Shinjiang
Uygur Aptonom Rayonidiki Uygurlarğa Qarita Yürgüziliwatqan İrqiy Qirğinçiliq
Toxtutulsun!
Murajetname
Birleşken döletler teşkilati baş katibi : Kofi Annan janapliriğa.
Amerika qoşma iştati pirizdenti Jorji Boş janapliriğa .
Rossiye fidiratsiye pirizdenti Putin Janapliriğa
Germaniye Fidiratsiye baş ministiri; Gerhad Şiridir Janapliriğa .
Uluğ bBirtaniye baş ministiri: Toni Biler janapliriğa
Türkiye jumuriyiti pirinziti: Exmet nejdet Sezér janapliriğa.
Qazağistan pirizinti ; Nazarbayop Janapliriğa .
Hörmetlik janaplar!
Bizki Bişkektiki insan heqlirini himaye qiliş “ Demokratiye” teşkilatining
ezaliri Xitaydiki insan heqliri depsende qiliniwatqanliği bolupmu Şerqi
türkistandiki Uygurlar ( atalmiş şinjiang Uygur aptonom rayonidiki )ğa
qaritilğan jazalaş çarilirini toxtutuşqa çaqirişinglarni murajet qiliwatimiz.
Biz silerning öz wakaletlikinglardin paydilinip, Xitay rehberlirining
Şinjiang Uygur aptonom rayonida yürgüzüwatqan irqiy qirğinçiliq siyasitini
Şinjiang Uygur rayooniğa Xitaylarni pilanliq, ammiwi köçürüşni toxtutuşni,
Xitay kompartiyesining Uygur, Qazaq, Qirğiz, Özbek we başqa xelqlerni
jazalaş çarilirini toxtutuşqa çaqirişinglarni soraymiz!
Gerçe bu xelqlerning yaşawatqan yeri “ Aptonomiye” atalsimu, emiliyette
heqiqi aptonomiye hoquqi yoq.
Uygurlarning teğdiri kompartiyening qolida bolup, 50 neççe yildin beri
ularğa qarita assimilatsiye we qirip tügütüş siyasitini yürgüzmekte.
2001 yili 11-sentebir pajelik weqesidin kéyin Xitay hökümiti Terorizim,
Islamizim bilen körüşini bahane qilip, Uygur wetenperwerlirini,
démokratlirini, insan heqlirini himaye qilğuçilarni jismani yoqitişni
yürgüziwatidu. Atalmiş “Radikallar”, “ Uygur terorizimi” epsane bolup bu
hakimiyetni monopol qiliwélip kimni öltürüş, kimni keçürüş hoquqini qoliga
kirguziwalğanlarning töhmitidur. Del Xitay özining tutalitarliq,
ekistirimistliq siyasitini “ Uygur terorizimliriğa qarşi turuş ” şuari
astida yürgüzmekte. Şuning üçün bu şuar astiğa eng qanhor jallatlar
yoşurunğandur. Kéyinki waqitlarda ottur Asiya Döletliridiki ayrim
siyasetçiler we hoquq saqlaş idariliri “ Uygur qartisi” ni aktip oynimaqta.
Ular Xitayning mehsus xizmet organliri bilen hemkarlişip, Uygur helqiğe “
terorçi ” we “ dini radikalizim” dep töhmet çaplawatidu.
Insan heqlirini himaye qiliş “ demokratiye ” teşkilatimiz we ottura
Asiyadiki Uygur jama’etçiliki Qazağistan hokimitining milliti Uygur Xitay
puhraliri Exmet memet, Ilyar zordun, Qasim mexpilerni çigridin ötüp kélip
siyasi panaliq tiligenlikige qarimay, qanunsiz halda tutup Xitayğa ötküzüp
bergenliki ( ular Xitayda ölümge höküm qilindi ), Qirğizistan hökümitining
Jelil turdi, Baywetçe, Memet yasin, Memet sadiqlarni qanunsiz halda Xitayğa
ötküzüp bergenliki, yéqinda Népal hökümitining Xojamemet Abbas (şireli)ni
Xitayğa tutup qayturup bergenliki ( gerçe u Qaçaq sitatusni alğan bolsimu )
netijide Xitay hökümiti teripidin ölüm jazasiğa höküm qilinip étip
taşlanğanliği üçün qattiq naraziliq bildüridu.
1998-yili Bişkekte “ qanunsiz qoral saqliğan ”dep eyiplinip 14 yilliq qamaq
jazasiğa höküm qilinğan Qasarjiğa keyin yene 10 yil qoşulğan bolup, hazir
Xitay dairliri uni qayturup berişni telep qiliwatqanliqi uning hayatiğa
emeli xewp tuğduriwatidu.
