New-York ta Échiliwatqan Birleshken Döletler Teshkilatining Yighinidin Sharqiy Türqistandiki Uyghurlarning Insan Hoquqlirighiche 

   Bu yil yeni 2005-yili 9 - ayning 14 - küni Amerikining New-York shehride birleshken döletler teshkilati qurulghanliqining 60 yilliqi munasiwiti bilen 100din artuq döletning bashliqliri yighilghan dunyawi xarektirliq chong yighin échildi.
 
   Bu qétimliq yighilishta asasliq halda xelqarada mawjut boluwatqan yer shari xaraktirliq mesililer otturigha qoyuldi, yighinda Amerika Prezdenti Gorge Bush 25 minotluq sözligan nutqida insan hoquqlirining bugünki dawirdimu téhicha depsende boluwatqanliqi, yar shari xaraktirliq terrorluq harikatliri, tabii apatlar we yuqumluq késallikler apitining yamrap kétishi, acharchiliq, namratliq halitige xatima bérish qatarliq mesililer ustida atrapliq tohtaldi. bolupmu insan hoquqlirigha hormat qilish, piqir erkinliki we diniy etiqad erkinlikiga hörmet qilinishi, insanlargha özining erkinlikini qayrutup bérilishi kérekliki heqqide söz qildi. Bu yighinda Zhongguo hökümitining wekili süpitide Hu jintao söz qilip: pütün memliket xalqi Zhong guo kommunistik partiyesining toghra rehberlikide küchni küchke ulap sotsialistik qurulush élip bériliwatqanliqi, Zhongguoluqlarning insan hoquqliri Xitay xelqining exlaqi mizanliri ichide yaxshi kétip barghanliqi üstide birqatar sözlirini qildi.
 
   Gerche kommunistik partiye rehbiri bu nöwet özining éghzi bilen exlaq mesilisini tilgha alghan bolsimu, dölet ichide insan exlaqigha yat bolghan qilmishlar bilen höküm sürmekte.  Téhi xelqarada yüzi qizarmastin exlaq mesilisini tilgha élip qaldi. Bizning Xitaylarning insan hoquqliri depsendichilik ehwallirini tilgha élishqa waqtimiz yoq, öz xalqimiz Uyghurlarning siyasi hayatini dep kelsek: öz arzu armanlirini, oy pikirlirini aghzaki yaki yazma shekillerde ipade qilghan ziyaliylirimiz téhiche türmilerde yetiwatidu. Tohti Muzart, Abdugheni Memtimin, Nurmuhammat Yasin qatarliq Uyghur yashliri ta hazirghiche qaranghu zindanlarda rohi we jismani jehetlerde qattiq azap chekmekte, bu yashlarning zadi gunahi nime ? ular Xitaylar digendek bir jaylargha bomba qoyup partilatghanmu, ya bir Xitayning jénigha zamin bolghanmu ? ular peqat diktatura Xitaylar özliri atawalghan siyasi jinayatchilar ghu? xalas! Xelqara jamiyat shuni bilip turup yene Xitay xalqiga wakaleten höküm yürgüziwatghan kommunist terroristlirigha xelqara sorunlarning torisidin orun bériwaridughu, xelqaradiki her xil kélishimlerge imza qoyghan diktatura hökümet özliri qol qoyghan ehdinamilerning birige emel qiliwatamdu, ejaba bu nöwet ular ehlaq mesilisini tilgha élip qaptu, eger exlaq mesilisi tilgha élinsa milletlerning eng addi yashash istekliridin biri bolghan öz teghdirini özi belgilep yashash arzulirigha insaniy exlaq mizanliri boyiche nime diyish kerek?  her bir insanning öz oy pikirini bayan qilip yashash armanlirigha   Xitay dölitide hökümat qandaq inkas qayturiwatidu?!!!!
 
   Dimek, xelqara jemiyet insan hoquqlirini qoghdash we himaye qilish ishlirigha heqiqi türde köngül bölse, erkinlik we demokratiyini ishqa ashurmaqchi bolsa, Xitay kommunistik partiyisige oxshash yar shari ahalisinging 5 tin bir qismini tashkil qiliwatqan xalqning üstidin dehshetliq zulum séliwatghan diktatura hökümatlarning tézraq yoqulishigha küch chiqirishi kérek !!!!.......
 
 Erkinay
2005-yili  9-ayning 15-kuni