|
Xitay Yene Sherqiy Türkstanda Eng Chong Kan Ashti
Xitay hükümiti 1949 – yili wetinimizge bésip
kirgendin buyan yer üsti we yer asti bayliqlirimizni her xil yollar bilen
talan-tarach qilip keldi.
Küpligen néfit bazilirini échip néfit we gazlirimiznı heqsiz yer asti turba
yolliri bilen béwaste Xitaygha yütkep ketmekte.
Yéqinqi yilardin buyan Xitay hökümiti Sherqiy Türkistanda kan échish qedimni
téximu tézlitip har xil chong tiptiki kanlarni tépishqa chong türde meblegh
salmaqta.
Xitayning zuni bolghan Shinhua tor bétining 31 - Iyoldiki xewiride Gensu
Jian Shin, Qizil Su Ya Xin 200 milyon ruda tömür kan zawudi Atush sheheride
qurulup ish bashlighan. Bu Sherqiy Türkistanning janubidiki eng chong
meblegh sélin’ghan kan mehsulati meblegh menbesi échish türi. Bu tür omumi
yüzlük herketke keltürülgen.
Shinjiang Uyghur Aptonum Rayonining partkom muawen sekritari, Aptonum
Rayonning reisi Ismayil Tilwaldi tebirik name ewetti.
Bu türge omomi sélin’ghan meblegh 53 milyart xelq puli bolup, bu yilliq
ishlepchiqirishi 300 milyon tonna renglik kan, 200 milyon tonna ruda kan
tallash we 200 milyon tonna ishlepchiqirishtin ibaret 3 xil türni öz ichige
alghan. Pütün tür 3 basqushta élip bérilidighan bolup, qurulush waqti 5 yil
ikken.
Xinjaingda Qizilsu Qirghiz oblastigha oxshash igiz tagh rayonida mushundaq
mol bolghan yer asti baylighining saqlinip yatqanlighini kishiler oylap
baqqan ames.
Dunyadiki ikki chong yer asti kan belwighi Tengritagh kan belwéghi bilen
Xinméng kan belwéghining késishish nuqtisi Qizilsu oblastida bolup, kan
mehsulati mol, türi intayin köp bolushtek alahidiliklerge ége. Hazir bu
rayonning özidila 69 xil kan baylighi tépilghan.
200 milyon ruda kan türige salghan umumi meblegh 6.17 milyart xelq puli.
Bolup, hazir 1.076 milyart xelq puli sélinip bolghan. Bu tür 2006 – yili 12
ayda axirlashturush pilanlanghan.
Bu tür tamamlanghandin kéyin, yilliq sétish kérimi 7.8 milyart xelq puli.
Yuqurgha tapshuruludighan baj 1.5 milyartd xelq puli eterapida bolup, 3000
din artuq kishi xizmetke orunlashturulidighanliqi peraz qilinmaqta.
Qizilsu oblasning partikom sékritari Yan Fengxinning déyishché hazirghiche
Shinjiangning jenubida chongiraq polat tümur kani yoq bolup, 200 milyart
tonna tömür, ruda kan zawudining qurulushi, Korlining jenubidiki barliq
rayonlarning yilida 150 milyon tonna polat tömürge bolghan teliweni
qanduridiken.
Aptonom Rayonluq partikom azasi, Aptonum rayoning muawen raisi Eli Iminbaqi
ish bashlash murasimida söz qilip: Aptonom Rayoning bazarni échishni qarar
qilishi, meblegh salghuchilarni jelip qilish yolini kéngaytip, tereqqi
qildurush qedimini tézlitip, kan mehsulatliri bazisini shekilandürürüp,
echish, tawlash, ishlep chiqirishning birleshtürülüp élip bérilishi sanaet
zenjirini uzartip, qoshumche eqtidarini küchaytip, Shinjaingning kan
bayliqlirini échishning asta süratta bolushini tüptin üzgertti dédi.
Nefise Zaidin
|
