Sherqiy Türkistanning Yézilirigha Sélinghan Mebleghning Paydisini Kim Körüwatidu ?

< Xinhua axbarat tori > ning 1 – ayning 30 – küni xewer qilishiche, 2006 – yili Sherqiy Türkistanda < yéngi yéza berpa qilish qurulushi > üchün 77 milyart 700 milyon yuan meblegh selinip, yezilarning sotsiyalistik qiyapitide zor özgürüsh berpa qilinghanmish, bunung netijiside ötken yili Sherqiy Türkistandiki déhqan – charwichilarning kishi beshigha togh’ra kelidighan yilliq kirimi 2742 yüange ytip, rikort yaritilghanmish !

Yuqarqi meblegh, yezilarning yol qurulushigha, keselliklerning aldini elish, ichimlik suni yax’shilash, asasi qatlam mediniyet qurulushi … qatarliq türlerge serip qilinip, yezilarning turmush sharayiti yax’shilanghanmish !

Emma, Xitay metbu’atlirida élan qilinghan yene bashqa xewerler, Sherqiy Türkistanda Uyghurlar zich olturaqlashqan jenobi rayonlardiki yerlik xelqning turmushida hech bir özgürüshning bolmighanliqini körsütüp turmaqta.

Mesilen, < Tianshan tori > ning 2006 – yili 10 – ayning 21 – küni élan qilgha nxewiride, Qeshqer wilayetlik partikomning sekritari Shi Da Gang Ürümchide chaqirilghan partiye qurultiyida söz qilip eynen mundaq dep körsetken: < Eger Jenobi Xinjiang halliq sewyege yetmise, pütün Xinjiangning halliq sewiyege yétishi mumkin emes, Qeshqer wilayiti bolsa Xinjiangning yeza igilik chong rayoni we nopos chong rayoni bolup, qeshqerdiki dehqanlarning sani pütün Xinjiangdiki dehqanlarning omomiy sanining 6 den bir qismini teshkil qilidu … emma herxil amillar tüpeylidin dehqanlarning kirimini ashurush intayin tes boluwatidu, ötken yili kishi beshigha toghra kelidighan otturiche kirim aldinqi yildikige qarighanda 200 yuan ashqan bolsimu, emma peqetla 1800 yuan etrapida bolup, peqetla dehqanlarning qursughini toyghuzush mesilisi hel qilindi >.

Qeshqer walisi Ekper Ghupurmu yighinda qilghan sözide dert töküp, eger Qeshqerde igilikni tereqqi qildurimen dise, wilayet qarmighidiki 5 derya – eqingha mensup bolghan 800 nechche kilométir uzunluqtiki kelkündin mudapiye körüsh tosmisini mustehkemlesh lazimliqini, shor besip jiddi xewip astida qalghan 4 milyon 600 ming mo terilghu yerni yaxshilash üchün jiddi tedbir qollunush lazimliqini, wilayet boyiche hazirghiche jin chiraqta hayat kechüriwatqan 10 pirsent etrapidiki kenitlerge eliktir chiriqi ornutush lazimliqini otturigha qoylghan.
Hoten rayonining weziyiti teximu eghir bolup, buyerdiki yerlik dehqanlarning yilliq kishi beshigha toghra kelidighan kirimi 1000 yüan etrapida.

Ehwal shundaq iken, kishilerning kallisida, < yézilargha salghan shunche köp meblighing nege ketti ? unungdin kim paydiliniwatidu ? nime üchün Uyghur dehqanlirining iqtisadi weziyitide yax’shilinish bolmaydu ? > deydighan so’al peyda bolidu.

Emma, sherqiy Türkistanning weziyitige qaraydighan bolsaq, Xitay hökümitining asasi nishanini Bingtuanning déhqanchiliq tuan – meydanlirini tereqqi qildurush’qa qaratqanliqini körüwelish tes emes !.