Uchur we Tehlil

1) Ürümchide 4 Kün ichide 48 Uyghur Yash Tutqun Qilindi

Ürümchi kechlik gézitining mushu ayning 15 - künidiki xewirige qarighanda. Xitay höküméti qishliq tutqun qilish paaliyitini yuquri pellige kötürüp her xil jinayetchilerge qattiq zerbe bérish digen bahanida adem tutqan. Peqet Uyghurlarla olturaqlashqan we Uyghurlar tijaret bazirigha aylandurghan dongköwrük bilen senshihangza rayonidinla 12 - ayning 4 - künidin 12 - ayning 7 - künige 48 yash qolgha élinghan. Ularning köpinchisi yenida Uyghur erliri yénida pichaq élip yürgenligi üchünla guman bilen qolgha élinghan bolup. Gerche Xitay metbuatliri qolgha élinghanlarning millitini tilgha almighan bolsimu emma, bu rayonda asasliq Uyghurlar tijaret qilidighan we Uyghurlar olturaqlashqan bolup, qolgha élinghanlarning hemmisi digudek Uyghurlar dep perez qilish mumkin. Xitay höküméti nöwette qolghan élinghan bu 48 neper Uyghurni qattiq jazalimaqchi iken

2) Xitayning Export Sommisi Yette Yildin Béri Birinchi Qétim Tézlikte Töwenlidi

Chet'el meblegh salghuchillirining meblighini chekindürüp chiqip kétishi netijiside Xitayda zawutlar taqilip ishsizlar köpiyipla qalmay, xelq'araning Xitay mallirigha bolghan éhtiyajining töwenlishi netijiside Xitay mallirining sirtqa export qilinishi yette yildin béri tunji qétim töwenligen. Noyabirda export sommisi 2.2% töwenligen bolup, yene dawamliq töwenlesh mumkinchiligi perez qilinmaqta. Eger Xitay mallirining baziri dawamliq kasatlishishqa yüzlense, Xitay ixtisadi zor kirizisqa duch kélidighan bolup Xitay kommunist partiyisining Xitay xelqini bu kirizistin qutuldurush iqtidari yoq dep qaralmaqta.

Gerche Xitay höküméti hazirgha qeder iqtisadi kirizistin qutulush üchün nurghun jiddi tedbirlerni qolanghan bolsimu lékin köp netje alalmighan. Qarighanda Xitay qéchip qutulghili bolmaydighan ixtisadi chöküsh we uningdin peyda bolidighan siyasi qalaymiqanchiliqqa duchar bolishi mumkin.

3) Xitay Höküméti Yer Béjini Ikki Hesse Östürdi

Atalmish Xinjiang Uyghur Autonomiye baj idarisining uhturush qilishiche yeqinda Xitay Höküméti Sherqi Turkistanda yer bejini ikki hesse osturgen bolup ottura hésap bilen her bir square meter yerdin 5 yuen etrapida baj alidighan bolghan. bajning az köpligi rayonlargha qarap ohshimaydiken. mushu boyiche hisaplighanda bir mo yerge 3333 yuan baj toghra kélidiken Uyghur dihqanlirining yilliq kirimi aran 1000 yuan etrapida bolup, éghir baj destidin Uyghur déhqanliri yerlirini tashlap sergerdan bolup kétishke mejur bolmaqta. Tashliwétilgen yerlerge bolsa Xitay höküméti xoshalliq bilen Xitay kochmenlirini yerleshtürüp Sherqiy Türkistandin Uyghurlarni pütünley yoq qilish meqsidige yetmekte.