Guantanamodiki Uyghurlar Amérikiliqlarning Yaridimige Érishmekte

Siyasiy analizchilarning éytishiche, guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlarning mesilisi mezkur araldiki bashqa dölet puqraliridin nurghun jehette perqlinidiken.

Guantanamota tutup turuliwatqan uyghurlarning biri - Adil Hékim. Yéqinda amérikilik adwokat sabin willet ependi ababekri qasim we adil hékimning adwokatliqini üstige élip, ularning baldurraq türmidin chiqishi üchün heriket qilmaqta.Resimni adilning adwokati sabin willet ependi teminligen.

Uyghurlarning qayturulidighan döliti yoq

Birinchidin, guantanamoda tutup turiliwatqan herqaysi dölet puqralirining öz döletlirige qaytishi mumkin. Lékin bu yerde tutup turiliwatqan uyghurlarning qaytidighan döliti yoq. Ularning xitaygha qaytishi mumkin emes. Eger xitaygha qayturulsa, qattiq jazalargha uchraydighanliqi éniq. Shunga amérika hökümiti ularni xitaygha qayturushni ret qilmaqta.
Ikkinchidin, ular öz ixtiyari bilen afghanistangha barghan emes. Panahlinidighan bashqa birer dölet tapalmighanliqi üchün, afghanistangha bérip turushqa mejbur bolghan.
Üchinchidin, guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlar amérikigha qarshi héchqandaq heriket élip barmighan. Bezi amérika hökümet xadimlirimu bu uyghurlarning xata bir waqitta, xata bir yerde turup qalghanliqini étirap qilmaqta.
Amérika hökümiti, yuqiridiki sewebler tüpeylidin, guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlar mesilisini alahide mesile dep qarimaqta.

Amérika uyghurlarning xitaygha qayturulmaydighanlqini yene bir qétim éytti

Amérika sabiq tashqi ishlar ministiri kolin pawél 2004 - Yili -8 Ayda bergen bayanatida, guantanamoda tutup turuwatqan uyghurlarning xitaygha qayturulmaydighanliqini jakarlighan idi. Mushu seyshenbe küni amérika tashqi ishlar minstirliqining bayanatchisi adem erili, yene guantanamoda tutup turuwatqan uyghurlarning xitaygha qayturulmaydighanliqini tekitlidi.
Amérika hökümitining yuqiri derijilik bir xadimi, amérikidin guantanamoda tutup turuliwatqan puqralirini qayturup bérishni telep qiliwatqan döletlerning, ulargha insaniy muamile qilidighanliqi toghrisida kapaletlik qiliwatqanliqini tekitlep, " lékin xitay hökümiti bizdin, peqet guantanamodiki uyghurlarni qayturup bérishimizni, ulargha qandaq muamile qilishqa xitay hökümitining özi qarar béridighanliqini bildürmekte" dégen.

Guantanamodiki uyghurlar türmidin chiqirilishi kérek

Emma, amérika hökümitining, gunahsiz hemde amérika üchün tehdit emesliki ispatlanghan halda, guantanamodiki uyghurlarni qoyup bermey tutup turuwatqanliqi, amérika jamaetchilikining ulargha bolghan hésdashliqini qozghimaqta.

2004-Yili 12-Awghust küni, amérikining sabiq tashqi ishlar minisitiri kolin pawil erkin asiya radiosi muxbirining mexsus ziyaritini qubul qilip, amérikining kubadiki guentanamo bazisida tutup turiwatqan uyghur mehbuslirini xitaygha qayturup bermeydighanliqini bildürgen idi.

