Amerika, Musulmanliq we Xitay

Amerikining Ottur sherqqe yurush qilishi, shuningdek Afghanistandin kéyin Ottur Asiyagha ténch yol bilen kéngiyishi qatarliq bir yürüsh jiddi hadisiler elwette uzun yillardin buyan sirtqi yardemge intilip kéliwatqan Uyghurlargha zor umid bermekte. Bolupmu Qirghizstandiki ténch siyasi özgurush we bu özgürüsh arqiliq Ameikining siyasi tesiri bizning chigrayinizgha biwaste yéqinlap kélishi 60 – we 70 – yilliridiki Xitaygha qarshi Sowit ittipaqining chégra tesiridinmu qanche hesse küchlük hem umidliq bolmaqta. Shuningdek Uyghurstandiki Mustemlikichilik hökümranlighining zawalliqqa yüzlinishidin daim ensirep turidighan zalim Xitay hökümiti Amerikining Ottur sherq we Ottur asiya siyasitige qarshi chare – tedbir qatarida Ottur asiya doletlirige „Shanghey Ittipaqi“ shertnamiliri buyche „Ortaq hemkarliq“ Siyasitini tengishqa aldirash bilen birge Amerika eskerlirining nowettiki Iraq turmisidiki we Guantanamo diki Islamgha haqaretlik qilmishlirini pewquladde dawrang qilip, atalmish „Amerika islamgha qarshi“teshwiqatini kéngeytti we Uyghurlarning musulmanliq ewzellikidin paydilinip, Amerikigha qarshi „Uyghur jamaetchiliki naraziliq pikri“ qozghashqa tirishmaqta. Bu künlerde Uyghurstandiki awam xelqimizning siyasettin we dunya weziytidin tamamen xali, semimiy diniy tuyghulirini suy istimal qilishqa we Uyghurlar arisida Xitaygha qarshi Amerika mayillighini yoqitishqa tirishmaqta.

Elwette Amerika eskerlirining mezkur qilmishliri biz Uyghurlarningmu musulmanliq tuyghumizni zede qilmay qalmidi, uyrigimiz échishti. Emma shuni bilishimiz kérekki! Bir qanche neper Amerika eskerlirining xatalighi hergizmu Amerika dölitining xatalighi emes. Hem bu xataliq Amerika dölitining tup siyasiti emes. Endi biz Uyghurlargha eger maddi we siyasi jehettin yardem béridighan, Xitaygha taqabil turidighan birdin bir maddi küch nöwette Amerika bolup turmaqta. Biz musulman bolush süpitimiz bilen Amerika eskerlirining xatalighini nezerde tutup, Amerikigha qarshi meydanda turidighan bolsaq, u chaghda biz musulmanliq terepte emes belki dingha qarshi, insanliqqa qarshi, medeniyetke qarshi bir düshmen terepte turghan bolimiz! Yeni esheddi düshminimiz Xitay jahangirligi terep tughan bolimiz. Xitay bizning qanche milyonlighan quran-kitaplirimizni köydürmigen! Qanche yüzminglighan diniy zatlirimizni qiynap öltürmigen! Yüzminglighan mesjit medrislirimizni tunggüz qotini qilmighan! Bu ötkenki 50 liq islamgha qarshi, Uyghurgha qarshi we insanliqqa qarshi siyaset emesmidi!

Kéyinki 15 yildin buyan zalim Xitaylar Uyghurlargha yürgügziwatqan yoqutush siyasitide ejellik halda dinsizlashturush heritikini ijra qilmaqta. Dinini soygen oghul- qizlarni „terorsit“,“milliy bölgünchi“,“diniy esebi unsur“ dégendek jinayi namlar astida türkümlep olturiwatidu, turmilerde wehshilarche qiynap jazalandurmaqta.

Uyghurstanliqlarning musulman xelq bolishigha qarimay hazir Xitayning ijra qiliwatqan siyasiti perzentlirimizning 16 yashqa toshmighuche mesjitke kirishi qanuni jehettin cheklendi we qarshi turghuchilar jazalinidu. Eslide musulmanchiliqni ügitidighan diniy ademlirimiz, mestijtning ichide turup, 16 yashqa toshmighan yashlarni namaz oqushtin tusudu. Bu öz gushini öz yéghi bilen qorup tügitish emesmu! Yene shundaq échinishliq pajielermu barki, ramizan we baraet mezgilliride topliship ibadet qilghan xanim qizlirimizni „qanunsiz toplashqan“ dep, tutqun qilghan Xitay saqchi, eskerliri ularni turmige qamap, wehshi usulda qiynidi we nomusigha tigip xorlidi.

Yighip éytqanda Xitayning jinayiti meyli diniy jehettin bolsun, insani jehettin bolsun zadila kechürgüsiz bir jinayettur. Xitay, Ameirka we musulmanliq témisida elwette jinayi éghirlighini bayqishimiz we Amerika, Ottur Asiya we Uyghur mesilside elwette Amerikani tallishimiz hem weten ichidiki xelqimizgha shuningdek weten sirtidiki muhajirlirimizgha bu heqte tepsili melumat yetküzishimiz muhimdur.

Abdulla Iskander

München, 12. 07. 2005