2003-yili 15-dikabir Xitay bixeterlik ministirliki Dunya Uygur yaşlirining
dunyawi qurultiyi we Şerqi türkistan informatsion merkizi qatarliq
teşkilatlarni “ terorizim ”dep élan qilip, ularning rehberlirini tutup
Xitayğa ötküzüp berişni we mülkini musadire qiliş kereklikini “ jaka ” qildi.
Tebi soal toğulidiki : Dunya yaşlar qurultiyi we Şerqi türkiştan informaziye
merkiz özliri turuşluq döletning ediliye ministirlikidin ruxset alğan bolup,
Xitaylar qandaq asas bilen bularni Teroris dep ataydu? Hawalenki ,
emiliyette bu teşkilatlarning meqsidi Uygur mediniyiti, til-yéziği, tarixini
sahlap qélip, Uygurlarning hoquqini qoğdaştin ibaret. Informaziye merkizi
peqet Internettin elin’ğan hewerlerni tarqitiş bilenla şuğullinidu – xalas.
Uygurlarning ténç—naraziliq namayişilarğa çiqişining sewebi birla—Xitayning
mustemlik siyasiti bolup, xelqimizning hoquqliri we erkinlikini depsende
qiliwatqini, qanunsiz türde Xitaylarni Şerqi türkistanğa keplep ekilip
orunlaşturiwatqanliqini we Uygurlarğa qarita qirip tügütüş siyasitige qarşi
tuturştur.
1949-yili Şerqi türkistanda Uygurlar 96%ni Xitaylar 1—2 % ni teşkil qilatti.
Hazir bolsa resmi melumat boyiçe Xitaylar 50%ke yetken ( emiliyette oşuq ),
2005-yili Xitaylarning sanini 70 milyonğa yetküzüşni pilanlimaqta.
Birleşken döletler teşkilatining 1948-yil insan heqliri bayannamisining 2,
3, 19, 20-maddilirida we 1975-yili 1-awğusttiki Xelisinki kélişmide her bir
adem erqi, renggi, jinsi, tili, dini ittiqati, siyasi yaki ijtimayi ehwali,
bayliği , qaysi qatlamda ikenlikidin qetti nezer, hoquqlardin we erkinliktin
tuluq behriman boluşi kerek dep körsütülgen. Undin başqa insan qaysi
millettin bolişiğa yeni u qeyerde, musteqil dölette, hakimiyet astidiki
ziminda yaki beqindi mustemlike ellerde yaşawatqiniğa qarimastin siyasi we
hoquq jehettin hiçqandaq çekleşke uçrimasliqi , kemsitilmesliki kerek. Her
bir adem yaşaşqa we şehsen dexlisizlikke hoquqluqtur-dep körsütülgen. Mana
şu yuqurda éytilğan’ğa asasen : Uygurlarmu öz yeride azat , erkin yaşaşqa we
öz teğdirini özi belgileşke hoquqluqtur.
Biz Şerqi türkistandiki ( şinjiang Uygur aptonum rayonidiki ) Uygur
xelqining kéleçek teqdiri üçün bekmu ténçsizlanmaqtimiz. Biz ottura asiyada
tençliqning saqlinişini xalaymiz. Şungga siz ali janaplardin töwendiki
çarilarni körüşünglarni soraymiz :
1- Xitay hökümitining siyasi mehbuslarğa ölüm jazasi berişni toxtutuşqa
qaçirimiz.
2- Xitay rehberlirini dölettiki insan heqlirini hörmetleşni , Şerqi
türkistandiki yerlik xelqlerning öz teğdirini özi belgileşke yol bérişke
çaqiriş.
3- Şerqi türkistanğa qanunsiz köplep Xitay köçürüşni toxtutuşqa çaqiriş.
4- Xitay bixeterlik ministirlikining 2003-yili 15-dikabirdiki iğwagerlikini
eyipleşni .
5- Népal, Qazaqistan, Qirğizistan hökümetlirining Şerqi türkistandin qiçip
kélişke mejbur bolup siyasi pana tiligenlerni qanunsiz türde Xitayğa
qayturup ötküzüp berişni toxtutuşqa çaqiriş.
6- Silerning Amerika qoşma şitati hökümitidin Guantanamu diki Uygurlarni
Xitayğa ötküzüp bermeslikke çare körüşünglarni otunup soraymiz.
Bişkektiki insan heqlirini himaye qiliş “ Demokratiye ” teşkilati we Uygur
jamaetçiliki Amerikining Afğanistan we Iraq qatarliq jaylardiki terorizimğa
qarşi herketlirini qollaydu.
“ Demokratiye ” insan heqliri teşkilati reisi:
Tursun Islam.
|