EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

Dunya Uygur Ahbarat Tori 2004

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2004 yili  2 - ayning 22- küni

Shinjiang Uygur Aptonom Rayonidiki Uygurlarğa Qarita Yürgüziliwatqan İrqiy Qirğinçiliq Toxtutulsun!

Murajetname

Birleşken döletler teşkilati baş katibi : Kofi Annan janapliriğa.
Amerika qoşma iştati pirizdenti Jorji Boş janapliriğa .
Rossiye fidiratsiye pirizdenti Putin Janapliriğa
Germaniye Fidiratsiye baş ministiri; Gerhad Şiridir Janapliriğa .
Uluğ bBirtaniye baş ministiri: Toni Biler janapliriğa
Türkiye jumuriyiti pirinziti: Exmet nejdet Sezér janapliriğa.
Qazağistan pirizinti ; Nazarbayop Janapliriğa .
Hörmetlik janaplar!
Bizki Bişkektiki insan heqlirini himaye qiliş “ Demokratiye” teşkilatining ezaliri Xitaydiki insan heqliri depsende qiliniwatqanliği bolupmu Şerqi türkistandiki Uygurlar ( atalmiş şinjiang Uygur aptonom rayonidiki )ğa qaritilğan jazalaş çarilirini toxtutuşqa çaqirişinglarni murajet qiliwatimiz.
Biz silerning öz wakaletlikinglardin paydilinip, Xitay rehberlirining Şinjiang Uygur aptonom rayonida yürgüzüwatqan irqiy qirğinçiliq siyasitini Şinjiang Uygur rayooniğa Xitaylarni pilanliq, ammiwi köçürüşni toxtutuşni, Xitay kompartiyesining Uygur, Qazaq, Qirğiz, Özbek we başqa xelqlerni jazalaş çarilirini toxtutuşqa çaqirişinglarni soraymiz!
Gerçe bu xelqlerning yaşawatqan yeri “ Aptonomiye” atalsimu, emiliyette heqiqi aptonomiye hoquqi yoq.
Uygurlarning teğdiri kompartiyening qolida bolup, 50 neççe yildin beri ularğa qarita assimilatsiye we qirip tügütüş siyasitini yürgüzmekte.
2001 yili 11-sentebir pajelik weqesidin kéyin Xitay hökümiti Terorizim, Islamizim bilen körüşini bahane qilip, Uygur wetenperwerlirini, démokratlirini, insan heqlirini himaye qilğuçilarni jismani yoqitişni yürgüziwatidu. Atalmiş “Radikallar”, “ Uygur terorizimi” epsane bolup bu hakimiyetni monopol qiliwélip kimni öltürüş, kimni keçürüş hoquqini qoliga kirguziwalğanlarning töhmitidur. Del Xitay özining tutalitarliq, ekistirimistliq siyasitini “ Uygur terorizimliriğa qarşi turuş ” şuari astida yürgüzmekte. Şuning üçün bu şuar astiğa eng qanhor jallatlar yoşurunğandur. Kéyinki waqitlarda ottur Asiya Döletliridiki ayrim siyasetçiler we hoquq saqlaş idariliri “ Uygur qartisi” ni aktip oynimaqta. Ular Xitayning mehsus xizmet organliri bilen hemkarlişip, Uygur helqiğe “ terorçi ” we “ dini radikalizim” dep töhmet çaplawatidu.
Insan heqlirini himaye qiliş “ demokratiye ” teşkilatimiz we ottura Asiyadiki Uygur jama’etçiliki Qazağistan hokimitining milliti Uygur Xitay puhraliri Exmet memet, Ilyar zordun, Qasim mexpilerni çigridin ötüp kélip siyasi panaliq tiligenlikige qarimay, qanunsiz halda tutup Xitayğa ötküzüp bergenliki ( ular Xitayda ölümge höküm qilindi ), Qirğizistan hökümitining Jelil turdi, Baywetçe, Memet yasin, Memet sadiqlarni qanunsiz halda Xitayğa ötküzüp bergenliki, yéqinda Népal hökümitining Xojamemet Abbas (şireli)ni Xitayğa tutup qayturup bergenliki ( gerçe u Qaçaq sitatusni alğan bolsimu ) netijide Xitay hökümiti teripidin ölüm jazasiğa höküm qilinip étip taşlanğanliği üçün qattiq naraziliq bildüridu.
1998-yili Bişkekte “ qanunsiz qoral saqliğan ”dep eyiplinip 14 yilliq qamaq jazasiğa höküm qilinğan Qasarjiğa keyin yene 10 yil qoşulğan bolup, hazir Xitay dairliri uni qayturup berişni telep qiliwatqanliqi uning hayatiğa emeli xewp tuğduriwatidu.
2003-yili 15-dikabir Xitay bixeterlik ministirliki Dunya Uygur yaşlirining dunyawi qurultiyi we Şerqi türkistan informatsion merkizi qatarliq teşkilatlarni “ terorizim ”dep élan qilip, ularning rehberlirini tutup Xitayğa ötküzüp berişni we mülkini musadire qiliş kereklikini “ jaka ” qildi. Tebi soal toğulidiki : Dunya yaşlar qurultiyi we Şerqi türkiştan informaziye merkiz özliri turuşluq döletning ediliye ministirlikidin ruxset alğan bolup, Xitaylar qandaq asas bilen bularni Teroris dep ataydu? Hawalenki , emiliyette bu teşkilatlarning meqsidi Uygur mediniyiti, til-yéziği, tarixini sahlap qélip, Uygurlarning hoquqini qoğdaştin ibaret. Informaziye merkizi peqet Internettin elin’ğan hewerlerni tarqitiş bilenla şuğullinidu – xalas.
Uygurlarning ténç—naraziliq namayişilarğa çiqişining sewebi birla—Xitayning mustemlik siyasiti bolup, xelqimizning hoquqliri we erkinlikini depsende qiliwatqini, qanunsiz türde Xitaylarni Şerqi türkistanğa keplep ekilip orunlaşturiwatqanliqini we Uygurlarğa qarita qirip tügütüş siyasitige qarşi tuturştur.
1949-yili Şerqi türkistanda Uygurlar 96%ni Xitaylar 1—2 % ni teşkil qilatti. Hazir bolsa resmi melumat boyiçe Xitaylar 50%ke yetken ( emiliyette oşuq ), 2005-yili Xitaylarning sanini 70 milyonğa yetküzüşni pilanlimaqta.
Birleşken döletler teşkilatining 1948-yil insan heqliri bayannamisining 2, 3, 19, 20-maddilirida we 1975-yili 1-awğusttiki Xelisinki kélişmide her bir adem erqi, renggi, jinsi, tili, dini ittiqati, siyasi yaki ijtimayi ehwali, bayliği , qaysi qatlamda ikenlikidin qetti nezer, hoquqlardin we erkinliktin tuluq behriman boluşi kerek dep körsütülgen. Undin başqa insan qaysi millettin bolişiğa yeni u qeyerde, musteqil dölette, hakimiyet astidiki ziminda yaki beqindi mustemlike ellerde yaşawatqiniğa qarimastin siyasi we hoquq jehettin hiçqandaq çekleşke uçrimasliqi , kemsitilmesliki kerek. Her bir adem yaşaşqa we şehsen dexlisizlikke hoquqluqtur-dep körsütülgen. Mana şu yuqurda éytilğan’ğa asasen : Uygurlarmu öz yeride azat , erkin yaşaşqa we öz teğdirini özi belgileşke hoquqluqtur.
Biz Şerqi türkistandiki ( şinjiang Uygur aptonum rayonidiki ) Uygur xelqining kéleçek teqdiri üçün bekmu ténçsizlanmaqtimiz. Biz ottura asiyada tençliqning saqlinişini xalaymiz. Şungga siz ali janaplardin töwendiki çarilarni körüşünglarni soraymiz :
1- Xitay hökümitining siyasi mehbuslarğa ölüm jazasi berişni toxtutuşqa qaçirimiz.
2- Xitay rehberlirini dölettiki insan heqlirini hörmetleşni , Şerqi türkistandiki yerlik xelqlerning öz teğdirini özi belgileşke yol bérişke çaqiriş.
3- Şerqi türkistanğa qanunsiz köplep Xitay köçürüşni toxtutuşqa çaqiriş.
4- Xitay bixeterlik ministirlikining 2003-yili 15-dikabirdiki iğwagerlikini eyipleşni .
5- Népal, Qazaqistan, Qirğizistan hökümetlirining Şerqi türkistandin qiçip kélişke mejbur bolup siyasi pana tiligenlerni qanunsiz türde Xitayğa qayturup ötküzüp berişni toxtutuşqa çaqiriş.
6- Silerning Amerika qoşma şitati hökümitidin Guantanamu diki Uygurlarni Xitayğa ötküzüp bermeslikke çare körüşünglarni otunup soraymiz.
Bişkektiki insan heqlirini himaye qiliş “ Demokratiye ” teşkilati we Uygur jamaetçiliki Amerikining Afğanistan we Iraq qatarliq jaylardiki terorizimğa qarşi herketlirini qollaydu.

“ Demokratiye ” insan heqliri teşkilati reisi:
Tursun Islam.
 


© Uygur.Org  22/02/2004 19:30   A. Qaraqaş