Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

Xitay Herbi Qisim Yazghuçisi Jin Hui Xitaylarning Tarixiy Mustekimiçilik Qara Niyitini Ashkarlidi

Xitay herbi qisim yazghuçisi Jin Hui yazghan kitawida Çong Milletçilik telwiligidin beshi qeyip Xitaylarning tarixiy mustekimiçilik qara niyitini ashkarliwetken. Töwende ETIC terjime-tehrir bölimidin Alimjanning bu kitabqa bashqilar bergen bahadin terjime qilghan bir parçisi:…..JinHuini ghezeplendürgen we hayajanlandurghan bu yüz tökidighan weqening sewebi: ziminni qoldin bérip qoyush we nöwette Zhongguo terepning Zhongguo Hindistan çegrisidiki ajiz orni. Lékın Zhongguoning buningdinmu çong bir pushaymini bar: eger 1962-yili urushni ayaqlashturup çekinmigen bolsa, bu 92000 kwadirat km munbet zimingha içkiri Zhongguodin neççe milyon Hanzuni köçürüp çiqqan bolsa (bu jayning dengiz yüzining ottura-töwendiligi, asiya issiq belwaqliq muhiti mutleq halda Hanzularning eneniwi turmush aditige, ishlepçiqirish usuli we beden sapasigha mas kélip içkiridiki namrat dehqanlar üçün bu yerge köçüp kélish bexit hisaplinidu) bu hem Tibetning merkizi qismi bilen Hindistan ottursida Han medinyitining qeni bilen göshidin soqilghan seddiçin sepiligha aylinip, Tibet Hindistan ottursidiki eneniwi yeqin munasiwetti üziweteti, Tibet Han medinyitining qorshawida qalatti, bu arqiliq Tibet musteqillighining mumkinçiligini yiltizidin kesiwetkili bolatti. Nöwette Tibet aptonom rayonida 2 milyon 200 ming Tibet bolup, Zhongguodiki pütün Tibetlerni yiqqandimu 5, 6 milyondin ashmaydu. Eger u jaygha 5 milyon Hanzuni köçürwalghan bolsaq ( Hindistan u jaygha 7 milyondin artuq köçmen köçürdi, u jaydiki bayliq uningdinmu köp ademni beqishqa yetidu) nediki Tibetning musteqilliq dawasi bolatti??? Tibet nege bérip musteqil bolatti??? U çaghdin hazirghiçe bolghan ottuz neççe yil içide yengi bir ewlat kishilirimiz u jayda tughulup qoramigha yetip, yiltiz tartip u jay wetinige aylinatti. Nöwette bu ottuz neççe yil Hindistan köçmenlirige u jayda yengi bir ewlat yiltiz tartishqa sharait yaratip, u jay ularning wetinige aylandi. Qanunilishishning kélish menbesi waqittur. Zomigerlikning adaletke aylinishimu waqitning yardimi bilen bolidu. Zhongguo 1962-yili zomigerlik wastisidin qollandi, lékın waqitni qoldin bérip qoydi, zomiger dep nam aldi, lékın adaletke erishelmidi. JinHui kitawida yene bir qetim urush qozghap u jayni qayturwélishni otturgha qoyghan, bu belkim bir qisim herbilerning bolupmu Tibettiki herbilerning közqarishi bolishi mumkin. U mundaq yazghan: siyasi we ixtisadi jehettin oylashqanda, u jayning hemmisini we bir qismini qayturwélish— bizning eng eqelli tallishimizdur. 1962-yili armiyimiz neççe tümen eskiri bilen Hindistanliqlargha hujum qilip bir aydila u jaylarni qayturwalghan idi. Eger yene hujum qilip qayturwalimiz dep qalsaq eskerlerni burunqidin köpiraq ewetsek, ketidighan xirajetni (burunqigha 15 milyard ketken bolsa) 30 milyardqa köpeytsek eger bu arqiliq u jaylarni qayturwalsaq, 1- siyasidin tereptin muqeddes wezipini ada qilghan bolimiz, 2- ixtisadi tereptin nurghun paydigha erishimiz. Qoldin çiqirip qoyghan ziminni qayturwélish urushigha ketidighan bedel, „özimizni qoghdap, Vetnamgha bergen qayturma zerbimizde“ ketken bedeldin eship ketmeydu hem buning urush, ixtisad, dölet mudapiesi, milletler ittipaqlighi, xelqara qatarliq tereplerde béridighan paydisimu nahayiti köp. Herbi ishlarda JinHui mölçerligendek yaxshi bolamdu? Bu sel gumanlinishqa erziydu. Hindistan armiyisi burunqidek ajiz emes, 1962-yildiki meghlubiyet ular üçün bir numus bolghan shundaqla 9 yildin kéyinki Pakistan Hindistan urushida Hindi armiyisi nahayiti jesurluq körsetti. Bügün teximu oxshimaydu, çetel herbi mutexesislirining bahalishigha qarighanda, Hindi armiyisi nöwette dunyadiki eng munewwer, eng japagha çidashliq, eng ilghar qorallanghan tagh urushi armiyisi bolup, Zhongguoning herqandaq hujumlirini çekindüreleydu. Shundaq Zhongguo armiyisidimu nahayiti çong özgürishler boldi, öz waqtidiki jeng qilish jasariti shu çaghdiki edilogiyilik teshwiqat we righbetlendürishtin kelgen---atalmish Maozedongning „rohi atom bombisi“, yeni birinji orundiki „adem amilidin“---bolup, shu çaghlarda azatliq armiyisining tebiettin halqighan bu jeng qilish jasariti kishilerni heyran qaldurghan idi. Lékın hazir bolsa, „medinyet inqilawining“ shermendiçiligi, siyasi çiriklik we nijisliqlarning hemmisining ashkarlinishi, tawar köz qarishining hemme yerni qaplap armiyeningmu sodigha kiriship ketishi---azatliq armiyisini çiçilangghu, jasaretsiz qilip öz waqtidiki qurban bérishtin qorqmasliqtek eng muhim qoraldin ayrip qoydi. Azatliq armiyisining jasaretsizligini 1979-yildiki Vetnam urushi ispatlighan idi. Bu onneççe yilliq pul-malgha bérilish, çiriklishish azatliq armiyini „adem amilidin“ ibaret bu asasliq qoraldin ayrip, zamaniwi urush qilish texnikisigha tayinidighan qilip qoydi. Lékın onneççe yilliq „islahat“ armiyeni nurghun tereqiyatqa erishtürgen bolsimu, süriti bek asta bolup, Hindi armiyisi bilen sélishturghanda yenila roshen üstinlikte turalmaydu.
www.omnitalk.com din élindi.

©UÇQUN-KIVILCIM - 20.02.2005 15:26  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş