 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
M.Ö.220 ~ |
||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||
 |
|||||||
 |
|||||||
DOĞU TÜRKİSTAN'DA MİLLİYETÇİLİK HAREKETLERİ |
|||||||
Doğu Türkistan'da, geçen asrın 40'lı yıllarının ortalarından başlayarak, "Üç Efendi", "Milliyetçiler", "pan-Türkistler" ve "pan-İslamistler" denen siyasî deyimler ortaya çıkmıştır. Bugün bu panelde "3 Efendiler" hatırlanmaktadır. Ben bu 3 Efendicilerden hayatta kalan 81 yaşında bir kimseyim.
Hayatımın 60 yılı Uygur milliyetçiliği mücadelesi içinde geçti. 30 yıl milliyetçi, Türkçü, İslamcı olarak suçlandım. 31 yıl bu fikirlerimin cezasını çektim. Ama bununla şeref ve iftihar duyuyorum.
Panelimizde Doğu Türkistan Millî Hareketi ve bu fikrî okulun hocaları, teşkilatçıları, liderleri olan 3 Efendi hakkında bildiğim kadarıyla malûmat vermek istiyorum. Doğu Türkistan'da kullanılan millet târifi: Millet¥insanın müşterek toplumudur. Millet¥ve ortak medeniyet üzerinde ifadelenen ortak psikolojik unsurları sabitleşen insanların toplumudur. Doğu
Türkistan Uygur Türkleri, kendi coğrafî ve siyasî şartları dolayısıyla milleti, Çin bu tarifi kullanırlar. Milliyetçilik Milliyetçilik, kısa ve genel târifiyle, kişinin milletine, sevgi ve saygı hisleriyle bağlanmasıdır[¹]. Milliyetçilik, bir sosyal politika prensibi veya fikir akımı olarak, millet gerçeklerinden hareket eder ve millî menfaati temin gayesi ile bir ülkü etrafında toplanmayı ifade eder. Milliyetçilik, ideal ve kader birliğinin yönlerini belirten bir prensiptir ve toplumu yüceltme amacını gösterir. Çağımızda, Milliyetçilik, insanı bir gruba ve bir topluma bağlayan en kuvvetli bir bağdır. Milliyetçilik, modern toplumun tarihî gelişmesinin bir ürünüdür Uygur Türkleri'nin Milliyetçilik Fikrî Türk milliyetçilik fikrî üzerinde konuşmadan önce Uygur Türk milliyetçiliğinin uzak mazisine bir göz atalım. Uygurlar Türk'tür[2]; Türkler, Hunların ayrı bir koludur[3]. Yani Uygurların ecdatları Hunlar'dır. Türklerde milliyetçilik fikrî milattan önce 2 nci asırda başlamıştır. Hun Tanrı Kutu Batur Han devrinde
doğusundaki düşmanları en sevdiği atını, eşini istediklerinde milletini savaşa sokmamak için kabul eder. Sonra düşmanlar çorak bir toprak bölgesini istediklerinde Batur Han
"TOPRAK MİLLETİMİNDİR!" diye kükrer, kabul etmez. Savaşarak düşmanı mağlup eder. Bu onun milletine olan sevgisiydi ve "milliyetçilik" idi. MÖ 56-36 yılları arasında Hun Hakanı olan Çiçi Han için, Alman
tarihçisi Hirth: "Çiçi Han'ın nutku milliyetçiliğin tarih sahnesinde ilk kez dile gelişidir. . . . . . . . bu bakımdan Çiçi Han, milliyetçiliği devlet siyasetine temel yapan ilk (Türk) devlet adamıdır. . ." diyor Yine Kül Teğin, Bilge Kağan'ın ağızlarından çıkarak kaya taşları üzerine oyulmuş bu satırlar. "Ey Türk Oğuz beyleri! Türk milleti işitin, üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe Türk milletini, Türk vatanını ve
