Musteqilliq Dawasidin Qéçis Munapiqliqtur

Imin Ömer

Şerqiy Türkistan musteqilliq dawasi asarettiki bir milletning zulumdin qutulup azatliqqa erisis üçün élip bériwatqan milliy, siyasi, ijtimayi, medini jehettiki kürişidin ibarettur.
Nöwette çet'eldiki Uygurlar ténçliq şeklide yéngi siyasi teşkilatlarğa uyuşuş, milli hasliqini qoğdaş we tereqqi qilduruş , gezit-jornal we başqa teşwiqat wastilliri arqiliq uyğuir millitini we Uygur milliti tartiwatqan zulumni çet'ellerge tonuşturup,dunya jamaetçilligimimg hesdaşliqi we qolişini qolğa keltürüşni meqset qilip élip bérilmaqta we bir qisim netijilerni qolğa keltürdi.
Hazir Uygur musteqilliq dawasini we Uygur millitining qirğinçiliqta yoqulup ketiş hewpining eğirliqini BDT,wekaletsiz milletler teşkilati , xeter astidiki milletlerni qoğdaş teşkilati qatarliqlar tonup yetti. Mana bu çet'eldiki Uygurlarning üzlüksiz küreş qilip qolğa keltürgen netijisidur.
Emma şuni segeklik bilen körüşimiz kerekki, musteqilliq dawayimizning künseri küçüyişige egişip, milli dawayimizda tosqunluq qilidiğan we ejdatlirimiz,ewlatlirimiz hemde janabi Allah aldida munapiqliq qilidiğan qilmişlar köpiyişke başlidi. Buning kélip çiqişi: çet'ellerdiki musteqilliq dawa qoşunumizning sap emesligi , milliy muhebbet,weten’ge bolpan söygü,milliy etiqadimizning we diniy etiqadimizning ajizliqi, wetenperwerlik ölçimining xata boluşi,ümütsizlik qatarliq seweplerdindur. Buning konkirit ipadilliri bolsa:musteqilliq dawasidin qeçiş, teşkilatlarğa yardem bermeslik, teşkilatlar bir-birini çetke qeqiş,qollimasliq,özidin başqa teşkilatlarni hörmet qilmasliq,birlişişke tosalğu boluş,öz kemçiliklirini,sewenliklirini étirap qilmasliq,içi tarliq,içi qoturliq, angliq yaki angsiz yosunda Xitaylarning paydisiğa heriket qiliş,çet'eldiki köp sandiki Uygurlarning yiğiliş we namayişlarğa qatnaşmasliqi , pitne- pasat terip milli itpaqliqqa buzğunçiliq qiliş, jem bolğanla yerde Xitayning emes Uygurning ğeywitini toxtimay qiliş,öz qerindaşliriğa düşmenlik qiliş,ziyankeşlik qiliş,wetinimizning musteqilliqini qandaq qilğanda tezrek emelge aşurğili bolidiğanliqi toğrisida izdenmeslik,kitap-jornal we internet sehipiliridiki muhim,ilmiy,toğra köz qaraş we matiriyallarni ögenmeslik,ögünüşni xalimasliq,xuddi özini Xitay tapqandek musteqilliq heqqide,hörlük heqqide,erkinlik heqqide gep çiqsa özini qaçuruş, özining mewjudiyet aldinqi şerti bolğan ana wetinini söymeslik,ana wetinining paskina Xitaylar teripidin depsende qiliniwatqinini öz közi bilen körüp çong bolğan turuqluq közini yumuweliş,hetta
nopusi bir milyarittin aşidiğan Xitaylarning öz dölitini yalğan-yawidaq pakitlar bilen pütün dunya miqyasida medhiyiligini az kelgendek büyük Xitay döliti neziryisini oçuq-aşkara teşwiq qiliş ,qilçe eymenmestin Xitay tajawuzçilirining wetinimizdiki hesapsiz bayliqlarni talan-taraj qiliş ,xelqimizni qanliq basturuş,milliy menpe'etlirimizni ziyan'ğa uçritiş bedilige qolğa keltürgen netijilirini medhiyileş,başqa qerindaşliri Xitayning rezillikini aşkarilisa ,başqa milletler aldida Xitaylarni eyiplise,xelqimizning dert-ehwalini çüşendürse,wetenni azat qiliş toğrisida öz köz qaraşlirini otturiğa qoysa nomussizlarçe inkar qiliş,tosuş,başqa milletlerning aldida Uygurlarning uşşaq-çüşşek nuqsanlirini aşkarilaş,şexsi ziddiyetlerni bahana qilip öz qerindaşlirini peskeş tillar bilen haqaretleş arqiliq wetenni Xitay tajawuzçirining qolidin azat qiliş,musteqilliqni qolğa keltürüp millitimizning mewjutluqi we keleçek istiqbalini kapaletke ige qiliştin ibaret uluğwar ğayisi we milliy,diniy burçini burmilaş, qolimizdin nime kelidu dep başqilarni ümütsizlendürüş.
