Uchu we Tehlil

1) Xitay Sherqiy Türkistandiki Qarshiliq Herketlirining 2008 - yili 268 ge Yetkenligini Jakalidi

Ürümchi kechlik gézitining mushu ayning 9 - küni xewer qilishiche, Xitay hökümétining atalmish Xinjiang Uyghur Aptonom Rayonluq 11 - nöwetlik 2 - omumi yighinida, yuquri derijilik xelq sot mehkimisi xizmet doklati élan qilip, 2008 - yilining noqul halda Sherqiy Türkistandiki asaliq üch xil küchlerge zerbe bérish yili bolghanlighini, bolgünchülükke yatidighan enzidin jemi 268 ni bir terep qilghanlighini jakalighan.

Gerche Xitayning bu melumatining zadi qanchilik derijide toghrulighi melum bolmighan bolsimu, emma bu Xitay hokümranlighigha qarshi herketlerning bashqa yillargha sélihturghanda nisbeten köp bolghanlighini bildüridu. Uchur merkizining presidenti Abdujelil Qaraqash 2008 - yili yeni Xitayda Olympic ötküzülgen yili nisbeten köp bolishidiki seweplerning, birinchidin Xitay hökümétining Olympicni bahana qilip Uyghurlarni basturushning éghir we chidighusiz derijige yetkenligidin bolsa yene bir tereptin Uyghur xelqining oyghaq ikenligini, Uyghurlarning Xitaydin ibaret bir mustemlikichi memlikette Olympic ötküzüshning Olympic rohigha dunya ténchlighigha qilinghan haqaret ikenligini dunya jamaetchiligige anglitish we narazilighini bildürüsh yüzisidin ikenligini bildürdi.

2) Xitay Höküméti Qeshqer Shehirining Jiddi Sehiye Ishlirigha Nime Üchün Meblegh Salmaqchi Bolup Qaldi?

Yillardin béri Uyghurlar zich olturaqlashqan Qeshqer shehirining saqliqni saqlash ishliri nahayiti arqida bolup, Xitay höküméti héchqandaq meblegh ajratmighanliqtin, jiddi qutquzush bolumliri yoq diyerlik bolghandimu uskunilliri intayin nachar, dohtur we sestiralar nahayitimu kemchil idi. Yézilarda dohturhanilar asasi jehettin yoq idi. Nurghunlighan Uyghur déhqanliri kesallik sewebidin jiddi qutquzushqa sheherge kélishke ülgürelmey ölüp ketetti, hetta qutquzuwélishqa bolidighan adettiki kisellermu dawalitish üchün Ürümchige kélishke toghra kelgenliktin ixtisad yar bermey yaman kisalge özgürüp ölüp kitetti. Sewyisiz dohturlarning mejburi tughut opiratsiyesi qilishi bilen her yili nurghun anilarning meyip boluy qélishi, uzunraq ömür körelmesligi we yaki tuyuqsiz ölüp kétishi normal ehwalgha aylinip qalghan idi.emma Xitay metbuatlirining mushu ayning 9- kuni xewer qilishiche ,atalmish Aptonom Rayonluq Xelq hökümétining 11 – nöwetlik 2 - qétimliq omumi yighinida, Qeshqerdin kelgen wekiller Qeshqerdiki jiddi qutquzushqa meblegh sélishni telep qilghan bolup, Qeshqer Afghanistangha hoshna yer bolghanliqtin, bu yerde yene ilgirligen térorluq herketlirining bolushi mumkinligi sewebini körsetken. Xita metbuatining körsitishiche, eger shundaq bolup qalsa Qeshqerdiki dohturhanilarning jiddi qutquzush bölümige meblegh sélish, bolupmu xemiyiwi qorallarda yarilanghanlarni qutuldurush, dora üskünillirige meblegh sélish tolimu zörür dep qaralghan. Emma bezi Uyghur analyzchilar Xitay höküméti Amerika bashchilighidiki NATO Afghanistangha kirgendin béri térorisimni bahane qilip Qeshqerge zor türkümde esker yötkepla qalmay jiddi qutquzush eslihelirini kücheytip qandaqtu urush partlash mumkinchigini közdin yiraq qilmay turmasliq endishisige chüshken bolushi mumkin dep qarimaqta. ETICning bu heqtiki melumatlirigha asaslanghanda, Uyghur siyasi anaylizchillirining qarishi emilyetke nahayiti yéqin bolup, emililyette Qeshqer rayonida Xitay hökümétini bunchiwala endishge salghudek Uyghur azatliq teshkilatlirining bolushi mumkin emes derijide iken. Bezi Uyghur ziyaliriliri Qesherde ilghar üskünilik jiddi bölümlerni peyda qilishning, Uyghur xelqige paydisi bolidighan bolmaydighanlighi üstide toxtulup mundaq deydu: Xitay höküméti Qeshqerde ilghar üskünilik jiddi qutquzush bolumlirini qurup chiqqan teghdirdimu buning peqet Sherqiy Türkistanning baylighidin menpeetliniwatqan we Qeshqerde téz sur’ette köpyiwatqan Xitay köchmenlirigila paydisi bolishi mumkin. Uyghur xelqi asasi jehettin namratliq ichide yashaydighanliqtin, ilghar üskünilik jiddi qutquzush bolumliride qutquzush pursitige yenila érishelmeydu.”