Türk töresini kimse bozamaz! Türk milleti titre (düşün) ve kendine dön!. . ." İşte bunlar Türk milliyetçiliğinin destan satırlarıdır. Kürşat ve 40 yiğidinin Çin sarayındaki kahramanlarca verilen
"ölüm-kalım savaşı" Türk milliyetçiliğinin en parlak şanlı destanıdır. Uygur Türklerinin "Kut Dağı Efsanesi"de âdeta Türk milliyetçiliğini perçinleyen (sağlamlaştıran) delillerden b Kâşgârlı Mahmud'un Divanü lügat-it-Türk adlı eserinde Türklerin Hz. Muhammed tarafından methedildiğine dair hadisler kaydedilmiştir. Bunlar Uygur Türk milliyetçiliğinin uzak bir tarihe sahip olduğunu gösterir. Uygur Türk milliyetçiliği dünyada Uygur Türk'ü yaşadığı müddetçe var olacaktır, devam ederek yaşayacaktır. Uygur milliyetçiliği dili, dinî, ahlakî, tarihleri ortak olan Türk milletini sevmekten ve
saygı göstermekten ibarettir. Uygur-Türk milliyetçisi, Türk düşüncesinin ilmî, fikrî, edebî, felsefî ve teknik sahalarında imkanlarını zenginleştiren, İslamiyet'e saygı gösteren, Uygur Türkü ve dünya Türklüğünün istiklâli, özgürlüğü, baht ve saadeti için mücadele eden insandır. Doğu Türkistan'da yeni Milliyetçilik fikrînin ortaya çıkışı 1911 yılında Çin'de inkılâp oldu; cumhuriyet kuruldu. Bu cumhuriyet Doğu Türkistan halklarına hiçbir fayda
getirmediği gibi, Çin esareti ve baskısı da artan bir hızla devam etti. Nihayet 1911 yılında Kumul'da Tömür Halfe inkılâp çıkarsa da, hile ve desiselerle bastırıldı. Gerçi bu inkılâp mağlup olsa da, Doğu Türkistan'da
Çin'e karşı milliyetçilik hareketleri güçlenmeye başladı. "Milli uyanış" devrimizin simalarından merhum şehit Abdu'l Kadır Damulla Varisi 1907 yılı Türkiye, Mısır, Suriye. . . , gibi İslam ülkelerine
araştırma seyahatlerine çıkıyor. Döndükten sonra Kaşgar 'da O günlerde Gulcalı Mes'ud Sabri Baykuzı tahsil için Türkiye'ye geliyor. Türkiye'nin o devirdeki milliyetçi-Türkçüleri Ziya Gökalp, Tal'at Paşa ve diğerleriyle temasa geçip, tanışır. Vatan'a döndükten sonra
Gulca'da "Dernek" adlı bir okul açarak, milliyetçilik, Türkçülük
fikrîni yarayarak telkin etmeye başlar. Mes'ud Sabri bey, Doğu Türkistan'da yeni-Türkçülük fikrîni ortaya atan ilk şahsiyettir. Geçen asrın ikinci çeyreğinde, Çin'in o zamanki başkenti Nankin şehrinde,
İsa Alptekin, Çin'î Türkistan Avazı
dergisini yayınlayarak milliyetçilik propagandasını başlatmış oluyordu. Doğu Türkistan'da milliyetçilik gün geçtikçe güçleniyordu. Neticede 1931 yılı Kumul inkılâbı patladı. Bu inkılap Doğu Türkistan tarihinde umumî bir inkılap oldu. İnkılap ateşi tüm Doğu Türkistan'a
İnkılap sonunda 1933 yılında, Kaşgar'da, Birinci Cumhuriyetimiz: DOĞU TÜRKİSTAN İSLAM
CUMHURİYETİ kuruldu! Bu cumhuriyet devrinde yeni eğitim tesis edilerek, geliştirildi; millî, dinî, siyasî terbiye güçlendirildi. Bunun etkisiyle Doğu Türkistan'da milliyetçilik güçlü bir halette gelişmeye başladı. İnkılâp liderlerimizden General Mahmud Muhitî, Kaşgar'da durdu. Kaşgar tarihten beri Doğu Türkistan'ın siyasî ve kültür merkeziydi. Kaşgar'da, Kutluk Şevki baş muharrirliğinde Üç Efendi ve Doğu Türkistan milliyetçilik hareketi
Önce kimdir bu Üç Efendi?! Bunları kısaca anlatmak icap eder. Üç Efendi: Mes'ud Sabri Baykuzı
; Gulca'dan geçen asrın başlarında Türkiye'de tahsil gören, Türkçü, milliyetçi bir zat olup, Doğu Türkistan'a milliyetçilik, Türkçülük fikrîni yayanlardan biri ve öncüsüydü. 1933 yıllarında "Rus kızıl ordusu" Doğu Türkistan'a girdiğinde Gulca'da öldürülecek 200 kişilik kara listenin bir numarasında Mes'ud Bey varmış. Bundan haberdar olan Mes'ud Efendi Gulca'dan güneye kaçar. Aksu'da, Hoca Niyaz Hacı ve Mahmud Muhitî ile görüşür, "Kara Yulğun Savaşı"na katılır
Muhammed Emin Buğra; Hoten'den, dinî medreseden mezun olup,
müderrislik yapmıştı. Zamanının yetiştirdiği en güçlü milliyetçilerdendi. Kumul İnkılâbı'ndan sonra Hoten'de teşkilatlanarak, önce Karakaş ilçesini azat etti, arkadan bütün Hoten vilayetini Yarkent dahil
azat eder. İki kardeşi Abdullah ve Nur Muhammed şehit düşerler. İnkılap, Rusya'nın ihaneti ve askeri yardımıyla bastırıldıktan sonra, Hindistan'a ve oradan da Afganistan'a gidip, Kâbil'de ikamet eder. Burada geçirdiği
zaman içerisinde ölmez eseri olan, Doğu Türkistan Tarihi'ni yazar. 1943 yılında Çin'e gelerek, Mes'ud ve İsa
Efendilerle birlikte Doğu Türkistan mücadelesini başlatır. Üç Vilayet İnkılabında son bakan, 1949 yılından sonra da Doğu Türkistan eyalet hükümetinin başkan yardımcısı olmuştur. Komünist Çin İstilası'ndan az
evvel ikinci defa Hindistan'a iltica eder. 1952 yılında Türkiye'ye gelir. Burada da vatan davasına elinden gelen hizmetleri yaparken, 1965 yılında Ankara'da vefat eder. İsa Üç Efendiler 1946 yılında 11 maddeli bitim münasebetiyle Doğu Türkistan'a çıkar, milliyetçilik hareketlerini devamlı sürdürürler. Altay Neşriyatı
tarafından çıkarılan Altay Mecmuası, ERK, Yalkın, Yurt, . . . . , gazeteleri; Nankin'deki Yakub Hacı'lar, Abdullah Temen'ler muharrirliğindeki Tanrı Dağ Neşriyatı tarafından çıkarılan
Tanrı Dağ Resimli Mecmuası, Edebiyat Dönemin milliyetçi aydınları, yazarları-edipleri, şairleri ve gençleri 'Abdul-Eziz Mahsum, Emin Vahidî, Bay Ezizî, Abdul-Azîz Çengizhan,
Hamdullah Tarımî, Polat Kadirî, Hacı Yakub Yusufî ANAT, Abdurrehim Ötkür, Kurban Koday, İbrahim Mutiî, Abdullah Temen, Hebir Tömür, Settar Mukbul, Ertuğrul Sabrî, Hemid Sabrî, Doktor Abdur-Rauf, F Yukarıda adları geçen muhterem kişilere "Üç Efendiciler" denilirdi. Şimdi hayatta kalan iki kişi
vardır: Biri ben Hacı Yakup ve İbrahim Mutiî. Doğu Türkistan Milliyetçilerinin hareket şiarları altı olup, onlar aşağıda anlatılanlardan ibarettir. Milliyetçimiz Bizim milliyetçiliğimiz sevgi ve saygı hislerimiz ile millete
bağlanmaktan ibaretti. Bu bağlılık dilimize, dinimize, ahlakımıza ve bütün maddî-manevî kültür değerlerimze derin alaka göstermek, millî varlığımızı geliştirmek, güçlendirmek, istiklalimizi ve vatanımızı muhafaz
a etmek bu yolda bütün fedakârlıkları vermekten ibaretti. Geçen asrın 30-40'lı yıllarında Doğu Türkistan'da Çinçiler,
