M.Ö.220 ~

E-mail

21.04.2007
Mehmet Emin Batur

           2006 yılının Mart ayında Özbekistan’a ailesini ziyaret için giden Doğu Türkistanlı Kanada vatandaşı Hüseyin Celil “Kraldan çok Kralcı” davranan Özbekistan hükümeti tarafından yakalanarak aynı yılın Haziran ayında Türk-İslâm düşmanı ve işgalci Çin hükümetine teslim edilmişti.

Bunun üzerine Kanada hükümeti kendi vatandaşı olan Hüseyin Celil’i eli kanlı Çin hükümetinin elinden kurtarmak için çok yönlü diplomatik girişimlerde bulundu. Bu girişimlerinin sonuç vermemesi üzerine Çin’e karşı mütekabiliyet esasına dayalı bir çıkış yaparak Tibet’in Ruhani lideri Dalay Lama’ya Kanada vatandaşlığı hakkı tanıdı. Bilindiği gibi Dalay Lama tıpkı Doğu Türkistan gibi Çin işgali altında bulunan Tibet’in, bütün dünyada ve özellikle de batı ülkelerinde çok tanınan ve hatta bir dönem kendisine Nobel Barış ödülü bile verilen bir liderdir.

Çin dış işleri bakanlığı sözcüsü Li yu Jyançav 19 Nisan günü yaptığı basın toplantısı sırasında, “Hüseyin Celil’e, Çin’i Parçalama ve terörist grupları teşkilatlandırma, terörist teşkilatlara önderlik etme bu teşkilatlar adına para toplama ve onların faaliyetlerine katılma gibi suçlardan dolayı müebbet hapis cezası verildi.” Açıklaması yapmıştır.

 Hüseyin Celil’in eşi Kamile hanım’ın bildirdiğine göre duruşma Ürümçi Mahkemelerinde yapılmış olup, toplam 15 dakika sürmüştür. Hüseyin Celil kendisine isnat edilen suçların hiçbirini kabul etmemesine rağmen Çinli yetkiler tarafından söz konusu suçlamaların altını imzalamaması durumunda diri, diri toprağa gömüleceği tehdidinin de yapıldığı öğrenilmiş bulunmaktadır.

Hüseyin Celil’in Kanada’ya iadesi konusunda yaklaşık bir yıldır süren Kanada makamlarının girişimlerinin, dünya insan hakları örgütlerinin ve dünyadaki Doğu Türkistan Teşkilatlarının protestolarının hiçbir sonuç vermediği ortadadır. Çünkü Çin, dünyada nevi şahsına münhasır, kendisinden başka bir millete hayat hakkı tanımak istemeyen ve dünya kamuoyunu hiçbir konuda ciddiye almayan bir yapıya sahiptir.

Kanada’nın Pekin büyük elçiliğinin Hüseyin Celil ile yapmak istediği görüşme taleplerinin de Çin tarafından tehditkâr cevaplarla reddedilmesi Kanada hükümeti ile Çin arasındaki ilişkilerin oldukça gergin bir hal almasına sebep oldu. Bu gerginlik Kanada dış işleri bakanının 29 Mayıs 2007 tarihinde Çine yapacağı resmi ziyaretle yumuşatılabilir mi bilinmez.

Fakat her şeye rağmen Kanada hükümetinin Hüseyin Celil meselesinin küllenmesine ve Çin’in umursamaz tavrının yanına kâr kalmasına izin vermeyeceği anlaşılıyor.

Doğu Türkistan gibi, Türk dünyası içerisinde Kazakistan’dan sonra en büyük toprağa(1.828.418 km.kare) ve Türkiye Cumhuriyeti devletinden sonra dünyada en büyük nüfusa(40 milyon) sahip bir ülkenin bağımsızlığı için mücadele etmek adına kurulmuş bulunan dünyadaki Doğu Türkistan teşkilatlarının, Doğu Türkistan’ın işgalinin üzerinden geçen yarım asrı geçkin bir süre içerisinde ciddi anlamda bir siyasi yaptırım gücüne erişememiş olması ne kadar esef verici bir durum…

İşte bu yüzdendir ki, dünyadaki Doğu Türkistan Teşkilatları olarak bir Hüseyin Celil’imizi Çin cellâtlarının elinden kurtarmaya yetecek bir siyasi irade ve inandırıcılığa da sahip olamadık. 

Eğer Kanada hükümetinin diplomatik girişimleri ve Hüseyin Celil meselesini dünya gündemine taşımışlığı olmasaydı bu gün Çin devleti Hüseyin Celil’e müebbet hapis vermek yerine onu doğrudan idam etmiş olacaktı.

Dünyada kendilerini Doğu Türkistan davasının çatı organı olarak değerlendiren ve “güç bende” diyerek haykıranlar, himayesi altına girdikleri küresel güçleri de devreye sokarak Kanada vatandaşı olan Hüseyin Celil’i bir an evvel Çin zindanlarından kurtarmak için ciddi ve sonuç almaya odaklı siyasi ve diplomatik girişimler başlatmalıdırlar. Çünkü Hüseyin Celil Çin zindanlarında karanlık kaderlerinin tecelli etmesini bekleyen sayısız Doğu Türkistan evlatlarının bir sembolü haline gelmiş bulunmaktadır.

© ETIC.  Her Hakkı Saklıdır. Son Değişiklik: 26.01.2008 12:21   Hazirlayan: A. Karakash