Uchur We Tehlil

1) Toli Nahiyisidin Tepighan Altun Kan 1200 Xitayni Ish Bilen Teminlidi

Tengritagh torining mushu ayning 28 - küni xewer qilishiche, yéqinda Sherqiy Türkistanning Toli nahiyisidin yéngidin altun kan tépilghan, Bu yerdiki altun zapisi 3 tonna bolup Sherqiy Türkistandin tépilghan altun kan zapisining 36% ni igelleydiken. Sherqiy Türkistanni Xitay millitining bir din bir asmandin chüshken ixitisad bazisi qiliwalghan Xitay hökükiméti Sherqiy Türkistandiki bayliqlarni téz sürette qézishqa sélinghan mebleghni jiddi köpeytish netijiside, téximu köp yéngi yer bayliqliri qézilishqa bashlighan bolsimu lékin Uyghur xelqi bu bayliqlardin behrimen bolush uyaqta tursun u yerde ishlesh ish pursitigimu ige bolalmidi. Toli nahiyisidin chiqqan bu altun kangha 1200 ishchi qobul qilinghan bolup buning hemmisi Xitay ölkilliridin ish izdep kelgen Xitaylar iken.

2) Xitay Néft Qézishta Yéngi Téxnika Qollandi

Sherqiy Türkistanning néfit baylighini téximu téz sürette talan taraj qilish meqsidide Xitay höküméti yéngi tiptiki chögilep qidirish burghisi keship qilghan bolup, bu burgha néfit qewiti népiz yerge kelgendimu toxtap qalmaydighan bolup waqtni téjesh bilenla qalmay néfiz zapisi népiz jaylashqan yerlerdinmu néfit qézip chiqiralaydiken. Hazir bu xil burgha Tarim néfitligide qolliniwatqan bolup, perezlerge qarighanda Xitay hökümétining Sherqiy Türkistanning néfitini talan - taraj qilishi buning bilen burunqidin nechche hesse téz bolushi mumkin.

3) Yapondiki Chet’ellik Jinayetchilerning 30% ti Xitaylar

Xitay höküméti bilen Yaponiye yéqinda , yaponiye we Xitay ikki dölet grazdanlirining qarshi terep dölet teweligide jinayet ötküzishige dair kélishim tüzmekchi we buningha imza qoymaqchi bolghan bolup, bu Yaponiyege kelgen Xitaylarning yapon teweligide jinayet ötküzüsh nisbitining nahayiti köpiyip ketkenligidin bolghan. 2007- yili bir yilning ichidila Yaponiyede jinayet ötküzgen Xitay jinayetchilerning sani pütün Yaponiyediki chet’ellik jinayetchilerning 30 %ni igelligen. Eger Yaponiye bilen Xitay bu kélishimge imza qoysa, Yaponiye bu jinayetchilerni Xitaygha qayturup berishke mejbur bolidiken.

4) Xitaylar Pixsiq we Addi Turmush Usuligha Qaytmaqta

Dunyawi ixtisadi kirizistin chochigen éhtiyatchan Xitay milliti, Xitay hökümétining istimalchilarni köpeytishke herqanche küchishige qarimay, pul xejleshte nahayiti ihtiyatchan we pixsiq haletke ötken. Gerche Xitay höküméti beyip ketken bu birnechche yillardin buyan Xitay yashlirida chong yep chong ichish, betxejlik qilish xélila ewj alghan bolsimu, Ixtisadi kirizis tüpeyli acharchiliqta qélishtin ensirigen Xitay yashliri derhal eslidiki pul xejleshtin qorqidighan haletke ötüp nechchisi bir éghiz öyni bille ishlitidighan bir chine tamaqnimu bille yep öz'ara yardemlishish arqiliq pulini tejeshke bashlighan. Bezi mutehessler buning seweplirini Xitay millitining ezeldin bay bayashat yashap baqmighan namratliq harakterining bir nechche yilliq bay bolush bilen pütünley yoqap ketmigenligidin kormekte, yeni achliqning derdini uzun zamanlardin beri tartqan millet bolghachqa ularning qosaq ghemining, ular üchün herqandaq nersidin üstün turidighanlighini, del shu seweplik Xitay millitining ihtisadi engining nahayiti sezgur ikenligini we buning ularning istimal engi jehette serp qilish emes belki yighish xarakterini shekillendurgenligini bayan qilmaqta. Yeni bezi mutexesisler bolsa Xitaydiki kommunisimning mehsuli bolghan, sheslerning parawanlighigha qarshi teshwiqatning uzun yillardin beri nahayiti küchlük bolghanlghi we bu milletning uzun zaman namratliqni sherep bilish éngida terbiylengenligini, buning üchün gerche yéqindin béri tézla béyip ketken bolsimu esli xarakterining asanla özini körsitidighanlighini perez qilmaqta.