|
Günümüzde uluslararası pek çok sorunun kökeninde Osmanlı
İmparatorluğu’nun parçalanmasının yol açtığı görüşü
dünyanın en ciddi gazetelerinden New York Times’ta geniş
bir şekilde yer aldı.
İncelemede, İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in bu
durumu görerek, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmaması
için büyük gayret sarfettiği ve özellikle de Yunanların
İzmir’i işgal etmesine karşı çıktığı kaydedildi.
NEW YORK- Türk-Yunan anlaşmazlığından Irak’a,
İsrail-Filistin çatışmasından Azeri-Ermeni
anlaşmazlığına kadar pek çok uluslararası sorunun
kökeninde, 1919 tarihinde Fransa’nın başkenti Paris
yakınlarındaki Versay’da imzalanan anlaşmanın yattığı
ifade edildi. Bu yoldaki görüşler, New York Times
gazetesinin hafta sonları yayınlanan “Book Review” (Kitap
İncelemesi) adlı ilavesine kapak konusu olan ve
ayrıntılı biçimde incelenen “Paris 1919” adlı kitapta
yer aldı.
“Korkunç hatalar yapıldı”
Margaret Macmillan tarafından kaleme alınan incelemede,
sonradan İngiltere Başbakanı olan Winston Churchill’in
Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasını önleyebilmek
için harcadığı çabalara da dikkat çekildi. İngiliz
generali Henry Wilson’un da bu konuda “korkunç hatalar
yapıldığına” işaret ettiği ve özellikle de Yunanların
İzmir’i işgal etme projesine karşı çıktığı kaydedildi.
İncelemede, geneneral Wilson’un “tüm proje çılgınca ve
çok kötü” ifadesini kullandığına yer verildi.
Churchill’in, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasını
engelleyebilmek amacıyla konferans başladığında büyük
bir hızla Londra’dan Paris’e gittiği kaydedilen
incelemede, II. Dünya Savaşı’nda İngiliz Başbakanı olan
devlet adamının “Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanması,
Akdeniz’den Hindistan’a kadar, İslam dünyasıyla ebedi
savaşa yol açacak” uyarısında bulunduğu ve bu
öngörüsünde haklı çıktığı kaydedildi.
Tüm kötülüklerin anası
I. ve II. dünya savaşları sonunda imzalanan barış
anlaşmalarının bir karşılaştırmasının da yer aldığı
incelemede, I. Dünya Savaşı galiplerinin sınırlarla
oynayarak aynı ülke içinde azınlıklar oluşturduklarını;
II. Dünya Savaşı sonunda ise galiplerin nüfus
transferini tercih ettikleri vurgulandı.
İncelemede şu görüşlere yer verildi: “Sonuç olarak 1919
ilkbaharında Versay’da imzalanan anlaşma, günümüzün
dünyasını anlamak isteyenler açısından mükemmel bir
çıkış noktası oluşturmaktadır. Versay anlaşmasıyla
oluşturulan Yugoslavya ve Çekoslovakya günümüzde artık
tarih olmuştur. Türkiye ile Yunanistan ve Romanya ile
Macaristan arasındaki düşmanlığın kökenleri bu anlaşmaya
kadar uzanır. Aynı şekilde 1990’lı yıllardaki Balkan
savaşları; Yugoslavya bünyesinde yer alan Arnavutlara
yapılanlar; Azeri-Ermeni anlaşmazlığı; İsrail-Filistin
çatışması; Kürtlerin iddiaları ve Türkiye’nin toprak
bütünlüğü konusunda gösterdiği hassasiyetin kökeni hep
Versay anlaşmasına kadar uzanır. İncelemede ayrıca,
“İngiltere ve Fransa’nın 83 yıl önce ortaklaşa
oluşturdukları Irak da günümüzde başlıca sorunlardan
biri haline gelmiştir” görüşüne yer verildi.
03-12-2002 Tukiye gazetesi
|
