Australiye
Şerqiy Türkistan Jemiyitining Bayanati
Xitay hökümitining atalmiş „Xinjiang Uygur
aptonom rayoni“ sirikçiler ömigi bu yil 1-ayning axiri Kanadadiki Xitay
jemiyitining tekliwige binaen, Xitaylarning Çağan bayrimidiki
pa'aliyetlirige qatnişip, sirik oyunlirini korsitişke Kanadağa kelgen idi.
Bu omektiki 13 kişining 5 er, 2 ayal, jemi 7 Uygur sirikçisi 2 - Fewral
Ottawa şehiridin Toronto şehirige qaytip, Torontodiki Kanada muhajirlar
idarisidin siyasiy baş panahliq telep qildi. Şu munasiwet bilen Xitay
hökümiti we uning mustemlikisi Xinjiangdiki eng çong emeldar Wang Luçuen
puti köygen tohodek, uyaq-buyaqqa qatirap, özini tutalmay, çalwaqap, he
disila bayanatlar élan qilip, Kanada hökümitidin sirikçilarni qayturuşni
sorap: „Bu iş sirikçilarning öz iradisige hilap halda çet eldiki
bölgunçilerning aldişi bilen bolğan“ – ey, ularni ana-weten inaq aililiri
kütiwatidu – yey, qaytip kelse, burunqi imtiyazliridin oxşaşla menpe'etdar
bolidu – yey, digendek wedilerni qildi. Beijing hökümranliri bilen uning
tömur tapini astidiki Uygurlarning ötmüş ve bugünki munasiwetliri heqqidiki
mezmunlar Yawrupa ve duniya ehbaratlirining qizziq temisiğa aylandi. Hetta
Merkiziy dunıadin şunçe yiraqta turğan Australiyening Xitay gézitlirimu bu
heqte üzmey xewerler bériwatidu.
Eslide xelqara qanun-nizamlar birer memliketning grajdanining köz qaraş,
siyasiy, ijtimaiy ve başqa seweplerdin öz memlikettin başqa ikkinçi bir
memliketke siyasiy baş panahliq telep qilişi şu kişining insaniy heqqi, bu
bir normal ehwal. Xitay hökümitimu BDTning bu qanuniy hoquqliriğa qol qoyğan.
Uzun yillardin buyan Xitay hökümitining çet ellerdiki hadimliri we
oquğuçiliri minglap, 10 minglap çet ellerde qeliwatidu. 89-yili 4-Iyun
„Beijing qanliq waqiesidin keyin Hitaning Australiyediki“ 20 ming oquğuçisi
siyasiy başpanahliq telep qilip Australiyede qelip qaldi. Hetta moşu otken
1-ayda hizmet bilen Yawrupağa çiqqan 40 etrapidiki Xitay Kanadağa kelip,
başpanahliq telep qilip, Kanadada qelip qaldi. Wahalenki, Beijing dolet
téroristining 50 yildin oşuq qanliq zulmini tartip, öz wetinide barliq
imkanliridin ayrilip, haywanldek harliniwatqan, Beijingning rehimsiz
diktaturliri bilen til, medeniyet, din, orpi-adet hettaki çirayliri
ohşimaydiğan biçare Uygurlarning Beijingning mustemlikiçilik boyun turqidin
qutulup, erkin nepes elişiğa ejeplinidiğan yene bir asas barmu? Uygurlar hiç
qaçan Xitaylar bilen qoş kindik emes. Gepning heqiqiti – Beijingning
qulliğidin qutulğan her bir Uygur özini insan hem hör-azat hésaplaydu.
Uygurlar Xitaylarning qulliğidin qutulsa, ziyan tartip yutturup qoyidiğan
nersisi yoq. Ulardin qutulsa, duniyadiki insan üçün eng qedirlik nerse –
musteqilliq ve erkinlikke érişidu. Insan üçün dunyada buningdinmu artuq
bext-saadet, izgu arman barmu?! Beijing özlirining Xitayliri çet ellerde
minglap, on minglap qeliwatsa gep yoq. 7 Uygur Kanadada qelip qalsa, asman
örülüp, yer yérilip qizil-qiyamet bolamdiken? Gepning post kallisi bu
Beijing we Hendarin - Wang Luçuenning huş-kallisini yoqutup, yaman ehwalğa
çuşup qelişi Beijing dolet téror siyasitining Uygurlarğa qolliniwatqan
periqliq, düşmenlik, ğerezlik siyasitining mahiyiti, xalas!
Beijing hökümiti béşiğa kélidiğan bala-qazalarni başqilardin körmey, özining
zalim xuy-peylidin körsun! Hemmige melumki, Beijing hökümiti 1949-yildin
buyan Uygur xelqige qarşi hem basturuş, hem aldaş siyasitini qollinip,
yalğandin „milletler ittipaqi„ teşwiqatni kuçéytip süniy milletler ittipaqi
ülgülirini yasap çiqip, Şerqiy Türkistan xelqi we dunya ebkar ammisini
aldimaqçi bolidu. Şuning üçün anda-sanda az sanliq milletlerning sen’et
ömeklirini çiqirip, kona jendisini bazarğa selipmu baqidu. Bu qetim neq
şundaq qiliwidi, atalmiş bu milletler ittipaqi kona jendisining mêzi çuwulup,
hile-mikrisi 7 neper Uygur sirikçilirining aqilane, jesur qararidin
reswalişip, pütün dunya aldida yuzini qoyidiğan yer tapalmaywatidu…
Bu 7 neper Uygur perzenti munqeriz bolğan wetini – Şerqiy Türkistan hem
ularni terbiyligen mezlum anisi Uygur xelqining kütken yéridin çiqip, yuzini
tokmidi. Şuning üçün weten içi we sirtidiki Uygurlar bu qehriman
oğul-qizliriğa tugimes alqişlirini éytip, ularğa çin yürekliridin „barikalla!“
éytmaqta. Eşu 7 qehriman oğul-qizlirimizning bu qehriman wetenperwer
herikitidin pütün dunya Şerqiy Türkistan Uygur dewasidin yene bir qétim
etrapliq, ijabiy deris aldi. Dunyağa dang ketken 7 Uygur sirikçi bu iş
herikitini dadilliq bilen „biz Xitay hökümitining qolida qorçaqliq rolini
oyniduq. Xitay hökümiti biz arqiliq „milletler ittipaqi“ digen yalğan
ğayisini teşwiq qilmaqçi. Biz kiçik bala emes, héç kimge aldanğinimiz yoq.
Bizge buningdin başqa yol yoq. Xitay hökümiti Uygurlarni öltüridu, jazalaydu,
biz Xitayğa qaytsaq jazalinimiz“, - dep pütün dunyağa élan qildi. Xitay
hökümiti yeqindila „Şerqiy Türkistan téroristlar tizimligi“ni élan qilip
oyniğan reswa komidiyesining perdisini çüşürmey, bu ikkinçi komediye dunya
sehnisige çiqti. Dunya memliketlirining ehbarat orunliri Uygurlar heqqidiki
heqiqetni téximu çüşünüp, Beijingning ikki yüzlime siyesitidin küliwatidu.
2-ayning 7-küni (şenbe) Kanadadiki Uygurlar bu 7 qerindişining jesurane
herikitige „apirin!“ éytip, Torontodiki şimaliy York restoranida bu 7
wetendişini goya qehrimanlarni kutkendek kutiwaldi. Kanada hökümiti bu
siyasiy başpanahliq telep qilğan 7 Uygurğa xelqaraliq we Kanadaning
qanunliri boyiçe illiq quçiğini açti. Bu iştin hewiri bolup, 7 sirikçining
refujiliq (başpanahliq) işliriğa yardem qiliwatqan Kanada Uygur birleşmisi
qiyin ehwalda qalğan qerindaşliriğa jan-teni bilen heyrihahliq qiliwatidu.
Inşa Allah, işinimizki, seriq hejdiharning ağzidin qutulğan bu ezimetler
qanuniy kapaletke ige bolup, hayati xeyrilik bolğusi, pat arida aile
tawabetliri bilen qoşulup, erkin dunyada yengiçe hayat yolini başlap, Şerqiy
Türkistan dawasiğa yengi töhpiler qoşqusi.
Axirida Australiye Şerqiy Türkistan jemiyiti Australiyediki pütün
wetendaşlarğa wakaliten 7 neper qerindişimizning yengiçe hayatini qizğin
mubarekleymiz, ularning qehrimanliq jasaritige medhiyeler oquymiz. Kanada
hökümitige rehmet éytimiz. Xitay hökümitining Uygur xelqige qiliwatqan
mustemlikiçilik rezil qilmişlirini eyiplep, uni qattiq ret qilimiz. Amerika
başçiliğidiki hör dunya memliketliri we dunya jamaitidin Xitay hökümitige
qattiq bésim körsitip, asarette qalğan Uygur xelqining insan hoquqi,
démokratiye we öz teğdirini özi belguleş üçün kurişiwatqan heqqaniy
herikitini qollap-quwwetlişini soraymiz.
Hörmet bilen Australiye Şerqiy Türkistan jemiyiti.
2004-yili 11-Fewral.
Liwerpul-Sidney
|