|
SARS késiling boran çapqunliri Xitay hökumitining zor
bedellerni berişi bilen waqtinçe bésiqip qalğan bolsimu.
Bu késel sewebi bilen 2003-yili 1-may yawrupadiki
Xitaylarning HUA SHANG gézitige bésilğan bu maqala qizil
xitaydiki insan qélipidin çiqqan - yimekliklerni
bulğaştek eng rezil qilmişlarni paş qilğan. Bu
rezillikni peqetla qizil Xitayning yérim esirdin buyanqi
diktator, çirik tüzimi astida azğan, dini étiqadini
yoqatqan, menpet üçün herqandaq iş qilidin qara niyet
kişilerla qilalaydu!
Wetinimiz Serqiy Türkistanda bu işlar bolğanmu?
boliwatamdu? bu ehwallarni peqetla wijdani bar, imani
bar, eqli huşi jayida kisilirimizla bileleydu.
Eziz wetendaslirim! segek bolingizler! bizdimu bu
ehwallar xelila eğir! islepçiqiriş-quruluş qisimliri
meydanliridiki oriya(ximiyilik oğut)bilen bordilip
bazarlarda sitilivatqan semiz qoylar,toho-ördekler,
zeherlik himiyilik dorilar bilen aynitilivatqan köktat
miwiler,aqartiş paraşugi bilen qardek aq qilinğan
unlar,içkiri hitaydiki işlepçiqiriş şaraiti ölçemsiz
fabrikilardin çiqqan, terkibini bilgili bolmaydiğan,yaş
ösmirlirimiz mezze qilip yeydiğan çirayliq oralğan her
hil tatliqlar,supetsiz çaylar ....bularning hemmisi
idologiye jehettiki zeherleş,qaymuqturuş,nadanlaşturuş
bilen birlişip,bizning eqlimizni bulğap,imanimizni
ajizlaşturup, burunqi mehkumliqqa boy bermes
harektirimizni özgertip,jenggiwarliğimizni
yoqutip,hazirqi munqerzlikkimu elehmulla deydiğan halğa
keltürdi.(mining dimekçi bolğinim tarihimizdiki bu eğir
künlerning hemmisini bu işlarğa artip qoyğanliq emes)
eziz qirindasşlirim mining ümit qilidiğinim, bu maqalini
oquğan her bir wijdani bar,imani bar kişilirimizning her
daim bazardiki yimekliklerni segeklik bilen küzütup
özümizni kelgusi wetinimizning igisi bolğan
ewlatlirimizni zeherliniştin saqlişini soraymen.bolsa
qetii qararğa kilip hitaylar islepçiqarğan yimekliklerni
sitiwalmanglar!satmanglar!istmal qilmanglar!.bu bizning
qolimzdin kilidiğan, zor bedel ketmeydiğan eng addi,eng
ünuğmlik bir karşiliqtur.
SARS virusining kiliş menbesi toğrisida nöwette
mutehesislerning birdek yekuni yoq.köpçilikning
qarisşiçe bu hil tajisiman virus hayvanatlar dunyasidin
kelgen bolup, yuqumlanğan we ölgen adem saniğa qariğanda
Guangdong we Xianggang kiselning asasliq tarqiliş
menbesi. bu ikki amilğa munasivetlik 1-muhit tazliqining
intayin naçarliğidin 2-yeydiğan nersining yoqliqidin
(her nersini qara qoyuq yiyiş aditidin) dep qaralğan.
Zhonggoliqlarda mundaq bir soşz bar. "yigin-içkin
Guangdong bilen Xianggangda" bu yeyiş ibarisining jenubu
Zhonggoudiki bir ipadisi. ular dengiz mehsultlirini
hemmidin bek yaxşi körüşidu.ular istimal qilğan su
mehsulatliri asasliği zhonggo içki quruqliğidin kelgen
bolup, bu tur mehsulatlarning köpünçisi Hormun we
baktiriyige qarşi dorilar bilen beqilğan şundaqla
zeherlengen mehsulatlardur.
