EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

   Sherqiy Türkistan Axbarat Merkizi

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2008 - yili 1  - ayning 27 - küni

Uchur we Tehlil

1) Ghulja Oblastliq Chapchal We Mongghülküre Rayonlirida Yer Tewresh Apiti Yüz Berdi



Ghuljining Chapchal ve Mongghulküre etrapida mushu ayning 25 - küni kech saet 9 da besh bal yer tevrep 4549 adem yarilanghan, 198 öy örülüp chüshken ve 2928 öy buzghunchiliqqa uchrighan. Ölgenlerning sani téxi melum bolmighan. Bu ikki rayon Uyghur, Kazak ve Shiweler arilash olturaqlashqan bolup, Uyghurlar köp sanliqni igelleydu. apetke uchrighanlarning asaslighi digüdek namrat Uyghurlar.
Xitay hökümeténing toxtimay talan taraj qilishi yerlerni qalaymiqan échishi netijiside bu xildiki apetler Sherqiy Türkistanda éghir derijide köpeymekte.

2) Sherqiy Türkistandiki Xitaylarning Xosah Chaghan Ötküzüshi ÜchÜn Nurghun Uyghur Tutqun Qilinghan



Gerche Xitay höküméti, Sherqiy Türkistanda chong yep chong ichip daghdugha bilen chaghan ötküziwatqan bolsimu ularning yürigi hergizmu xatirjem bolalmaytti. Xitay metbuatliridin melum bolishiche, Xitay höküméti chaghanning aldida Uyghurlani qattiq basturghanni hésapqa almighanda Xitaylarning xatirjem bayram ötküzüshi üchün herbi we saqchi dairillirini dem almay dawvamliq wezipide turushqa qoyghan. Xitay höküméti qolida tömürning sunughi bolmighan Uyghur xelqidin endishe qilishta chékige yetken bolup, buzup chéchip bayram qiliwatqn mezgilliride ach yalingachliqta yürgen Uyghurlaning kötürilishining aldini élish üchün, qattiq qolluq bilen basturush, közige sighmighanla Uyghurlarni bolupmu öy makansiz kochida qalghan Uyghurlani tutqun qilip türmige tashlash herketlirini ta hazirghiche Xitay chaghan bayrimi teyyarliqlirining muhim bir qismi qilip kelmekte.

3) Uyghur Déhqan Charvuchilarmu Xitayche Üginishke Mejburlanmaqta

Xitay hökümétining Xitay tilini zor küch bilen kéngeytish we hemmila yerde Xitayche sözlishishni emelge ashurush siyasitige asasen, Ghulja oblasti mushu ayning 26 -küni Uyghur déhqan charwuchilarning Xitayche sözlishish musabiqisi ötküzgen we Xitay tili kursillirini échip Uyghur déhqanlirini Xitay tili üginishke zorlighan. Namratliqtin mektep yüzi körüsh we öz ana tilining yéziqini üginish pursitigmu érishelmigen Uyghur déhqanliri qatmu qat alwang yasaq éghir emgektin sirt yene kechilep Xitay tili üginishke mejburlanghan.
.


Copyright © www.uygur.org . All rights reserved 02.02.2009 16:50   A. Karakash