|
Sherqiy Türkistandin Xewer Uchurlar
1) Qeshqer Yéngisheher Nahiyeside Oqush Yéshidiki
Uyghur Ösmürlirining Yérimidin Köpireki Xitayche Yeslilerge Yighiwélindi
( Sürette: Qeshqer yéngisheher nahiyesiki < qosh tilliq yesli > diki Uyghur
ösmürliri )
Kommunist Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda jiddi élip bériwatqan
milliy ma’aripini Xitaylashturush siyasiti kishini chöchütidighan derijige
bérip yetti, buxil yüzlünüsh, Sherqiy Türkistan xelqining kelgüsi
ewlatlirining istiqbaligha we milliy mewjutliqigha bolghan endishilirini
hessilep ashurmaqta.
Yéqinqi yillardin buyan Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistanning Uyghurlar
zich olturaqlashqan jenobi rayonlirida mektep yeshidiki Uyghur ösmürlirini
atalmish < qosh tilliq yesli > dep atalghan Xitayche yeslilerge toplashqa
bashlighan idi. Xitay hakimiyitining zor derijide meblegh sélishi we siyasi
jehette besim ishlitishi netijiside hazir jenobi rayonlarda atalmish < qosh
tilliq yesli > dep atalghan Xitayche yeslilerning sani tez sürette
köpeymekte.
Mesilen, < Xinjiang axbarat tori > ning 7 – ayning 27 – küni xewer
qilishiche, nöwette peqet Qeshqer yéngisheher nahiyesidila mektep yeshigha
yéqinlashqan Uyghur ösmürliri üchün tesis qilinghan Xitayche yeslilerning
sani 82 ge, bu yeslilerde Xitayche telim éliwatqan ösmürlerning sani 5430
neperge yetken bolup, bu, pütün nahiyede mektep yeshigha tolghan Uyghur
ösmürlirining 51 pirsentini teshkil qilidiken.
2) Turpanning Issiqi 44 Giradusqa Chiqti
< Xin hua axbarat tori > ning 7 – ayning 27 – küni xewer qilishiche, mushu
ayning 26 – küni < ot yurti > dep atalghan Turpanning hawasi nöldin yuquri
44 giradusqa chiqqan bolup, hökümet tarmaqliri Turpan ahalisini issiqtin
mudapiye körüsh heqqide jiddi agahlandurghan.
Turpanning issiqi heqqide sha’irlirimiz mundaq dep teswirligen:
Ot yurtining qumida,
Tuxum pishidu rawurus,
Bunchilik issiqlar nimiytti,
Yürekler ming giradus !
3) Bügür Nahiyesidiki Kelkün Apitide 10 Kishi Öldi
< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, Bügürning taghliq rayonida 7 –
ayning 18 – küni yüzbergen kelkün apitide 11 neper kan ishchisi yoqap ketken
bolup, 7 – ayning 27 – küni bu ishchilarning 10 nepirining ölgenliki melum
bolghan, yene birining jesidi texi tepilmighan.
Yuqarqi xewerde, bu ishchilarning milliti heqqide izahat bérilmigen. .
|