Gerche amérika hökümet xadimliri, mezkur uyghurlarni qobul qilidighan birer dölet chiqmighanliqi üchün ularning hazirghiche tutup turuluwatqanliqini bayan qiliwatqan bolsimu, emma nurghun kishiler amérika hökümitining ularni derhal türmidin chiqirip, erkin yürüshige ruxset bérishini telep qilmaqta.
Yéqinda, amérikiliq ataqliq adwokat sibin wilit öz xirajiti bilen gunatanamoda tutup turiliwatqan adil hekim we ababekri qasim isimlik ikki uyghur yashning qanuniy wekillikini üstige aldi. Sibin, guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlarning bashqilardin perqliq ikenlikini, shuning üchün ularning hoquqi wekillikini öz üstige alghanliqini bildürmekte.

Ular xitayning bésimidin qéchip afghanistangha barghan

Adwokat sibin wilit bu heqtet mundaq deydu:
Gerche hökümet guantanamoda tutup turuwatqan uyghurlarning néme bilen eyiblengenliki heqqide köp melumat bermisimu, bashqa menbeler arqiliq guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlarning xitayning bésimidin qéchip afghanistangha bérip qalghanliqini éniqlidim. Ularning diniy esebiylik weya radikalizim bilen munasiwitining yoqliqini, afghanistanda turush meqsitining bashqa ikenlikini we amérikigha qarshi héchqandaq heriket qilmighanliqini tonup yettim. Shunga ularning adwokatliqini öz üstümge élishni qarar qildim. Guantanamodiki türmige bérip, adil hekim we ababekri qasim bilen yüz turane körüshtüm hemde ulargha qanuniy wekillikini öz üstümge alghanliqimni bildürdüm"

Ularni washingtongha élip kélishke térishimiz

Gerche hökümet guantanamoda tutup turuwatqan uyghurlarning néme bilen eyiblengenliki heqqide köp melumat bermisimu, bashqa menbeler arqiliq guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlarning xitayning bésimidin qéchip afghanistangha bérip qalghanliqini éniqlidim. Ularning diniy esebiylik weya radikalizim bilen munasiwitining yoqliqini, afghanistanda turush meqsitining bashqa ikenlikini we amérikigha qarshi héchqandaq heriket qilmighanliqini tonup yettim.
Guantanamodiki uyghurlarning adwokati sibin wilit
Sibin, adil hekim we ababekri qasimni sot mehkimisi üchün washngtongha élip kélishke térishidighanliqini bildürüp mundaq dédi:
" Ularning mesilisige qarawatqan fédéral sot mehkimisning bashliqi jurj robértson her ikki terepning sözlirini diqqet bilen anglap, toghra bir höküm chiqiridu. Adil we ababekrini washingtongha élip kélelisek, ularning qobul qilidighan birer dölet tépish qatarliq nurghun ishliri asanlishidu. Shuning üchün biz, bügün ularni washngtongha élip kélish mesliside sotqa yene bir erz sunimiz shundaqla adil we ababekirining turmushigha kapaletlik qilishni öz üstige alghan washington etrapida yashawatqan bezi uyghurlarni sotqa tunushturmaqchimiz."

Amérika ulargha siyasiy panahliq bérishi kérek

Sibin wilit, guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlarni washingtongha élip kélish we ularni erkinlikke érishtürüsh üchün öz xirajiti bilen jiddiy tirishchanliq körsitiwatqan bir peytte, yéngi amérika esiri layihisi teshkilatining muawin mudiri we yazghuchi alin bork washingtonda chiqidighan "heptlik ölchem" zhonilida maqale élan qilip, amérika hökümitini guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlargha siyasiy panahliq bérishke chaqirdi.
Uzundin biri uyghurlar mesilisige qiziqiwatqanliqini eskertken alin bork, maqaliside otturigha qoyghandek, uyghurlarni qobul qilalaydighan birdin - Bir döletning, amérika ikenlikini tekitlep, amérikining guantanamoda tutup turiliwatqan uyghurlargha siyasiy panahliq bérishi siyasiy weziyetni murekkepleshtürüwétishi mumkin, lékin yenila men maqalemde otturigha qoyghandek, amérika hökümiti uyghurlargha amérikida siyasiy panahliq bérish mesilisini jiddiy oylishishi kérek, dédi. (Qanat)