EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

    Dunya Uygur Ahbarat Tori 2002     

               | |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhongo - Taiwen  | |  Helq'ara   | |               
2002 yili 12 - ayning 5  - küni

Uluğ Wetinimizning Nami We Qara Niyet Xitay Hökümiti


Uluğwetinimizning nami Şerqiy Turkistan bolup Xitayçe buni <Dong Tu’erchisiten>(东土耳其斯坦) dep ataydu.
Tarixta ata-bowiliridin tartip herqandaq ixni we gepni qisqartişqa, sépil we dölet çégririsini uzartişqa urunup kelgen Xitay hökümiti bultur küzgiçe wetinimizning naminimu "qisqartip" özlirining hökümet mejlisliride, içkiy qisimdiki yiğinliri we mexpiy höjjetliride <Dongtu>(东土) (Dongtu) dep atap kelgen idi.

Xitayning mustemlikisige aylinip qalğan Uygur xelqi 50 neççe yildin béri öz wetinini Xitaydin azad qilip, Şeriy Turkistanning musteqilliqini eslige kelturuş uçun, <Şerqiy Turkistan> namida mexpiy teşkilatlarni qurup Xitay mustemlikiçilirige qarşi yoşurun küreş qilip kelgeçke, Xitay hökümitige nisbeten bu muqeddes zéminning nami wehime élip kélidiğan, qorqunuşluq atalğu bolup tuyulup, Uygurlarning aşkara tilğa élişi çeklinidiğan, Xitay emeldarlarmu aşkara dimeydiğan söz süpitide uzun yillar dawamlişip kelmekte idi.
Xitay mustebit hökümitining iradisige qarşi halda sabiq Sovet Ittipaqi parçilinip, ottura asiyadiki döletler musteqilliqni qolğa élip, dunyadiki musteqil döletler sépige qoşulup, BDT din tegişlik orunini aldi.

Muşundaq bir künning kélişidin qurqqan Maozedong hökümiti 1955-yili wetinimizning namini ataşta <Uyguristan> yaki <Şerqiy Turkistan> dep ataşqa unimiğan idi.
Çet’ellerdiki gézit-jornal, radio, xerite, derslik kitab we kişilerning ağzida Şerqiy Turkistan kelimisi hökümran orunda turiwerdi. Xitaylar yüz yildin artuq <Şinjiang> digen hawaretlik namni tekrarliğan bolsimu dunya xelqi yenila Şerqiy Turkistan digen çongqur tarixi asasqa ige ilmiy nam bilen wetinimizni atap keldi.
Bu güzel namğa dağ tekküzüş üçün Xitaylar uzundin béri purset kütüp kelgen idi, 2001-yili 11 - sentebir küni Amerikida térorluq weqesi yüz bérip, dunya terrorluqqa qarşi küreş başlidi. Amerikidiki téroluq weqesi bilen Uygurlarning we Şerqiy Turkistanning heçqandaq munasiwiti yoq idi.

<Emdi purset yeétip keldi> dep oyliğan Xitay merkizi hökümiti uzun yillardin béri perhiz qilip aşkara éytalmiğan Uygur wetini--Şerqiy Turkistan digen namni Rosiyening taşqi işlar ministiri Ivanopqa telefon bergende <téroçi> digen nam bilen qoşup eğizğa élip, Xitayning merkizi televiziye iştansisi we gezit-jornalllirida resmiy Xitay içige we dunyağa élan qilişqa başlidi.

Kommunistik Xitay hökümiti uzundin béri dölet çégrisini we axbaratni qattiq qamal qilip, çet'el radioliri we başqa axbaratlarni çeklep kelgeçke, bu namni bilmeydiğan çet'ellikler téxi köp idi, Beijing hökümitining bu <élani> bilen çet'ellikler bu isimni bilişke başlidi. Bu qeyer? dep soraşqa başlidi, xeritige qaridi, başqilardin soridi, bildi! Bu Uygurlarning wetini iken! Ottura Asiyada iken! Yer namliri Xitayçiğa oxşimaydiken! Dimek bu Xitay dölitige tewe emes iken! Mustemlike ikende-!

Şerqiy Türkistandiki Uygurlarğa nisbetençu? Gerçe Xitay hökümiti “téror„ digen töhmetlik, haqaretliq nam bilen qoşup atiğan bolsimu, uzaqtin béri içige yutup kelgen muqeddes weten namini siyasi teşwiqatlar bilen tolup ketken Xitay televiziye programmiliridin, radiolardin, Xitay hökümiti açqan yiğinlardin angliyalaydiğan boldi! Uygurlarning quliği tuwide <téror>digen gepler peqetla kirmey, “Şerqiy Turkistan „ digen gep jaranglaydiğan boldi.