Hewerlerge qariğanda YELO Unvirstitining iqtisad penliri
Profisori ÇEN ZHI WU ötken yil Beijing Unvirsitida
nutuq sözligende,zeherlengen ilan beliq toğrisida,bir
alimning sözini tekitlep mundaq digen:"siler bilemsiler
ilan beliqning ösuşi nime uçun bundaq tiz?çunki ular
Hormun bilen beqilğan,bular istimal qilinğandin kiyin,bu
Hormunlar 7, 8 yilğiçe adem bedinide ekis tesirini
yoqatmaydu."
U yene mundaq digen "mining bir tuqqinim purçaq
ündürmusi satatti,uning diyisiçe: eslide 5 künde teyyar
bolidiğan purçaq ündürmiliri Hormun qollunuş arqiliq 1
kündila teyyar bolidiken, şunga ular özliri bu purçaq
ündürmilirini yemeydiken."
Içki quruqluq teminligen bu tür mehsullatlar ehtiyajliq
mevsumlerde, jenubi Zhongo we Şianggang köktat
bazarlirini igellep,ammining yaxşi körup yeydiğan
mehsulatliridin bolup qalidu.
Xianggang heptilik jornilining hewer qilişiçe,heliqning
istimal qilidiğan su mehsulatlirining bahasi
kündin-künge erzanlisip,ularning köp istimal qilinidiğan
yemigige aylanğan.bular asasliği hormun bilen
yetiştuürülgen çong paqilar bolup,ölçem we tekşürüş
merkizide analiz qildurğanda paqa etliri içide Hormun
bolupla qalmay,adem bedinige intayin ziyanliq bolğan
on-neççe hil baktiriyige qarşi dorilar tepilğan.bu hil
dorilarnong muddettin burun östürüş roli yuquri bolup,
ikki-uç yilda yetilidiğan mehsulatni bir yilğa yetmigen
waqit içide bazar ölçimige yetküzidiken.
Jiangsu "DAFA ilğar tehnikida su mehsulatliri yetişturüş
meydani"ning başliği Xügang muhbirğa munularni
digen:bazarğa çiqqiçe bolğan arliqta bu tür su
mehsulatlirining 10 hildin köprek baktiriyige qarşi
dorilar bilen yetilidiğanliqini,bazar riqabitide
Fujienliklerning tehimu betterlişip tuhum mezgilidiki
qisquç paqilarğa tuhumlaşning aldini eliş doriliri
bilen, dawamliq yetilişini saqlap semirtiwatqanliğini
sözlep bergen. muhbirning "bu kişiler salametlikige
qilinğan ziyankeşlik emesmu?" digen sualiğa: Xü
famililik baqquçi hic ikkilenmestin "hazir qaysi bir ham
yemeklik mehsulatliri dora bilen beqilmiğan."dep javap
bergen. xianggangliq muhbir yene munularni körgen:
baqmiçiliq meydanining etrapida,su mehsulatliri
baqmiçiliğiğa ait hemiyivi dora setiş dukkanliri köp
eçilğan bolup,ularning birside satquci muhbirğa onneççe
hil dorini körsitip yemekliklerge qandaq nispet bilen
arlaşturuşni sözlep bergen.bularning içidiki TUMISU alla
burun emeldin qaldurulğan dora bolup,ekis tesiri bek
çong bolğaçqa tibabetçilikte qollunulmaydu.
LU MI SU bolsa Xianggangda çeklengen bolup,ilkning
hizmitige tesir qilip bedendiki qan daniçiliri we qan
plazmisining normalliğini buzup,qan azliq qan
yepişqaqliği ajizlas, immunit kuçi ajizlaş qatarliq
mesililerni kelturup çiqiridiğanliği
ispatlanğan.hamildar ayallar terkibide bu hil zeherlik
maddilar bolğan yimeklilerni istimal qilğanda hamilining
ösuşige tesir qilip, usthan çürüklişip ketiş,hetta
boyudin ajrap kitiş qatarliq aqibetlerni kelturup
çiqiridu. Muhbir bu hil su mehsulatliri bilen
ozuqlinişini saqlap kelgen bir qançe ayallarni ziyaret
qilğanda,netinjide eyni ehwalni igelligen.Zhuhuangmi
mundaq digen:men su baqmiçiliq hayati bilen bugunge
keldim,yimekliklirimiz asasen su mehsulatliri, üq baliğa
hamildar bolğan bolsammu, ularning hayati perwişini
saqliyalmidim.keyinki künlerde dohtur bu tür su
mehsulatlirini yiyişimni çeklidi. Bu baqmiçiliq
orunliri,bu hil hemiyiwi dora işilitiştin sirt béqiş
kölçeklirige haywan jesetlirini taşlap berip baqidiken.
