Rabiye Qadirning Inisi Muhemmed Qadirning Öyi Saqchilar Teripidin Axturuldi

Uyghur aptonom rayoni partkomining sékritari Wang Lequan bilen aptonom rayonning reisi Ismayil Tiliwaldilar, peyshenbe küni Beijingda muxbirlarni kütüwélish yighini ötküzüp, Uyghur kishilik hoquqi we démokratiye herikitining meshhur rehbiri Rabiye Qadirni Uyghur aptonom rayoni qurulghanliqining 50 yilliqini tebriklesh paaliyitige buzghunchiliq qilishni pilanlash bilen eyibligen küni, Xitay saqchilar ürümchide Rabiye Qadirning inisi muhemmed Qadirning öyini aqturdi.

Muhemmed Qadirning öyi Rabiye Qadir soda sariyining arqisidiki "eqide shirkiti" ning aililikler binasida idi. Igilishimizche, saqchilar peyshenbe küni etigen muhemmed Qadirning türkiyige oqushqa méngish aldidiki perux muhemmed, quzat muhemmed isimlik oghullirini jamaet xewpsizlik idarisigha élip bérip soraq qilghan. Soraqtin kéyin saqchilar ularning öyini aqturup, perux we quzatlarning pasportini tartiwaldi. Ular mushu shenbe küni türkiyige mangmaqchi idi.

Qanuniy resmiyetsiz öy axturush

Biz jamaet xewpsizlik dairiliri teminligen melumat boyiche muhemmed Qadirning öyige téléfon qilip, öydiki saqchilar bilen söhbet ötküzüshni telep qilduq. Öy igisi téléfonimizni alghanda saet ürümchi waqti kech 11:00 ler bolup qalghan bolsimu, biraq saqchilar téxiche muhemmed Qadirning öyidin ketmigen iken. Saqchilar téléfonimizni élishni ret qildi. Emma biz Rabiye Qadirning oghli bilen saqchilar otturisida yüz bergen talash - Tartishqa guwahchi bolduq.
Igilishimizche, Rabiye Qadirning inisining öyini axturghan saqchilar, ürümchi sheherlik jamaet xewpsizlik idarisining tashqi ishlar bölümidiki xadimlar iken. Rabiye Qadirning jiyenliri quzat we perux muhemmedler, ilgiri jonggo milletler uniwersitéti we shinjang tibbiy uniwérsititlirining oqughuchiliri idi.

Rabiye Qadirning jiyenlirining pasportini tartiwélish we öyini axturush weqeliri waqit jehettin nazuk bir mezgilge toghra keldi. Weqe yüz bergen shu küni, Uyghur aptonom rayoni partkomining sékritari Wang Lequan bilen aptonom rayonning reisi ismayil tiliwaldilar béyjingda muxbirlarni kütüwélish yighini ötküzüp, Rabiye Qadirni ürümchidiki mal - mülki we bala - Chaqilirini chetelge élip chiqip kétishke urunush bilen eyibligen. Wang Lequan, "Rabiye Qadir shinjangdiki perzentlirini kontrol qilip, imkaniyetning bariche mal - mülkini pulgha aylandurush, bayliqini chetelge élip chiqip kétish, bala- Chaqilirini chetelge orunlashturush resmiyiti béjirmekte," dégen. Wangning tekitlishiche, Rabiye Qadirning bu herikiti ularning diqqitini qozghighan. Emma Wang Lequanning sözi Rabiye Qadirning amérikidiki qizi eqide rozining tenqidige uchridi.

Wang Lequan Rabiye Qadirni dunya Uyghur qurultiyining gérmaniyidiki yighinida üch xil küchler bilen til biriktürüp, Uyghur aptonom rayon qurulghanliqini tebriklesh paaliyitige buzghunchiliq qilishni pilanlash bilen eyiplimekte. Wang Lequan "ular bizning 50 yilliqimizni tebriklesh paaliyitimizge buzghunchiliq qilmaqchi, emma biz ularning undaq qilishigha yol qoymaymiz. Biz aldinala zerbe bérishini kücheytimiz," deydu.

Xitayning meqsiti Rabiye xanimning inawitini chüshürüsh

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi Dilshat Reshit bolsa, Uyghur aptonom rayonida qanat yayduruliwatqan basturush herikitini eyiblep, "Xitay sherqiy türkistan xelqini idare qilish hoquqigha ige emes," dep körsetti. Dilshat Reshitning tekitlishiche, Wang Lequanning sözi qip - Qizil töhmetken. Dilshat Reshit "Xitayning meqsidi Rabiye Qadirning inawitini töküsh, Wang Lequanning sözi Rabiye Qadirning shexsiyitige qaritilghan hujum ," dédi.

Kim Ur - Urgha qaldi?

Ismayil tiliwaldi muxbirlarni kütüwélish yighinida, bölgünchilik pikir éqimidiki yazghuchilargha rehim - Shepqet qilinmaydighanliqini bildürgen. U, yazghuchi nurmuhemmed yasin we toxti muzartlarning qolgha élinish weqesini aqlap, "shinjangda ularni héchkim qollimaydu shundaqla ulargha kochidiki chashqan ur - Urgha qalghan muamilige uchraydu," dégen. Emma Dilshat Reshit, "esli ismayil tiliwaldi xelqining wijdanida kochida qalghan chashqangha oxshash ur - Urgha qaldi," deydu.

Yéngidin chélinghan kona muqam

Bu qétimqi Rabiye Qadirning jiyenlirining pasportini tartiwélish, inisining öyini axturush weqeliri, Rabiye Qadir amérikigha kelgendin béri uning aile - tawabati duch kelgen birdin bir weqe emes. Buningdin ilgiri Rabiye Qadir soda sariyi saqchilarning tekshürüshige uchrighan. Oghli saqchilar teripidin soraq qilinip, Rabiye Qadirning katipi we shirket dériktori qolgha élinghan. Shirketning barliq toxtamname we höjjetliri saqchilar teripidin musadire qilinghan idi.
Rabiye Qadirning éytishiche, uning bu qétim pasporti tartiwélinghan ikki jiyeni, u 1998 - Yili qolgha élinghandin kéyin siyasi kemsitish sewebliri tüpeylidin mekteptin qalghan. Ular yéqinda türkiyidiki bir uniwérsititqa qobul qilinghanliqi toghrisida uqturush tapshuruwalghan bolup, mushu shenbe küni yolgha chiqish üchün teyyarliniwatqan iken. (Erkin)