Uchur We Tehlil

1) Burmilanghan Mediniyet We Tarix

Yettinchi ayning 2 - küni Urumchi sheherlik Bingtuan ishlepchiqirish qurulush mediyet merkizi chong tiptiki “ mehirlik Xinjiang” digen temida naxsha usul kéchiligi uyushturghan bolup, “ bizning Xinjiang yahshi jay” “ tatliq naxshilar bilen herbilerni kütimiz” “ gul nime üchün qizil” digen nahshilar éytilghan we Xitay eskerlirini ghayet zor nanlarni kötürüp chiqip qarshi élish usuli oynalghan. Xitayning ichki ölkililliridin kelgen Xitay sayahetchiler bolsa, “bu naxsha usullar heqiqetenmu Uyghur millitining xarachterini eks ettüridiken, mushu nahsha usullar arqiliq bu milletning alahidiligini biz Xitaylargha we chet’elliklerge köprek teshwiq qilish kérek” digen. Xitay eskerlirini özliri yeydighan nan bilen qarshi élish Uyghurlarning alahidiligini eks ettüremdu? dunyada qandaq bir millet öz risqini teghdim qilip tajawuzchi eskerlerni qarshi élishi mumkin? Bu peqet Xitay hökümitining Sherqiy Türkistan tarixini burmilap körsütüsh we Xitay tajawuzchillirining epti beshirisini yépip, Uyghurlarni Xitay tajawuzchillirini söyidighan qilip körsitidighan we yillardin béri shundaq körsitishke tiriship kéliwatqan tetur teshwiqatidin bashqa nerse emes bolup. Xitay hökümiti Sherqiy Türkitandiki zulumlirini bu arqiliq hergizmu yoshurup bolalmaydu.

2) Hotendin Sirtlargha We Xitaygha Qoghlanghan Uyghurlar Bu Yil Téximu Köp

Hoten emgek nazaritining Xitay metbuatlirida elan qilghan statistekiliq melumatlirigha asaslanghanda,bu yil Xotenning yézilliridin sirtlargha yötkelgen emgek kuchi 130 mingdin artuq bolup, aptonom rayomluq hökümet belgülep bergen plandiki 200 ming ademni yötkesh séliqining 66% ge toghra kélidiken. Mehsus teshkilinip ishlemchi digen nam bilen sirtlargha heydelgen déhqanlar 24 663ming sherlerge qoghlanghan déhqanlar 40607 ming bolup, Sherqiy Türkistandin erzan bahada emgekke sélish bahanisida Xitayning ichki ölkillirige mejburi qoghlanghanlar 10689 iken.

3) Yéza Qishlaqlarghiche Xitay Köchmenliri Toshulidighan Tömür Yol Yasash Bashlandi.

Tianshan torining xewer qilishiche Qeshqerdin Xotenge qatnaydighan 484 ming 55 km liq tömür yol qurulushi mushu ayning 3 - künidin bashlap yasilishqa bashlanghan bolup, bu tömüryol Qesher, Yengisar,Qarghiliq, Yerkent, Aqtagh, Xoten qatarliq 10 nahiye sheherdin ötidiken. Bu tömüryolni ikki yil ichide yasap püttürüsh pilanlanghan bolup 2008 - yili resmi mulazimet bashlaydiken. Eger bu tömür yol pütüp ishqa chüshse, Sherqiy Türkistanning Uyghurlar oluturaqlashqan yéza qishlaqlirighimu, Xitay köchmenlirining chömülidek yéghip kétish éhtimallighi Ugyhurlaning közige körünüp turiwatqan yene bir qorqunuchluq riyalliq bolup, Uyghur xelqi wabaning aldini élishqa charisiz qalghan millettek bu künni qorqunuch bilen kütmekte.

4) Ottura Asiya Xewerliri

Dunyadiki Eng Égiz Dölet Bayrighi Türkmenistan Bayrighi

Türkmenistan uchur torining mushu 6 – ayning 29 - küni xewer qilishiche. Türkmenistanliqlar turkmenstan dölet sheirini oqup, Türkmenistan dölet muziyimning aldida Türkmenistan bayrighini dunyadiki eng igiz dölet bayrighi qilip qadap, jins recorti yaratqan. Bayraq qadalghan hadining igizligi 133 métir bolup, éghirlighi 450 kg kélidiken. Hazirgha qeder dölet bayrighi arqiliq jins recordi yaratqan hichqandaq bir dölet yoq iken. Emma Türkmenistanning bu qétimqi bayraq chiqirishi jinis recordini buzush bolmastin belki, turkmenstanliqlarning qelbidiki wetenperwerlik we öz dolitining bayrighigha bolghan eng yuksek hörmiti we söygüsini ipadileydiken.birnechche Türkmenistanliq qérindahslarni ziyaret qilghinimizda ular bu qétimqi bayraq chiqirishni “jins recordi yaritish üchün oylap chiqmiduq u bizning bayraq söygümizning mehsuli “ dep körsetti.

Qazaqistan Iqtisadi Qiyinchiliqqa Duchkelmekte

Amerika iqtisadi kirizisining tesiri netijiside, Qazaqistanning iqtisadi barghanséri qiyinliship ketti. Yeqinda muawin wezir Shukurof qazaqstandiki weten paritiyisi chaqirghan yighinda, dölet projectlirining tengdin tolisining késiwétilidighanlighini jakalighan. Xitay metbuatlirida körsitilishiche hazirche Qazaqstanda 30 nechche dölet project turi bar bulup bu project turi yeqinda 5 - 6 ge chüshürilidiken. Bundin kéyin yürgüzilidighan herqndaq dölet projecti choqum presdentning biwaste testiqidin ötüshi lazim iken.

Russiye Xitay Herbi Sodisi Yene Dawamlashti

Tianshan torining mushu ayning 4 - küni xewer qilishiche,Russiye bilen Xitay otturisidiki waqtliq toxtap qalghan herbi yarupilan sodisi qaytidin bashlanghan. Gerche Xitaymetbuatliri bu sodining Xitaydiki yer tewresh apiti tüpeylidin toxtap qalghanlighini teshwiq qiliwatqan bolsimu, emma soda jeryani ikki terepning sodida kélishelmeywatqanlighini körsütüp turmaqta. Chunki iqtisadi qiyinchiliqqa duch kéliwatqan Russia bahani barghanséri orlitiwetken. Yeqinda XItay 76MД tipliq herbi ayrupilanni 1,045,000,000 Amerika dollirigha sétiwalghan bolup, yene 78 - nomurluq hawada may qachilaydighan ayrupilandinmu sétiwalmaqch iken. Bu ayrupilanlar Uzbekstanning Tahskent shehiride yasilidighan bolghanliqtin ishlepchirish tennerqi nahayiti ustun toxtaydiken. shunga Russiye terep yene bahani bir million besh yüz ming Amerika dollirigha östürgen. Xitay buninghga qétilidighan qétilmaydighanlighini bildürmigen. Gerche Xitay terep sodida Rusiye terepke Xitaygha sétiliwatqan ayrupilanlarning yéngi modida emesligi toghrisida waysighan bolsimu Russiye hazirche Xitaygha yéngi tehnikiliq ayrupilan sétip bérish toghrisida bir nime dimigen. uning ustige Hindistanmu bu ayrupilanlarni sétiwélishqa qiziqiwatqan bolup, herbi kuchige jan jehli bilen meblegh séliwatqan Xitay hökümiti öz dolitide yüz bérish mumkinchiligi boliwatqan ixtisadi kirizisqa qarimay asasliq mebleghni qimmet bahaliq herbi eshyalargha serp qilishqa özlirini mejburlimaqta.