Dölet térorliqi astida turuwatqan Uygur xelqi bu namni çahçaqlarğa yölep bolsimu dost-yaranliri bilen aşkara diyişidiğan haletke keldi.
Çet'ellerde bolsa bu namda herxil teşkilatlar qurulup, radiolar, gezitler, jornallarmu muşu namda neşir qilinidiğan boldi.
Éniq qilip éytqanda, Xitay hökümitining Uygurlarğa qaratqan yoqutuş siyasitining konkiritni ijraçisi bolğan Xitay çérikler, qoralliq saqçilar, jama’et hewpsizlik saqçiliri, anamliq saqlaş saqçiliri her derijilik partikom we hökümet organlirida işleydiğan milletçi Xitay kadirlar, emeldarlar, Xitaylarğa sadaqetlik körsitip öz wijdanini satqan milliy munapiqlar Uygur ziyaliliridin tartip, Uygur déhqanliriğiçe bolğan her sahediki xelqimizning milliy gururi, kişilik ğururini depsende qilip, pilanliq tuğut digen faşistik qirğinçiliq arqiliq téxi tuğulmiğan bowaqlirimizni mengisige zeherlik okul séliş usuli bilen öltürdi, Uygur ayallirining insaniy ğururiğa haqaret qildi, ularning ölüşige, herxil éğir kesellerge giriptar bolup bir ömür azap çékişige sewebçi boldi. Buningğa qarşiliq qilğanlar yuqurida tilğa élip ötken Xitayning jallatliri we ğalçiliri teripidin ziyankeşlikke uçridi. <Boğuzlaymen diese, qoymu tipirlaydu> digen ata sözi bar. Yuqurida tilğa élip ötkinimizdek, haqaretke, adaletsizlikke uçriğan, ğururi depsende qilin’ğan qérindaşlirimiz eşu jallatlardin, ğalçilardin öç aldi! Bu öç élişlarni qara niyet Xitay tajawuzçiliri nomus qilmay toplap matiriyal qilip weten içi we sirtida <milliy bölgünçi>, <Qanunsiz diniy unsur>, <térrorçi> digendek namlar astiğa élip teşwiq qildi.) Diniy jehettiki haqaretler toğrisida başqa maqalida toxtilimen.)

Beijingdin ta yerlikkiçe bolğan her derijilik hökümet emeldarliri we saqçilarning mutleq köp qismi çériklişip ketken bolup, rezil wastiler bilen başqilarning putiğa ora kolaş, emel tépiş, ösüş, yuquriğa para bériş, töwendin para éliş, bejirişke tégişlik resmiyetlerni béjirip bermeslik, kéçiktürüş usuli arqiliq helqtin payda unduriweliş, özining qilğan rezil işliriğa pikir qilğan yaki qarşi turğanlarni munasiwet tori arqiliq jazalitiş, öç éliş, xizmet qolayliqidin paydilinip Uygurlarni tutup solap, pul élip qoyup bériş, uruş, qiynaş, mal-mülkini musadire qiliş…. digendek, ğeyri normal yol bilen hakimiyet organlirida turup, xelqning düşminige aylandi. Taqetning, sebrining çéki bolidu. Bu çekke yetkende insan çidap turalmaydu.

Xitaylar yuquriqidek rezilliklirini, xelqimizge qiliwatqan zulumlirini, yeni ziddiyetning menbe'esini we mahayitini yoşurup, az sanda yüz bergen öç éliştin kéyinki netijini kötürüp çiqirip, u öç élişlarni <téror> nami bilen atap, Xitayning içidiki (wetinimizdin başqa) ehwalni bilmeydiğan Xitay xelqini we çet’ellerdiki kişilerni aldaşqa urunup kelmekte.

Xitay hökümitining çékidin aşqan yéri şuki, Amerika we BDT ğa qayta-qayta yalwuruş, iltimas qiliş, Uygurlarning térorluq qilğanliri toğrisidiki <pakitlar> ni oydurup çiqiriştek rezil wastiler arqiliq Afganistanda herbiy telim terbiye alğan (gerçe weten içide téxi héç iş qilmiğan bolsimu) Uygurlarni, ularning teşkili bolğan <Şerqiy Turkistan Islami Herikiti> ni <térorisitlar tizimliki> ge kirgüzdürdi.

Térorist tizimlikige kirgüzülgini şunçe köp Uygur teşkilatliri içidiki peqet bir teşkilatning nami bolsimu, “yalğan gepni 3 qétim tekrarlisa rast gepke aylinidiğan„ bu zamanda, uningğa ulapla Xitay tilida <Şerqiy Turkistan Islamiy Heriket> digen atalğuni <qisqartip> <Dongtu> dep atidi we jénining bériçe aşu namda dunyağa walaqşip kelmekte. Xitaylarning <Dongtu (Şerqiy Turkistan)> digini nöwette <Şerqiy Türkistan téroristliri> digen namda qollinilmaqta. Dimek çet'ellerdiki barliq Uygur teşkilatlirini, Uygurlarni, weten içidiki Uygurlarning hemmisi <térorçi> digen namda atimaqta! Xitaylar bu yerde isim <qisqartiş > hilisi arqiliq dunyadiki barliq Uygurlarğa, Uygur teşkilatliriğa haqaret qilmaqta!!! Xitayçe bilidiğan qerindaşlarning bu atalğuğa diqqet bilen qarişini, çe’el tili bilidiğan qerindaşlirimning bu <qisqartiş> hilisining mahayitini éçip taşlişini semimiy ümid qilimen. Eger bu atalğu süyiqestini BDT, munasiwetlik dölet we teşkilatlarğa waxtida, éniq qilip eskertip , Xitaylarning rezil niyitini dunya jama’itige aşkarilimaydiğan bolsaq, Xitay hökümiti çiqarğan barliq hojjet we matiriyallarni terjimanlar <Şerqiy Türkistan> dep terjime qilip, hemme Uygurni terrorist qilip körsitip dunyadiki obrazimizğa we muqeddes wetinimizning namiğa dağ tekküzidu.

Bir Tekin. 2002-Yili 12-Ayning 22-Küni


© Uygur.Org  05/12/2002 15:55   A. Qaraqaş