Qirghiz Hökümiti Yene Bir Uyghurni Milliy Bölgünchi Dégen Nam Bilen Eyiplep Qolgha Aldi

Téxi yéqindila qérindishimiz Ubulqasim Qirghizistan türmiside éghir ten jazasi bérish we pissixik qiynash, rohiy we jismaniy jehettin aram bermeslik sewebidin hayatidin ayrilghan édi. U ölgendin kéyinmu Qirghizistan türmiside yétiwatqan yene nurghun Uyghur yashlirining teqdiride héch bir ijabiy burulush bolmay kelgenidi.

RFE/RL yeni www.rferl.org ning mushu ayning 15-küni bergen xewirige qarighanda Qirghizistan hökümiti mushu ayning onbeshi yeni 2007-yili 15-Fewralda bir Uyghur yashni “milliy bölgünchilik” bilen eyiplep qolgha alghan.

Ush sheherlik saqchi idarisining bayanatchisi Yengish Ashirbayivning RFE/RL ning Qirghizistanbölümige ashkarilishiche, bu qétim qolgha élinghan Uyghur yigiti Qirghiz türmisidin bir qétim qachqandin kéyin, bu qétim yene bu heptining bashlirida qolgha chüshürülgen bolup, Uning ismi Memetéli Tursuntalip iken.

Qirghiz saqchi dayirillirining ashkarilishiche Memetéli Tursuntalip birinchi qétim 2006-yili 5-ayda Sherqiy Türkistanning chigirisigha yéqin Qirghizistanning jenubidiki sheher Erkeshtamda birinchi qétim qolgha élinghanken. Ikkinchi qétim 12 Fewralda yene qolgha chüshkenmish. U birinchi qétim qolgha élinhanda, kéchiktürilmeyla Ush sheherlik sot teripidin “chigiridin qanunsiz kirgen” dégen betnam bilen ikki yilliq türmige tashlanghan bolup, birqanche aydin kéyin yeni 19-Noyabirda türmidin qéchip ketkenken.

Qirghiz saqchillirining emdi eskertishiche, Memetéli Tursuntalip Sherqiy Türkistan( shinjiang Uyghur Aptonum rayoni)da musteqilliq herkiti bilen shughullanghanliqi üchün, Xitay hökümiti teripidin “Téror teshkilati qurghan” degen sewep bilen qolgha élinghan iken.

Qirghiz saqchi dayirilirining Memetéli Tursuntalip heqqidiki yene bir asassiz biljirlishi ademning alahide diqqitini tartidu. Ularning deyishiche Memetéli Tursuntalip Qirghiz türmisidin qachqandin kéyin, Qirghizistannning jenubidiki yerlik Islamiy radikal küchler bilen birliship, Qirghizistan Téritoriyeside terror weqelirini pilanlighanmish.Jan qayghusida qalghan bir Uyghurning öz qerindashlirining memlikiti bolghan Qirghizistanda terror weqelirini pilanlishi eqilge uyghun kelmeydu. Qirghizistan musteqqil bolghandin keéyin, Qirghizistandiki hökümetsiz küchler dölet nopuzini süystimal qilip, Uyghurlar bilen Xitaylarning ottursidiki milly ziddiyettin paydilinip, Bir tereptin xitay hökümitini koldurlatsa, yene bir terepti özining qan qerindishi hésaplanghan Uyghur tijaretchillirini qangqir qaxshitip, mal-mülikige zor külemde ziya salmaqta.


Xewerni Teyyarlighuchi: Atahan.