Cheney Zhongguodiki Ziyaritini Ayaqlashturdi

ETIC universal xewiri, Alimjan München

15-april, Amerika muawin prizdenti Cheney Shanghai Fudan universitida doklat we oqughuchilarning neq meydan suallirigha jawap berdi. U sözide Zhongguo rehberlirini xeliqqe téximu köp siyasi erkinlik berishke chaqirdi we righbetlendürdi. Zhongguo axbarat wastiliri xewer bergende sezgür bolghan jaylirini qisqartiwetti. Cheney Fudan universitidiki doklatida: Zhongguo bilen bolghan munasiwet, Shimaliy Koriye kirizisi, térorliqqa qarshi turush, diniy etiqad we sözlesh erkinligi jehetlerdiki Amerikining meydani we köz qarashlirini yene bir qétim sherhilep ötti. Cheney dokladining köp jaylirida, Zhongguo hökümitige we rehberlirige xelqning téximu köp siyasi erkinlikke ige bolishigha yol qoyushini tekitlep ishare berdi we righbetlendürdi. Axbarat wastiliri Cheneyning sözini (toluq) élan qildi lékin sözlesh erkinligi, diniy etiqad erkinligi we demokiratik saylam jehetlerdiki qismini qisqartiwetken. U sözide, Zhongguoning islahatta ixtisadi jehettin tereqiyatlargha erishkenlik netijisini muqimlashturup, kishilerning ixtisadi jehette erkinlikke erishkendin keyin muqerrer özining köz qarashlirini we demokiratik saylamgha bolghan intilishlirini ipadileshni ümit qilidighanlighini, eger kishiler ishenchilik meblegh sélishqa we maddi bayliqqa erishelise, arqidinla tebiki ularda nime üchün sözlesh erkinligi, diniy etiqad erkinligi we jemiyetke bolghan pikirliri bayan qilish hoqoqi bolmaydu digen sual tughuldighanlighini, tekitlidi.
Cheneyning siyasi erkinlik toghrisidiki sözliri bashqa temilarning ichige yushurunghan. Mesilen, ottura sheriqning demokiratiyege méngish qedemliri üstide toxtalghanda, Cheney bularni körsetken: bir dölette maddi bayliq bolsila kupaye qilmaydu, xeliqte tallash hoqoqi bolush kerek, bu ixtisadi erkinlik, qanun aldida hemme barawer bolush, hökümetni saylash we almashturush hoqoqlirini körsitidu.“ Washington Post“ gezitining körsitishiche, Cheney térorliqqa qarshi turushtiki hemkarliq üstide toxtalghandimu özining nuqtinezirini unitmighan, u mundaq digen: térorliqqa qarshi turishni, özlirining oxshimighan köz qarashlirini qanunluq ipadiligenlerni basturush wastisi qiliwelishqa bolmaydu. Cheney Zhongguodiki waqtida kommunist dairiler oxshashmighan köz qarashtikilerge bolghan kontirol we tehqiqni küchéytken.