EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

Dunya Uygur Ahbarat Tori 2004

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2004 yili  3 - ayning 19 - küni

Xitay Hökümiti Uygurlarğa Xitayçe Oqutuşni Tangmaqçi

     Oz xewirimiz. Xitay hökümiti Uygur ma’aripida mejburi Xitayçe oqutuşni yolğa qoyup, yaş-omurlirimizni Xitay tajawuzçiliriğa qarşi turmaydiğan, adalet çuşençisi bolmiğan, ana til we milliy yeziqini bilmeydiğan çala girajdanlardin qilip terbiyilep, qisqa waqit içide Uygur siyaqidiki Xitay girajdanlirini turkumlep yétişturup çiqip, ozlirining mustemlike hokumranliq omrini uzartiş uçun bir neççe yildin béri urunup keldi.
Bu qara niyitini “qanunlaşturuş”uçun Xitay hokumiti Şerqiy Turkistanda xelq qurultiyi dep atilidiğan, Uygur xelqining menpeetige xilap işlarni oylap çiqip Xitay tajawuzçi hokumitige yol korsitidiğan qurultay arqiliq, sadiq ğalçilarni pilanliq “saylap”çiqip, ularğa Beijingda nime diyişni aldin ugutup, bu qétim Beijingda éçilğan 10-nowetlik xelq qurultiyining 2-qetimliq yiğinida guruppilarğa bolunup muzakire qiliş jeryanida Xoten wilayitining walisi Omer Abdullaning ağzi arqiliq wetinimizdiki faşist hokumetning kattabeşi Wangleçuen otturiğa qoyğan “qoş tilliq oqutuş” dep pedazlanğan milliy yoqutuş siyasitini qollaydiğanliqini otturiğa çiqarğan. Buni qorçaq re’is Ismayil Tiliwaldimu “qollap quwwetleydiğanliqi”ni bildurgen. Ismayil Tiliwaldi xojayinlirini teximu xoş qiliş uçun, ”Bu siyasetni qollaymiz, emma azraq iqtisadiy qiyinçiliqimiz bar, şepqetlik Beijing hokumiti 3 milyon yuen pul ajritip berse bu xizmetlerni Uygurlar ahalisi kop bolğan wilayetlerde tézla emeliyleşturup, awal 50 yerde Xitay çe oquşqa zorlap, yéqin kelguside Xitay ğa sadiq Uygur yaş-osmurlerni turkumlep yétişturup çiqimiz”-dep wede bergen.
3 milyon yuen Xitay puli bulangçiliq bilen wetinimizdin 50 yildin beri Xitay ğa toşuwatqan tebi’I bayliqlar aldida tilğa alğuçilik san emes.
Bu yil 1-ayning 29-kuni Turpan wilayiti Piçan nahiyesi Likçun yezisi tewesidiki Xitay larning bir nefit quduqini oz wetinide işsiz qélip hayat yoli qalmiğan 6 Uygur yigiti partilitiwetken. Bu munasiwet bilen Beijing hokumiti alaqzade bolup JX ministirligi, dolet xewpsizlik ministirligi, aytonom raronluq JX nazariti, dolet bixeterlik nazariti, Turpan wilayetlik JX idarisi, dolet xewpsizlik idarisi, Piçan nahiyelik JX idarisi, Turpan-Qumul nefit bulaş şirkitining JX idarisi qatarliq qoralliq tajawuzçilar “pewqul’adde razwetka etriti” teşkillep kéçe-kunduz axturuş elip berip 6 Uygur yigitini guman bilen qolğa alğan.
Xitay çe “”Tengritağ tor beti” ning 2-ayning 6-kunidiki xewirige qariğanda 29-yanwar yuz bergen nefit quduqini partilitiş weqeside kélip çiqqan biwaste “ziyan” 8 milyon yuen Xitay puli bolup, bu texminen bir milyon amerika dolliriğa toğra kelidu.
Tengri teğining şimalidiki Qaramayni merkez qilğan Jungğar oymanliqi nefitligi, Tengri teğining jenubidiki Tarim oymanliqidiki nefitlikler we Turpandin Qumulğiçe 400 km din aşidiğan oymanliqtiki nefitliklerde neççe on ming yerde nefit quduqi bar. Bir quduqning partilişi bilen kozni yumup açquçe bir milyon dollar bulangçiliq oljisidin mehrum qalğan qara niyet Xitay , aşu bayliqlarning qanuni igisi bolğan Uygurlarni imansizlaşturup, milliy kimlikini, adalet çuşençisini yoq qiliş uçun 3 milyon yuen Xitay pulini Ismayil Tiliwaldining qullarçe iltimas qilişi, bu xelqimizning imaniğa etilğan nijaset, wijdaniğa qilin’ğan haqaret, xelqimizning duşmenlirige qilinğan dellalliq we xoşamettin başqa nerse emes.
Şinjang uniweristetining matimatika fakoltetini 60-yillarda putturgen Ismayil Tiliwaldi texi Urumçige qaytqandin kéyin şermendilerçe, munapiqlarçe “Milliy ma’aripning yuksilişi uçun merkezdin 3 milyon yuen hel qilip keldim, merkizi hokumet Uygurlarğa kongul boluwatidu”-dep nutuq sozleydu. Uning eyni zamanda oquğan matimatikisiğa lenetler yağsun!

Şerqiy Turkistan Informatsion Merkizi
Ertekin
2004-Yili 3-Ayning 19-Kuni


© Uygur.Org  19/03/2003 14:30   A. Qaraqaş