|
Ürümchining Tereqqiyati Bingtuanning Insabigha Baghliq
Sherqiy Türkistanda bipayan ziminni zorluq bilen igellep, öz aldigha
musteqil xandanliq quriwalghan Bingtuan, bügünki künde yerlik
hakimiyetlerning beshigha bala bolushqa bashlidi.
Mesilen, < Xinhua axbarat tori > ning 3 – ayning 2 – künidiki xewiride
körsütülishiche, Ürümchi sheherlik hökümet, döwlet teripidin testiqlanghan <
Ürümchi iqtisadi tereqqiyat rayoni > nini qurup chiqishta yer yétishmeslik
qiyinchiliqigha duch kelgen bolup, eger Ürümchi shehrini kengeytimen diese,
Bingtuange yalwurushtin bashqa charisi yoqken.
Chünki Ürümchi shehrining etrapigha Bingtuanning yeza igilik 12 – dewiziyesi
yerleshken bolup, Ürümchige tutishidighan etraptiki yer – ziminlarning
hemmisi bu dewiziyege tewe iken.
Shunga yéqinda Ürümchi shehrlik hökümet, yengidin qurup chiqidighan iqtisadi
tereqqiyat rayonigha BIngtuanning 12 – dewiziyesini shirik qilishqa mejbur
bolghan, Bingtuan yer qeriz bérip turidiken, Sheherlik hökümet bolsa meblegh
chiqiridiken, paydisigha ikki terep ortaq bolidiken.
Bingtuan qurulghan 1954 – yilidin buyan, pütünley merkizi hökümetning
biwaste bashqurushida bolup kelmekte. Yerlik Xelqning qattiq naraziliqi
tüpeylidin Bingtuan 60 – yillarda emeldin qaldurulup yerlikke qoshuwétilgen
bolsimu, emma yenila öz aldigha guroh boluwélip, yerlik hokümetlerning
bashqurushini ret qilghan, 80 – yillarning bashlirida Sherqiy Türkistan
xelqi teripidin < Qanxor jallat > dep atalghan we eyni chaghda Sherqiy
Türkistanni ishghal qilghan Xitay eskerlirige qomandanliq qilghan Wang
Zhenning merkezde turup zor küch chiqirishi bilen Bingtuan qaytidin eslige
keltürülgen, shundaqla unung eslidiki téritoriyesi téximu kengeytilgen idi.
Ürümchila emes, Sherqiy Türkistanning bashqa wilayet we nahiye –
sheherlirimu Bingtuan teripidin qorshap élinghan bolup, ularmu Ürümchige
ox’shash teqdirge duch kelmekte. .
|
