Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

Hindistan Zhongguogha Deris Bereleydu

Aptori: Caoçangqing

Yigirmeneççe kün dawamlashqan Hindistandiki çong saylam 13-may ghélibilik ayaqlashti hem saylam netijisi kishini heyran qalduridighan derijide bolup çiqti. Hoqoq yürgizwatqan hem saylamda ghélibe qilidu dep qaralghan xelq partiyisi yengilip kabinent tüzesh hoqoqidinmu quruq qaldi. Istiqbali tutuq dep qaralghan öktiçi partiye dölet partiyisi bolsa saylamda yengip çiqti. Bu xelqning erkin saylishi bolghanda herqandaq partiyening izçil hoqoq yürgüzishining mumkun bolmaydighanlighini ispatlaydu. 10 MRD din artuq nopusqa ige Hindistan mushundaq çong kölemdiki 20 neççe kün dawamlashqan saylamni hiçqandaq qalaymiqansiz ghélibilik bashqa çiqardi shunga Hindistanni dunyadiki eng çong demokiratik dölet deymiz bu Zhongguoliqlarni çongqur oygha salidighan mesile. Çünki tizimgha aldurghan layaqetlik saylighuçilarning sani 6 MRD 75 milyon bolup, saylighuçilarning sanila Amerika nopusining 2.5 hessisige, Germaniye Frasiyening 10 hessisige, Taiwanning 30 hessisige tengdur hem Hindistan bundaq zor kölemdiki saylamni birinji qetim ötkiziwatqini yoq, 1947-yili musteqil bolghandin tartip 14 qetim ötküzgen.
Zhongguodiki bir qisim medinyetlik kishilirimiz „ Zhongguoning nopusi köp, yer kölimi çong, maarip sewiyisi töwen, asasi ajiz“ digendek bahaniler bilen Zhongguoda siyasi islahat, demokiratik saylam élip bérishni ret qiliwatqan sharaitta Hindistanning bu ghélibisi bu bahanini ret qilidighan ispat boldi. Beziler ZHKP ning hökimranlighila jemiyetni muqim qilalaydu, ixtisadi tereqi qiliduni tekitleydu, lékın Hindistan yürgiziwatqan demokiratik saylam jemiyet we siyasetni muqim qilipla qalmay eksiçe „ çong sekrep ilgirlesh“, „ medinyet inqilawi“ , „ 4-iyun qirghinçilighi“ , qatarliq weqeler ularda bolmighan. Hindistanda asasi orunda turidighan 7 xil din, 400 xil til bolsimu Zhongguogha oxshash dingha ziyankeshlik qilidighan, bashqa milletlerge mustemlikiçilik hökimranliq yürgizdighan ishlar bolghini yoq. Hem kélip ötken 10 yilda Hindistanning ixtisadining ösüsh nisbiti uda 6% bolup keldi. Zhongguoning 20 neççe yildin yaqi 9% eshiwatidu diyilgen bolsimu gheriplik ixtisadshunaslar buning içide yalghançiliq bar dep qarap, eng yuquri bolghanda 7% bolishi mumkin deydu. Shundaq bolghandimu Hindistandin aran 1% yuquri uning üstige Zhongguoning tayanghini köplep çetel meblighining bolghanlighida( bu terepte Hindistandin 10 hesse yuquri) hem kélip asasliq çetel meblighi Taiwan Hongkongdin kelgen. Lékın Hindistanda bu ewzel sharait yoqtur(bu netijiler ZHKP ning rehberligi bilen kelgini yoqtur). Shunga gherip mutexesisliri Hindistan Zhongguodek sharaiti yoq turup ixtisadi Zhongguodin kam emes tereqi qiliwatidu diyishidu. Eslide bu qetimqi saylam yil axirida ötküzilmekçidi, lékın hökimettiki partiye ehwalning yaxshilighi körüp aldin saylam qilishni teshebbus qilip bu arqiliq saylamda ghélibe qilishni közligen idi. Çünki xelq partiyisi hakimyet yürgizgen bu neççe yildin yaqi tashqi siyasette çong ilgirlep Zhongguo bilen munasiwitini yaxshilighan, Pakistan bilen bolghan jiddi munasiwitini peseytken, Amerikigha bolghan mayillighini bildürgen idi. Ixtisadi jehette bolsa netijisi teximu roshen bolghan yeni ötken yil 3-pesillik ixtisad eshishi 10% di eship Amerikidin halqip, pütün yilliq ixtisad eshishi Zhongguodin eship ketken. Del mushu paydiliq sharait xelq partiyisini özige teximu ishendürgen. Hindistandiki we pütün dunyadiki saylam analizçiliri ularni ghélibe qilidu digen idi. Lékın bu oylimighan netije çiqqandin kéyin Hindistanda siyasi qalaymiqançiliq körilmidi, Taiwandiki meghlup bolghuçilardek bashqidin saylam bélitini sanash eriz qilishtek ishlar körilmidi. Xelq partiyisidin bolghan bash ministir Vajapayi—bu xelqning tallishi, xelq bizning dawamliq rehberlik qilishimizni xalimighandikin biz ularning tallighinini hörmetleymiz—didi.
ETIC terjime tehrir bölimidin Alimjan teyyarlighan.

©UÇQUN-KIVILCIM - 20.02.2005 15:26  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş