|
Xitayning Sherqiy Türkistanda < Pilanliq Tughut >
niqawi Astida Élip Bériwatqan Rehimsizlikliri
Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda atalmish < pilanliq tughut >
siyasitini ijra qilish jeryanidiki wehshilikliri kündin – künge eghirliship
barmaqta.
Bolupmu Xitay hakimiyitining < pilandin sirt > tughulghan bowaqlargha
qaratqan ziyankeshliki, yerlik xelqning eng küchlük nepritini qozghawatqan
mesililerning biri.
Mesilen, ETIC ning wetendin biwaste igellishiche, Aqsugha qarashliq Toqsu
nahiyesining Peyshembazar yezisi Ara mehelle kentidiki bir Uyghur ayal
bundin bir yil burun bir bowaqni béqiwalghan bolup, eslide bu bowaq xoshna
yezidiki bir ayal teripidin < pilandin sirt > tughulghan we balining apisi
hökümetning jazalishidin qorqup, balisini Peyshembazar yezisidiki bu dehqan
ayalgha bériwetken.
Bala del bir yashqa kirgende, yezining < pilanliq tughut > qa mesul
xadimliri bu ishni uqup qélip, < pilandin sirt tughulghan balini béqiwapsen
> dep balini tartiwalghan.
Balini béqiwalghan ayal her küni yeziliq hökümetke bérip yighlap –
yalwursimu, emma balini körsetmigen. Aridin 8 ay ötkendin kéyin hökümet
xadimliri ununggha, < bu bala yezimizda tursa yuquridin bizni jazalaydu,
shunga balini ichkiridin kelgen bir xenzu baygha sétiwettuq, bala rahet
ichide chong bolidu, senmu jazadin qurtuldung, yezimizmu obdan payda aldi >
dep jawap bergen.
Yene Toqsu nahiyeside bir Uyghur dehqan ayal 4 – balisigha hamildar bolghan,
u, hökümetning uqup qélip < pilandin sirt bala tughdung > dep jazalishidin
qorqup, tala – tüzge chiqmay, uruq – tuqqanlirining öyliride möküp yürüp,
tughuti yéqinlashqanda mehellining sirtidiki bir samanliqta balini dunyagha
keltürgen, bala tughulghandin kéyin, er – ayal ikkisi meslihetliship, balini
xoshna yezidiki balisi az birsige béqishqa bergen.
Bu bala 6 ayliq bolghanda hökümet xadimliri sezip qélip, bala béqiwalghan
ayilige, < pilandin sirt tughulghan balini béqiwalghan > dep gunah artip, 14
ming yuan jaza töleshke qistighan, bu ayile pütün oy – makanini we charwa –
mallirini sétip aran 7 mingyun qilip hökümetke tapshurghan, hökümet terep
bunungghimu razi bolmay, bu ayilining térilghu yérini tartiwélip öyidin
heydep chiqarghan, héliqi 6 ayliq bowaqnimu élip ketken, bowaqning aqiwiti
hazirghiche namelum.
|
