|
Saddam'ın partisi Baas'ın fikir babalarından biri
Suriyeli bir Hıristiyan olan Michel Eflaq. Eflaq; Zaki
al-Arsuzi, Salah al-Din al-Bitar'la birlikte 1930'larda
Arap milliyetçiliğine ilişkin yeni düşüncelerini
Suriye'de küçük toplulukların önünde açıklamaya
başladılar. Ve hareket, 1940'larda İngilizler'in
Irak'taki varlığına karşı protestolarla büyüdü.
Irak'ta 24 yıl hüküm süren Saddam Hüseyin rejiminin
referans noktalarını belirlemek için Baas Partisi
ideolojisinin doğumu ve gelişimine bakmak gerekiyor.
Parti, 1930'larda Ortadoğu Arap dünyasında Batı
hegemonyasının olumsuz etkisine yönelik başkaldırı
düşüncesinin biçimlenmeye başladığı dönemde filiz verdi.
Baas kelimesinin Arapça'da diriliş anlamına gelmesi de 'Araplar'ın
yeniden doğuşu' düşüncesinin dilsel yansıması.
İlginç olan Baas Partisi'nin iktidara, ortaya çıktığı
Suriye'de değil, ilk önce Irak'ta gelmiş olması. 1963'te
Irak'ta Baas Partisi yönetimi ele geçirdikten hemen bir
ay sonra da Mart Devrimi ile Suriye'de de Baas Rejimi
hakim oldu.
Parti resmi olarak Baas Arap Sosyalist Partisi olarak
anıldı. Batılı siyasal tarih uzmanlarına göre seküler
bir Arap nasyonalist düşüncesinden doğan Baas ideolojisi,
sosyalist ekonomik programla hızlı bir şekilde
birleştirildi. "Arap birleşmesi, kolonilikten özgürlüğe
geçiş ve sosyalizm" sloganları da hemen benimsendi.
Suriye'nin Baas rejiminin anavatanı olması, ABD'nin
Ortadoğu'daki hesaplarını uygulamak için iyi bir gerekçe
olarak görünüyor. Bölgedeki dikta rejimleri yıkma
iddiasındaki Bush yönetiminin Irak'ta istediğini elde
ettikten sonra ilk hedefinin Suriye olduğu söylentileri
şimdiden yaygınlaşmaya başladı.
İngilizler'e karşı gösteri
İlk Baas düşüncesinin üç büyük yandaşı; başta Michel
Eflaq (Suriyeli bir Hıristiyan), Zaki al-Arsuzi, Salah
al-Din al-Bitar'dır. Batı felsefesini ve siyasal
tarihini iyi okuyan bu üç kişi, 1930'larda Arap
milliyetçiliğine ilişkin yeni düşüncelerini Suriye'de
küçük toplulukların önünde açıklamaya başladılar.
1940'ların başlarında Eflaq ve Salah, İngilizler'in
Irak'ta varlığına karşı bir gösteri düzenleyerek Şam'da
ilk tepkilerini ortaya koydular.
Partinin resmi kuruluşu Şam'da 7 Nisan 1947'de yapılan
kongre ile yapıldı. Baas Partisi'nin Irak kolu 1954
yılında kuruldu. Parti bundan kısa bir süre önce Akram
al-Hurani'nin Arap Sosyalist Partisi'yle birleşmişti.
Baas Saddam'a dönüşüyor
Baas ideolojisi Irak'ta giderek Saddam Hüseyin'in
inisiyatifinde bir siyasal yapıya dönüştü. 20 Haziran
1980'de Irak'ta ilk seçim yapıldı. Adayların tamamı
Saddam tarafından seçilmişti.
Bu dönemde Saddam'ın Irak'ta hızlı bir şekilde iktidarı
sağlamlaştırması Batı'dan, özellikle ABD'den destek
aldığı kuşkusunu doğuruyor. Öyle ki seçimler öncesinde
yapılan geniş propaganda faaliyetinde 2003'te Saddam'ı
devirmek bahanesiyle BM kararı olmaksızın Irak'ta işgal
hareketi başlatan ABD'nin etkili gazetelerinden Newyork
Times'ta Saddam reklamlarına yer veriliyordu.
Enformasyon Bakanlığı Batı desteğiyle 1979 sonundan
itibaren Saddam'ın özel medya merkezi olarak çalışmaya
başlıyordu. Ortadoğu'da faaliyet gösteren bütün sivil
kurumlarla ilişkiler kurulup propagandalar yapıldı. Her
yerde üç-beş dilde yazılmış (Arapça, Fransızca,
İngilizce, Almanca ve Japonca) Saddam promosyon
malzemeleri, kitaplar, broşürler ve afişler dolaşıyordu.
Saddam'ın resmi biyografisi 'Uzun Günler' yazıldı ve
dağıtıldı. Saddam, Hammurabi, Asurbanipal, Hallac-ı
Mansur ve Harun Reşit imajlarının bir bileşeni olarak
sunuluyordu.
Saddam iktidarını 1980 seçimleriyle perçinleyince İran'a
karşı Irak'ın gücünü hesaplamaya başladı. Bu Ortadoğu'yu
sekiz yıl etkileyecek bir savaşın ilk kıvılcımlarıydı.
15.04.2003 Yeni Safak |
