ana sahipe
1
2
3
4
5
6
7
3

Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

3 ) Amerika-Xitay Kişilik Hoquq Söhbiti Şinjangdiki Musulmanlar Mesilisige Taqilidu

     16 - dikabir Amerika awazidin Honglida'ning Beijingdin bergen xewiri:

Amerika hökümitining bir wekiller ömiki Beijing’ğa bérip Xitay emeldarliri bilen kişilik hoquq mesilisini muzakire qilidiken. Söhbetning nişani Xitayning Şinjangdiki musulman az sanliq milletler mesilisi toğrisida boluşi mumkin. Amerika wekiller omikining başliqi kişilik hoquq işliriğa mes'ul Amerika dölet işliri komissarining yardemçisi Loyin Kilak iken. U Xitay deplomatiye ministirliki we edliye ministirlikining emeldarliri bir yuruş sohbetlerni élip baridiken. Kilak Xitayni ziyaret qiliştin ilgiri, Amerika parlamentining bir neççe ezasi we ténç okyan Amerika armiyisining qomandanliq şitabining başliqi Beijing'ğa bérip bolğan.

Düşenbe küni Amerikining Beijingda turuşluq elçixanisining bayanatçisining diyişiçe, ikki künlük söhbet işçilarning hoquqi, diniy erkinlik, we siyasi jinayetçiler mesilisi qatarliq mezmunlarni öz içige alidiken. Amerika wekiller ömikining ezaliri edliye ministirlikining kişilik hoquq işliriğa mes'ul ministir yardemçisi we Amerika diniy erkinlik alahide élçisini öz içige alidiken.

Çarşenbe küni Kilak başçiliqidiki wekiller ömiki Xitayning ğerbiy şimalidiki Şinjang’ğa baridiken. U Şinjangda ali mektep oquğuçiliriğa nutuq sözleydiken. Kişilik hoquq pa'aliyetçisining diyişiçe, Xitay Amerika rehberlik qilğan térorluqqa qarşi turuş uruşidin paydilinip térorluqqa qarşi turuşni bahane qilip ténç usul bilen Xitayning Şinjang’ğa hökümranliq qilişiğa qarşi turğan Uygur musulmanliriğa bolğan basturuşni küçeytken.- didi.

[Xitay diki kişilik hoquq] teşkilatining Şanggangda turuşluq tetqiqatçisi Nigulas Beklin mundaq digen: “ Biz Xitay hökümitining 9-sentebir weqesidin kéyinki weziyettin paydilinip Şinjang’ğa bolğan basturuşni küçeytip, Nurğun kişilerni qolğa alğanliqini jaza höküm qilğanliqini, bularning içidiki nurğun kişilerning bir qétimliq jaza höküm qilişta jaza höküm qilin’ğanliqini körduq. Normal edliye hizmet tertiwi boyiçe éytqandimu bu kişini oyğa salidiğan we köngül boluşke tegişlik iş „

Beijing bir amallarni qilip Uygurlar içidiki musteqilliq keypiyatini basturmaqçi. Ötken bir neççe yil jeryanida bezi Uygur bölgünçiler Xitayğa qarşi hujumlarni qözğiğan. Beijingning heydekçilik qilişi arqisida Washington Xitaydiki bir musulman bölgünçi teşkilatni térorlar teşkilatiğa kirguzdi. Bezi kişilik hoquq pa'aliyiti bilen şuğullinidiğan zatlarning éytişiçe, Amerikining bundaq qilişi Xitayning térorluqqa qarşi uruşta qollişini qolğa keltürüşi üçün iken.


İUÇQUN-KIVILCIM - 21/12/2002 11:35  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş