Yaponyening
Senkaku Ariligha Qanunsiz Kirgen 7 neper Xitay Puxrasi Qayturup Bérildi
ITAR-TASS agentlighining xewer qilishiche,
Yaponiye we Xitay döletliri talash-tartishidiki Senkaku (Xitaychida
Diayuydaw dep atilidighan) bir qanche arallarning 7 kwadrat kilometir
kélidighan bir aralgha ötken charshenbe küni qanunsiz chégrani buzup kirgen
7 neper Xitayni Yapon saqchiliri qolgha élip ketken idi. Xitay hökümitining
Yapon hökümitige qattiq diplomatiye bésim küchi ishlitishi we Xitay
puxralirining Beijing we Hong Konglarda turushluq Yapon elchixaniliri aldida
toxtimay ötküziwatqan naraziliq namayishliri netijiside 27-mart küni ular
Xitaygha qayturulup bérildi.
U 7 neper Xitay puxrasini Yaponiye dölet xadimliri mexsüs airpilanda ekilip
Xitayning Shanghai shehirining Airoportida kütüp turiwatqan Xitay hökümet
xadimlirigha saq-salamet ötküzüp bergen. Bu 7 neper Xitayning qaytip
kélishini 30 din artuq muxbir, ve xilmu-xil lozunkilarni kötürüp, shuarlarni
towlap turghan bir top Xitaylar Shanhai airoportida qizghinliq bilen
kütiwalghan.
Özlirining Xen millitige mensüp bolghan puxralirini Xitay hökümiti
Yaponiyedin saq-salamet qayturup ekelgendin keyin, Xitay Tashqi Ishlar
Ministirligining xadimi Kung Chuang metbuat yighinini echip, Xitay
puxralirini Yapon saqchiliri „qanunsiz qolgha alghan“lighini, ulargha „insansizliq
muamile“ qilinghanliqini tekitlidi, u yene: „Yapon dölitining bu qilmishi
Xitay dölitining birligini buzghanliq we Xitay puxralirining insaniy
heq-hoquqlirini depsende qilghanliq bolidu“ dep bayan qilghan.
Bu mesile üstide bir kün burun kechte telepun arqiliq her ikki döletning
Tashqi Ishlar Ministirliri Li Jiawshing (Xitay) ve Iorika Kawagutilar (Yaponiye)
söhbet ötküzüp, Xitay Ministiri Li Jiawshing „Diayuydaw aralliri ezeldin
Xitay dölitige tewe bolup kelgenligini, we u mesilini söhbet arqiliq yeshish
toghrisida telep qilghan. Yapon Ministiri Kawaguti xanim Xitayning 7 neper
puxrasini Xitaygha qayturup beridighanlighini, we 1972-yili ikki dölet
imzalighan Xitay ve Yaponiye döletlirining birlik toxtamliri prinsipliri
boyiche bu mesilini bir terep qilish tekliplirini sundi.
Bügün Hong Kongdimu Yaponning Bash Konsulxanisi aldida Xitaylar namayish
ötküzüp, namayishchilar „Diayuydaw aralliri Xitaygha qayturup berilsun!“
digen shuarlarni towlash bilen birge, Yapon diplomatlirining aldida
qeghezdin yasalghan Yapon bayrighini yirtip tashlighan.
Xewerni öz muxbirimiz FIDA hazirlidi
|