3) Songek Irish Kiselliki [OSTEOPOROZ] we Kaltisi Toluqlash

Songek irish kiselliki hazirqi zamanda insanlarning salametlikini tehdid qiliwatqan bir kisellik bolupla qalmastin ayallarning adettin toxtap qélishtin kéyinki duch kiliwatqan xeterlik chüshige aylanmaqta. Ayallarning adettin toxtap qélishi [MENOPOZ] bilen birge her tört ayal kishining biride [osteoporoz] kiselliki körülüsh ihtimali bar. [Osteoporoz] songek irish kisellikide songekler ajizlash, sunush we deze kétish ehwalliri yüz bermekte. Bezi yashanghan kishilerde bu ehwal éghirlashqan teqdirde hayati xewip astida qélishi mumkin. [Osteoporoz] songek irish kisellikining kilinkiliq sewebi hazirghiche éniq emes. Peqetla bir sewebi bar u bolsimu bedendiki kaltisi miqdarining töwenlep kitishidur. Bu kisellikni dawalashning birdin bir yoli bedende kemiyip ketken kaltisi miqdarini toluqlash arqiliq aghriq kishini bu kisellik heqqide tepsili melumatqa ige qilishtur. Bu kisellikke giriptar bolmasliq üchün kichik waqittin bashlap bedenge tégishlik bolghan kaltisi maddisini toluq istimal qilish we kaltisi maddisi bar bolghan uzuqluqlarni köpraq istimal qilip birish kérek. 11 yash bilen 24 yash ariliqidiki qiz we oghullarning kündilik kaltisi istimal qilish miqdari: 1200 milligiram dur. 25 yashtin yuquri bolghanlarning kaltisi istimal qilish miqdari: 800 milligiram dur. Kaltisi: songek, chish we tirnaqlarda ünümlük rol oynimaqta. Songek we iskélitlerning salamaetliki üchün kaltisi maddisi bekmu muhim bir amildur. Ösmekte bolghan ösmür balilar, balaghet chéghidiki balilar, hamildar ayallar we bala emduruwatqan ayallar üchün kaltisi maddisi nahayti zurul bolup kemlep ketken teqdirde kutulmigen weqeler yuz bérishi mumkin.yash waqitta kaltisi maddisini yaxshi istimal qilghanlarning qérighanda songek irish kisellikige giriptar bolush nisbiti teximu towen bolidu.songektiki kaltisi maddisining kemliki 30 yashtin kiyin bedende melum bolup kisellik ashkarilinishqa bashlaydu.adem yashanghanséri bedende kaltisi emilishi aziyidu.65 yashtin kiyin D vitaminimu kemlep kétidu. D vitamini kaltisiyning bedenge singip kirishige yardem qilidighan bir vitamin xilidur.ayallarda ostrojen gormon miqdarining towenlep kitishi songek ajizlash kisellikini kelturup chiqalaydu,chunki ostrojen songeklerdiki kaltisiyning kemiyip kétishini tosup qalidighan bir gormondur.(menopoz) adet toxtap kétish te bolsa ostrojen gormon dolquni towenlesh bilen birge songek ajizlashqa bashlaydu.. sut, qaymaq, qétiqlargha oxshash süt ailisi gurupi kaltisi maddisi mol bolghan uzuqluqlardur. Yene bashqa kaltisi maddisini öz ichige alghan köktatlar we miwelermu bar mesilen: puchaq, lowiya, mash, palik, kallek besey, chong jüze digendek yemekliklerde kaltisi miqdari bar dep qaralmaqta. Eger bu mezkur kisellikke giriptar bolushtin qorqidikenmiz chuqum her küni digüudek süt ailisidin bolghan uzuqluqlarni köpraq istimal qilip bérishimiz lazim. Köp miqdarda kaltisi maddisi istimal qilish songek ajizlash, deze kétish we irish [osteoporoz] kisellikini tosap qalidu. Tertiplik halda yash waqittin bashlap kaltisi we D vitamini istimal qilish we tenheriket qilip chéniqip bérish insanni songek kisellikliridin saqlap qalidu. Shundaqla köp miqdarda quyash nurida aptap élip turup birishmu bu mezkur kiselliktin saqlinip qélishqa asasiy rol oynaydu. Ayallarda yuquri miqdarda kaltisi istimal qilish bilen birge ostrojen gormon tengpungliqini saqlap birish songek irish [osteoporoz] kisellikidin saqlinip qélishning birdin bir yolidur.

Diqqet: qaysi bir kishi bu kisellik bilen aghriydiken derhal songek kisellikler üstixan bölimige bérip motexessis doktorlargha körünüp songek ölchimi [danistometre] tetqiqati qilghuzup, qandin calcium maddisini tekshürtüp derhal bu kisellikke qarshi toghra bolghan diagnozni qoydurup lazim, chünki bu kisellikke sel qarashqa qetti bolmaydu.

DR.ABDULKERIM