Sherqiy Türkistandin Xewer Uchurlar  

1) Qeshqer Soda Yermenkisi Ayaqlashti

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 6 – ayning 28 – küni bashlanghan Qeshqer xelqara soda yermenlikisi 7 – ayning 2 – küni ayaqlashqan bolup, yermenkige, chetellik we Xitay sodigerliridin bolup 10 mingdin artuq kishi qatnashqan, her qaysi terepler otturisida tüzülgen soda sommisi 14 milyart 100 milyon yuange yetken.

Qeshqer xelqara soda yermenkisi Xitay merkizi hökümitining biwaste orunlashturushi bilen bundin 3 yil burun bashlanghan bolup, bu yermenke Xitay hakimiyitining ottura asiyagha echilishta we kengiyishta qollunidighan eng asasliq wastilirining biri.

Bu yermenke tesis qilinghandin buyan yerlik xelqqe hech bir payda – mepe’et élip kelgini yoq, yermenkidin pütünley digüdek Xitayning ichki ölkiliridiki chong shirket we karxanilar paydilinip kelmekte, uyghurlarning dosa dayirisi peqetle ushshaq – chüshshek élim – sétim bilenla cheklinip kelmekte.

2) Ürümqi – Lan Zhou Néfit Torubbisi Qurulushi Pütüp, Resmiy Néfit Aqquzulush Aldida Turmaqta

< Xinjiang geziti > ning 7 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, Xitay néfit – tebiygaz gurohi shirkiti teripidin 15 milyart yuan meblegh sélinip élip bérilghan Ürümqi – Lanzhou néfit turubbisi qurulushi resmiy pütken bolup, yeqinda bu leniye arqiliq Sherqiy Türkistandin Xitaygha néfit aqquzulushqa bashlaydiken.

Bu turobba leniyesining uzunluqi 4000 kilométirgha yeqin bolup, Xitay boyiche eng uzun, aptomatlishish derijisi eng yuquri, néfit yetküzüsh miqdari eng yuquri Néfit turobba leniyesi iken.

Ikki leniyelik turobbining birsidin yiligha 20 milyon tonna néfit, yene birsidin bolsa yiligha 10 milyon tonna néfit mehsulati aqquzulidiken. Bu leniyede 13 ponkit tesis qilinghan.

3) Sherqiy Türkistan, Dunyaning Eng Chong Renglik Paxta Ishlepchiqirish Bazisigha Aylandi

< Tianshan tori > ning 7 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, Sherqiy Türkistanda ishlepchiqirilghan renglik paxta miqdari, pütün Xitay boyiche ishlepchiqirilghan renglik paxta miqdarining 95 pirsentini, pütün dunyada ishlepchiqirilghan renglik paxta miqdarining texminen 50 pirsentini teshkil qilidu.

Renglik paxta térilghu miqdari 200 ming modin köpirek bolup, yilliq ishlepchiqirish miqdari texminen 8 ming tonnigha yétip baridu.

4) Xitay Eskerlirining Kiyimi Özgertildi

< Xinjiang geziti > ning xewer qilishiche, Xitay xelq azatliq armiyesining herbiy kiyimi özgertilgen bolup, 7 – ayning 3 – küni Bei jing herbiy rayonida yengi kiyimni tarqitish murasimi ötküzülgen. Xitayning quruqluq, déngiz we hawa armiyesi we jandarma qisimlirining hemmisining burunqi kiyimi özgergen.

5) Hoten Qashteshining Bahasi Tarixtin Buyanqi Eng Yuquri Sewiyege Chiqti

< Tianshan tori > ning 7 – ayning 3 – küni xewer qilishiche, nöwette Hoten qashteshining bahasi tarixtin buyanqi eng yuquri sewiyege chiqqan bolup, bundin 27 yil burun, bir kilo Hoten aq qashteshining bahasi 100 yuan bolghan bolsa, bügün 30 ming yuange chiqqan, 27 yil ichide baha 3000 hesse ashqan.

Hazir Yorungqash deryasi boyida qashteshi yighidighanlarning omomiy sani 100 ming etrapida bolup, Uyghur dehqanlar yiqqan qashteshini Xitay xojayinlargha erzan bahada satidiken, Xitaylar bolsa ichki ölkilerge yötkep apirip intayin yuquri bahada satidiken.
Hotendiki yerlik dehqanlar intayin namrat bolghachqa, qashteshi yighip sétishni eng asasliq hayatliq yoli dep bilidiken we qashteshi yighidighanlarning sani köpüyüshke bashlighan.
Emma yeqinqi mezgillerdin buyan hökümet tarmaqliri, < Yorungqash deryasining mohiti eghir buzghunchiliqqa uchrighan > digenni bahane qilip, yerlik dehqanlarning qashteshi yighishini chekleshke bashlighan, emma, hökümet bilen munasiwiti qoyuq bolghan chong sodigerler derya boyida atalmish < shirket > lerni qurup, yerliklerni yallap ishlitip qashteshi yighishqa bashlighan, bu jazanixorlar yerlik dehqanlarni bikarning ornida ishlitip hech bir nep bermeydiken.

< Tian shan tori > ning xewer qilishiche, 2008 – yilliq Bei jing olimpik yighini üchün hazirlanghan Altun medalgha sérip qilinghan qashteshi bolsa Hoten qashteshi iken.