunyagha kéngeytish bolghanliqtin. Bu xil ehwallargha yéshil chiraq yéqip kelgen idi.

Dunya ixtisadi kirizisning kuchiyishige egiship nurghun döletler öz dölitide tézlikte kéngiyiwatqan Xitay köchmenliridin tehdid his qilishqa bashlidi. Ameriak yéqinda, Amerikigha toxtam bilen kélip ishleydighan ishchilargha viza échip bérishni toxtatti, Engliye bolsa Xitaydin köchmen qobul qilishni qattiq kontrolluq astigha aldi. Yene nurghun döletler Xitaydin köchmen qobul qilishni azaytti. Bezi analyslargha asaslanghanda, eger Xitay hökümétining nopus arqiliq bashqa ellerge kéngiyish taktikisining aldi élinmisa dunya Xitaylishishi kélip chiqishi mumkin, chünki Xitay milliti intayin milletchi uning üstige chiray shekli gherpliklerge peqetla yéqin kelmeydighanliqtin ularni assimilatsiye qilish mumkin emes iken.

3) Xitay Hökümétining Memliketlik Yilliq Qurultiyi Échilmaqchi

Xitay hökümétining yilliq qurultiyi munasiwéti bilen herqaysi olkilerdin kelgen wekiller Beijinghga yighildi. Atalmish Xinjiangning wekillirimu Beijinggha yétip keldi. Xewerlerge qarighanda bu qétimqi qurultay ixtisadi kirizstin qutulushni muzakire qilish asasida hökümet teripidin ixtisadi kirizistin qutulushqa ajritilghan 585 milyart dollarni qeyerlerge qandaq ishlitishni muzakire qilidken. Gerche Sherqiy Türkistandin kelgen atalmish Xinjiang xelq wekilliri, nahayiti éhtiyatchanliq bilen Sherqiy Türkistanda yamrap kétiwatqan eydiz késelligige chare tedbir qollunush we bimarlargha yardem qilish shundaqla Uyghurlar olturaqlashqan namrat rayonlarning maaripi we ixtisadini gullendurush, Uyghur mediniyétini qoghdap qélishtek bir qatar lahiyelerni, telep we pikirlerni otturigha qoymaqchi boliwatqan bolsimu lekin, ularda umit yoq diyerlik. chunki bu mesililer ezeldin Xitay höküméti köngül bolgen mesililer emes, chünki Xitay hökümétining pütün wujudi bilen köngül bölidighini peqet qandaq qilip Sherqiy Türkistandiki bayliqlarni köplep échish we uni Xitay ölkilliriining éhtiyajini qamdashqa ünümlük xizmet qildurushtin bashqa nerse emes.
.