Merkizi Komutétining Diqqitti Jiddi Halda Sherqiy Türkistan’gha Qaraldi

Bügenki Asiye waqit gézitining bash bétige töwendikich xewer bérildi:
Yéqinda Xinjiang musteqlighi teshkilati, Xinjiangdiki diwiziyening hökümet bilen qoralliq toqunush bolghanlighi, hem bu munasiwet bilen herbi rayoning jiddi halda keng kölamlik seperwer yighini chaqirip diwiziyage bolghan nazaratni kücheytkenligi toghurluq axbarat bergen iddi.

Toghra kelgénni Xinjiang xelq qurultiyi dahimmi komutiti qarar élan qilip, merkez yashlar komutiti sékrétar bashqarmisining sékritari Hu Weini Aptonum rayon’gha muawen raisi qilip teyinligen. Hu Wei sirtikiler teripidin Hu Jing Taoning yéqini dep perez qilin’ghashqa bu ikki ishning bir waqitta meydan’gha kélishi kishini oygha salidu.
<<Xinjiang géziti>>ning 30 – Iyol xewer qilshiche Xinjiang Uyghur aptonum rayonining 10-qétmliq daiimi komutit yighinining 18 – yighini 29 – Iyol axerlashqan.yighinda Zhang Dan ning aptonum rayonning muawen raisligini élip tashlap Hu Weini aptonum rayonning muawen raisi qilip tayinligen.

Hu Wei Oktebir 2001 din Iyol 2005 ghiche merkizi yashlar komutiti sékrtar bashqarmisining sékrtariliq xizmitini ötep kelgen. Xitay dölet reisi Hu Jing Taomu 1982 – yildin 1984 – yilghiche merkez yashlar kokmétitining sekirtar bashqarmisining sékértarliq wezipisini ötep kélgen. Shunglashqa Hu Wei, Hu Jing Tao gorohining asasliq ademliridin biri dep qarilip kelmekte.

Mérkizi axbarat agentilighining 1 – awghustiki heweride Sherqiy Türkistan information merkizining körsütüshiché Xinjiang Aqsu rayonigha jaylashqan yéza igilik birinchi diwiziye 3 – etiritning xizmetchiliri yurtigha qaitip oltraqlishishni telep qilghanda yuqurdin testiqlanmighan, bunungha narazi bolghan eskerler bilen hökümet ottursida qoralliq toqunush bolghan. Hazir Xinjiang herbi rayino hökümet teripidin Xinjiangning musteqilighini telep qilidighan goruhlardin qalsa ikkinchi orundiki, her waqit qoraliq qozghilang bolush xewipi bar muqumsiz bir xeter bolup turmaqta ikken.

Xinjiangning muqumlighini qoghdasha üchün Xinjiang herbi qismida seperwer yighini échip, herbi qisimning birlike kélip chégra rayoning muqumlighini qoghdash, diwiziyening qoraliq qozghilang qilishining aldini élishni qatiq telep qilghan. Bu munasiwet bilen qoralqi qisim, herbi diwiziyaning ichide amanliqni saqlash birlehsme etirtini qurup, diwiziyedikilerge bolghan bashqurushni qattiq küchaytish hem Diwizeyaning hemma orunlirigha camera ornutup nazaret qilishni telep qilghan.

Xinjiangning mustaqiliq harikiti hitayning eng kongul bolidighan mesilisi bolup kelmekté Xinjaingning herbir söz her bir harkiti Xitayning muqumlighihga béwaste taser qilip kelmekte. Eger Xinjing musteqil bolsa Xizang, Ishki mongghul we Teiwen mesililirige bewaste asasi tesir korsitudu. Shunglashqa Xitay Xinjingning siyasi herkitige qatiq siyaset qolanmaqta.

1950 – yilidin bashlap Xitay herbi qismi diwiziye qurush nami bilen Xinjianggha kélip hazirghiche olturaqliship kelmekté Xinjiangda hazir 14 yéza igilik diwiziyesi bolup xadimliri 2 milyondin ashidu. Bu diwiziyedikiler herbi ishlar bilen shughulan’ghandin sirt, sanaet, yéza igilik, soda we qurlush sahelri bilenmu shughulinip kelmekte.
Xinjing diwiziyasining tarihi 55 yil bolup, Xitayning doalet qurghan tarixi bilen oxshash.

Kop yilliq tejirbilerni xulaslighanda hem diwiziyaning ahalisining saniniing 2 milyondin éship ketkenligidin,,diwiziyening Xitay hökümitige bolghan tehdidtini addi qarighili bolmaydu.
Unungdin sirt Xinjiang diwiziye xadimliri jemiyet xizmetliri we ixtisadi xizmetliridiki asasliq xadimlar, meslen herbi herket, sanaet, soda qatarliq orunlada bolup Xitay hökümiti Xinjiang diweziyesinin goralliq topilang weqesila emes, ularning jemiyatiki tutqan muhim ornidin bekirak endishide iken.

Hu jin Tao xizmet teyinleshte, tupirighining béxeterligige alahide ehmeyet bergen, Xizang bilen Xinjingdek nuqtiliq mesilide Hu Jing Tao alahide orunlashturush qilip ozi eng ishinidighan xadimlarni rehberlik ornigha qoyghan. Hazir Xizang rayonining partikkom sékritari Yang Chuan Tangmu 1987 – yili Awghost din sénterbigiche merkizi yashlar itpaq kumuttining Shan dong ölkisining ölkilik muawen sékrtari wezipisini ötigen. Hu Jing Tao özimu 80 – yilarda Xizang aptonum rayonining partikom sékritari, Xizang herbi rayon partokomning birinchi sékritari wezipisini ötigen, hem 1989 – yili Martta béshigha tömur qalpaq kiyip, herbi halet ötkezgen etiret bilen Lasaning kochilérida birge yürgen. Xewerlerde déyishiche merkez Hu Jin Taoning Bergen melumati we pikirige asasen Lasada herbi halaet yürgezgen ikken.

Nefise Zaidin