Sherqiy Türkistanda Xitayning Döwlet Terori Yuquri Pellige Chiqti

Xitay hakimiyitining nöwette Sherqiy Türkistanda Uyghurlarning erkin heriket qilishini cheklesh qilmishi tarixta misli körülmigen derijide yuquri pellige chiqti.

Buyil kirgendin buyan Xitay hakimiyiti, < Olimpikning bixeterlikige kapaletlik qilish > digen bahane bilen, Sherqiy Türkistanda Uyghurlarning erkin heriket qilishini qattiq cheklesh bilenj birge, herqaysi rayonlarda yerlikjlerge qarita qanunsiz tutqun qilish we jazalash herikitini kücheytken, bolupmu yeqinda Qeshqer we Kuchar rayonlirida yüzbergen qarshiliq körsütüsh heriketlirini bahane qilip, Sherqiy Türkistanda yürgüziwatqan qizil terorluq herikitini yuquri pellige kötergen idi. Xitay hakimiyitining bu gheyri insani qilmishliri hetta Xitayning hökümet metbuatliridinmu körüwelish mumkin.

Mesilen, < tian shan tori > ning xewer qilishiche, 8 – ayning 17 – küni Ürümqide < Aptonom rayonluq asasiy qatlam teshkilatliri qurulushi söhbet yighini > chaqirilghan bolup, < aptonom rayonluq partikom > ning dayimi heyet ezasi we teshkilat bölümi bashliqi Hen Yong yighinda qilghan sözide, nöwette < milliy bölgünchilik > we < zorawan teroristik heriketler > ge qarshi küreshning intayin jiddi we musheqqetlik ikenlikini tekitlesh bilen birge, her derijilik asasi qatlam partiye – hökümet tarmaqliridin, her bir ayilini, bashqa yurtlardin kelgen her bir yoluchini, yengi öy kiralighan her bir kishini qattiq nazaret astigha elishni we ularning ehwalini besh qoldek eniq igellep turushni telep qilghan.

Hen Yong sözide yene, asasi qatlam kadirlirini mukapatlashta, ularning atalmish < milliy bölgünchilik > ke qarshi turush jehettiki ipadisini asas qilishni alahide tekitligen.

Yene < Tian shan tori > ning xewer qilishiche, 8 – ayning 18 – küni Ürümqide < aptonom rayonluq muqimliq xizmiti yighini > chaqirilghan bolup, < aptonom rayonluq siyasi – qanun komuteti > ning reyisi Zhou Hai Lün yighinda qilghan sözide, < milliy bölgünchilikke qarshi turush kürishide asasi qatlam teshkilatlirining rolini toluq jari qildurush kerek > dep tekitlidi, unung bu sözliri, Xitay hakimiyitining bundin keyin Sherqiy Türkistanda Uyghur déhqanlirigha qaritip keliwatqan basturush we nazaret qilish heriketlirini yenimu ashuridighanliqini körsütüp turmaqta.

ETIC ning igellishiche, nöwette Qeshqerni asas qilghan jenobi rayonlarning hemmiside Sheher bilen Sheher, nahiye bilen nahiye, yeza bilen yeza, hetta kenit bilen kenitler otturisida mexsus tekshürüsh we konturol nuxtiliri qurulghan bolup, bu nuxtilargha orunlashturulghan esker we saqchilar Uyghurlarning öz yurt we makanliridin ayrilishigha qattiq cheklime qoyghan we sella gumanliq dep qaralghan Uyghurlarni hech bir délil – ispatsizla tutqun qilisha bashlighan.

Undin bashqa yene kocha aptawuzlirighimu mexsus saqchilar orunlashturulghan bolup, aptawuzgh chiqqan Uyghurlarning somkisini we yenini axturush tüzümini yolgha qoyushqa bashlighan.
Yene ETIC ning igellishiche, hazir Sherqiy türkistanda ilgiri < siyasi jinayet > sewebidin qolgha elinip mudditi toshup qoyup berilgen we siyasi seweptin memuri chare körülgen Uyghurlarning hemmisi qayta qolgha elinip türmige tashlanghan.

Xitay hakimiyitining nöwette Sherqiy türkistanda yürgüziwatqan yuqarqidek chekidin ashqan döwlet terorluq herikiti, yerlik xelqning Xitay hakimiyitige bolghan naraziliqini we nepriti hessilep ashurmaqta, shundaqla Xitaygha qarshi milliy heriketlerning yenimu küchüyishige sewepchi bolmaqta.