Muhbir baqmiçiliq meydanidiki LI famililikning karviti
astida,zeherlinip ölturulgen we ölup qallğan bir döwe
it,möşuk,tohu,ördek we başqa bir nimilerni körgen.Li
famililik qisquç paqilarning sesiğan-çirigen etlerge
tolimu amraq ikenligini,muhbirğa söyungen halda sözlep
bergen. Jiangsuning Yangde kölidin çiqidiğan qisquç paqa
hemmidin meşhur.su mehsultliri organlirining
istatiskisiğa qariğanda,Yangde kölidiki birinçi
derijilik qisquç paqa yilda aran 13 ming dane
çiqidiken,emma Xianggangliqlarning istimal qilidiğini
bolsa 13 milyon danidin kem emes bolup adem beşiğa
ikkidin toğra kelgen.buniğdin köp qisim su
mehsulatlirining dora bilen tiz yitüştürilgen zeherlik
mehsulatlar ikenligini köriwalmaq tes emes.Jiangsu
tatliq su mehsulatliri tetqiqat bölimining tetqiqatçisi
Tang Tian De muhbirğa mundaq digen:hazir putun Zhonggo
da hemmisi heqiqi Yangde qisquç paqisini satimiz deydu,
likin ularning 80% zeherlik su mehsulatliridur.
Guangdong weXianggangliqlar bedenni kuçlendurudu dep taş
paqa yiyişke alahde itibar berdu.emma ziyade semirgen
taş paqilarning tuhumlaş mezgilidiki,köpiyişini çekleş
dorisining mehsuli ikenligini bilmeydu. eslide 5, 6
yilda yigidek bolidiğan taş paqa,hazir 1, 2 yildilia
teyyar bolidiken.
Sen Zhin Çeng gézitining hewirige qariğanda
SenZhin,Xianggang baziridiki başqa su mehsulatlirimu bu
hil köpüyişni çekleş we başqa türluk sunni usullar bilen
semirtilidiken. Bazardiki semiz ilan türüdikilermu muşu
hil dora bilen erişilgen mehsulatlar iken.
Jenubi zhunggu hepte ahiri gézitining hevirige
qariğanda, Zhonggo her yili 700 Tonna Notong tipidiki
hemiyiwi dorilarni işlep çiqiridiken.bunung yerimidin
köpregini bu tür su baqmiçlii bilen şuğullinidiğanlar
setiwilip işlitidiken.başqa tiptiki baktiriyige qarşi
dorilarni qatqanda qançilik işlitiwatqanliği melum
emes,ahirida bu zeherlik maddilarning hemmisi
Xisnggangliq,Guangdungluq we her qaysi Zhongguliqlarning
bedinige kirip kitidiken.bu qançilik kişilerni asta
harektirlik jan alğuçi kesel bilen ölturgendu?kim bilidu
SARS kesili virusi zeherlik dora,we zeherlengen hayvan
göşliri bilen beqilğan su mehsulatliri arqiliq adem
bedinige kirgenmu? bu zeherlengen su mehsulatliri,
peqetla hazirqi zaman Zhonggu yimek-içmek baziridiki,
zeherlengen yimekliklerning aşkarlanğan az bir
qismi.Zhonguliqlarğa nisip bolğan bu pul tepiş
pursiti,ularni heçnimidin qorqmaydiğan ,hiç nimige perwa
qilmaydiğan riqabetke ittirip kirdi,eqide, itiqatsizliq
birleşken bay boluş istiki, ulardiki eng yawuz,eng
eşeddi,zeherhende haektirni tehimmu eniq ipadilidi .
Burunqi şohla, köktatlarğa dora çeçip reng beriş,bu
işlarning aldida hiç bir gep bolmay qaldi. Bu hil
ehvallarda Zhonggouning yimekliklerni tekşurup bekitiş
işlirimu mukemmelliktin bek yiraq orunda turmaqta.
Belkim tuzumdiki çiriklik,buning çong sewepliridin birsi
bolsa kérek.... |
|