Nöwette çet'elllerdiki bir qisim Uygurlar eyni wakitta siyasi panaliq tiligen waqtida: <<biz Xitay terpidin ezilduq , bizni Xitaylar tutmaqçi boldi , biz teşkilat qurğan , Xitaylar tutmaqçi bolğanda qaçtuq >> digendek milli zulum ibarillini waste qilip turup , özi qilmisimu biz qilduq dep , milletning namini setip turup çetel pasporti alğanlar pasportni élip bolupla yaki weten’ge bir qetim bérip kélipla milli dawadin qeçiwatidu , hiçqandaq siyasi paaliyetlerge arilaşmaywatidu, hetta ular qilçe xijil bolmastin <<biz siyasetke arilaşmaymiz >> digen ibarini oçuq-aşkara sözlep özining şermende, xa’in tebiyitini aşkarlawatidu. Bundaqlarning iqide texi ilgiri teşkilat iqide muhim wezipe ötigenler, jama’et iqide xeli yüz-abroy tapqanlarmu bar. Ejiba ular bügünki künde özining milletning namini setip siyasi panaliq tiligenligini untup qalğanmidu? Weten’ge bérip Xitaylarning tajawuzçi hakimiyitining özrining uzun boluşiğa dua we qesem qilip qaytip kelgendimu?
Siyaset dimek bir dölet we milletni idare qiliş, qoğdaş, güllendürüş sen’itidur. Bir milletning menpe'etidin ayrilğan siyaset yaki siyasi dunyada texi mewjut emes!
Siyaset bilen arilaşmaymen digenlik emeliyette Uygurlarning menpe'eti bilen karim yoq,Xitaylarğa ziyanliq işni hergiz qilmaymen,Xitay hökümiti we Xitay millitining menpe'eti üzün xizmet qilimen digenlik bolidu.
Eziliwatqan bir millet üçün eytqanda öz düşminini eniq tonuş,uningğa qarşi herxil şekilde jeng elan qiliş,toğra yolda mengiş ,izdiniş,toğra yolğa başliğuçilarğa egişiş- şu milletni azat qiliş kürişi, azat qiliş yolida özini beğişlaş, her zaman milletning omumi menpe’etini oylaş zörür.
Her qandaq bir millet yer şarida yaşaydiken siyasidin,siyasettin xali bolalmaydu. Bulupmu asaret astidiki Uygurlar Xitayning xilmu-xil çeklime siyasetliridin xali boluşi teximu mumkin emes. Buning misallirini bundaq birneqqe jehettin körsütüp ötkili bulidu: Bir Uygur tijaretçi deyli , u Xitay hökümitige nurğun bedel töligendila ottura Asiya yaki başqa dölet yaki rayonlarğa kélip tijaret qiliş ruxsitige erişeleydu.Xitaylar intayin az sandiki Uygur tijaretçilerning çet'elge çiqip tijaret qilişiğa yol qoyuş arqiliq ikki meqsetke yetidu:Biri,Uygurlarnimu çet'elge çiqip tijaret qilişqa,oquşqa yol qoyduq,dimek biz dölitimizde hemme milletke barawer muamile qiliwatimiz,milliy kemsitiş,milliy zulum,talan-taraj mewjud emes,şunga musteqilliq dawasi qiliwatqanlar intayin az sandiki yaman niyetlik,heqqaniyetke köz yumidiğan Uygurlar digen’ge oxşaş ‘pakit’ yasaş arqiliq dunyada jama’et pikri toplap öz menpe’etliri üçün deplomatik asas turğuzidu hem tajawuzçiliq jinayitini yoşuridu. İkkinçidin,Meyli tijaretçi bolsun, meyli oquğuçi bolsun,meyli sayahetçi bolsun,meyli hejge çiqqanlar bolsun,meyli u tul xotun-yetim opul bolsun weten’ge qaytidiken herxil şekiller bilen Uygurlarning çet’eldiki keçürmişliri toğrisida melumat alidu.Bu arqiliq çetellerning Xitay hökümitige qandaq qaraydiğanliqi, Xitayni parçilaş, ténç yol bilen özgertiwetiş,Xitaylarning dunyada tutqan ornini ajizlaşturup komunist Xitay hökümitini ağduruwetiş toğrisidiki planlirini igelleş üçün yşp uçi toplaş bilen bille Uygur teşkilatliri we şexslerning çet’ellerde nimilerni qiliwatqanliqini tepsili igelleşke urunidu.Oqup kirgenlerni öz menpe’etliri üçün xizmet qiduridu.Yaq digenlerge xizmet yaki hayat yoli bermeydu yaki birer bahana bilen ziyankeşlik qilidu, Uygur tijaretçilerdin bolsa tamojna beji we weten icidiki ikki xil bajni kam qoymay alidu,taşqi perwot toplaydu,eger tijaretçilirimiz heqiqi wetenperwerlik heriketlirini qolliğan bolsa xaliğan çağda ularning mal-mülkini musadire qilidu yaki Bişkektikidek köydürüp kül qilidu.Mana bu tajawuzçi Xitayning esli qiyapiti!
Bir dehqanni deyli: u dehqan yer teriş üçün Xitayning türlük adaletsiz belgillimillirini şertsiz ijra qilişi, baj tölişi, yilda neççe ay heqsiz haşarğa işlişi kerek. Undaq bolmaydiken u dehqanğa kün yoq. Hetta bir hejge mangğan hajini misal qilayli: bir adem hejge bériş üçün Xitay siyasitini ögünişi, Xitay zulmi toğruluq hiçqandaq gep-söz qilmasliği , hetta çeteldin milli dawa ahbaratlirini oğurlap élip bérişi,musteqilliqqa paydiliq bolğan milliy,diniy teşwiqat buyumlirini hetta herqandaq neşir buyumini çegridin élip kirmeslik şert qilinmaqta. Buningdin köriwalalaymizki , qaysi bir Uygur siyasettin haliken? Sen öz millitingning milli azatliq körişige qatnaşmisang Xitay siyasitige qatnişişqa, uninğa boysunuşqa , milli menpetingni setip uningğa hizmet qilişqa mejbur bolisen. Biz Uygurlar qaçan siyasetke qatnaşmaydikenmiz , qaçan öz millitimizning siyasi menpetini qoğdimaydikenmiz şu çağda munqerz bulup kelduq. Xitaylar wetinimizni besiwalğandin keyin milli zulum siyasitini yolğa qoyup , aldamçi , ikki yüzlime siyaset qollunup , millitimizni rehimsizlerçe qirğin qiliş siyasiti bilen başqurup keldi tarixtimu we hazirmu Xitay siyasitining tesirige uçirmiğan birmu Uygur yoq. Xitaylar Uygurlarni iqki jehettin siyasi aldamçiliq we siyasi besim bilen başqursa , Çet’ellerde bolsa köz boyamçiliq qilip , Uygur diyaridiki heqiqi ehwalni yoşurup , Uygurlarğa qilçe menpeti yoq,eniq qilip etitqanda ziyanliq aptonomiyeni pedazlap körsütüp , <<kişlik hoquq xitapnamisi>>ni depsende qilmaqta
Biz Uygurlar heqiqi erkinlikke,izzet ekramğa erişimiz deydikenmiz wetinimizning eziz tupraqliridin Xitay tajawuzçilirini qoğlap çiqirişimiz,Şerqiy Türkistanning teltöküs musteqilliqini qolğa keltürüş yolida jenimizni tikip küreş qilişimiz,jenini tikişni xalimaydiğanlar heç bolmiğanda Uygurlarğa we Uygurlarning herqandaq menpe’etige paydisiz yaki ziyanliq işlarni qilmasliqimiz,ejdatlirimiz,ewlatlirimiz we janabi Allah aldida munapiqliq qilmasliqimiz zörür.