Rusperestler ve milliyetçiler olarak üç grup mücadele meydanında idi. Çinperestler: Çin askerlerinin himayesinde vatanı devamlı "Çin emperyalistlerinin" zülmü altında kalmasını isteyen, idealsiz, az bir menfaate satılmış, millî münafıklardı. Bunlar Doğu Türkistan'ı Şi cyang (Batı bölge), Dun cyang (Doğu bölge) ve Nan cyang (Güney bölge)lerden ibaret 3 eyalete bölmekteydi. Bunlar hatta bu tasarıyı 1948 yılı Nankin'de açılmış I Halk Kurultayı'na vermişti. Milliyetçi vekillerin karşı çabaları neticesinde kurultaydan geçmedi. Bunların tipik vekili Burhan Şehidî, Kasım Kurbanî, Nasır Bek, Seyid Ahmed Hoca, Na dey chao (Nasır), Turap Bek, Supi bek Haci, Pasar Bek, Nurbek, Tohti Alem Ahun, Yolbasbek, . . . . , gibi insanlardı. Rusperestler: bunlar Kızıl Rus sosyal emperyalistlerinin mümessilleriydi. Amaçları vatanı Rusya'ya bağlamak olan güçlü bir akımın temsilcileriydiler. Almatı'da çıkarılıp, Doğu Türkistan'a gizli gönderilen Şerk Hakikatı (Doğu Gerçeği) mecmuası o dönemin yukarı teknolojisinden istifade ederek basılmış, Rusperestlerin güçlü propaganda aletiydi. Bu mecmuada Uygur'ların Türk ikenliği [oldukları] inkâr edilirdi. Doğu Türkistan milliyetçiliğine karşı [zehirli bir] kalem mücadelesi veriyorlardı. Onlar, "Emperyalizmin menfaati için Uygur Tarihi sahte kılınmasın!, Uygurlar Türk değildir!?, . . ." gibi makaleleriyle bize karşı çıkıyorlardı. Bizde, "Emperyalizme hizmet edenler sizlersiniz! Uygurlar Türk'tür; Neden Kaşgarlı Mahmud divanını, Divanü lügati Uygurî, Özbekî, Kazakî, Kırgızî, . . . , demeden Divanü lügat-it-Türk dedi demiştik. Sonra onlar sustu. Bizde kalem mücadelesini durdurduk. Aslında biz onlarla kalem mücadelesi yapmak istemedik; onlar hücum ettiği için müdafaada kaldık. Bunların tipik vekili Seyfuddin Azizî, Abdülkerim Abbasuf, Abdülkerimhan Mahdum, Zahir Savdanof, gene Rusya'dan Doğu Türkistan'a girgizilen (gizlice sokulan) 4- kolunna'nın (kolun) casusları, Kasım Efendi (Kazak), General İshakbek (Kırgız) başlarında olmak üzere Rusya'da tahsil gören Rusperestler, Almata (Almatı) ve Taşkent'lerde, vatanoğlu Mansur, şair Ç¥sti, Y¥Şirvanî, . . . , ve başkaları olup, Doğu Türkistan'ın fikrî hayatında en güçlü siyasî kuvvet idi. Çünkü bunların arkasında [bir zamanların] süper Stalin Rusya'sı vardı. Milliyetçiler: "Üç Efendi" başçılığındaki milliyetçilerdi. Bunlar vatanı Çin esaretinden kurtarmayı maksat edinen, birinci merhalede "yüksek milli muhtariyet statüsünü" kazanıp, şart-şeraitleri yerine getirildikten sonra, istiklâl merhalesine geçmekten; aynı zamanda Rusya nüfusunu altına girmeye karşı mücadele veren güçlerdi. Milliyetçilerin, Rusperestler gibi güçlü siyasî, askerî destekçisi olmasa da, milletin manevî gücüne, milli duygusuna dayanan, milletten manevî ilham ve feyiz alan bir siyasî grup idi. Bunların elinde neşriyat eğitim müesseseleri¥Dağ Neşriyatı, üniversite, pedagoji okulları. . . . olup, güçlü milliyetçilik propagandası yürütmüşlerdi. Halkçımız Doğu Türkistan'da o yıllarda halkçılık, demokrasi anlamında kullanılırdı. Uygur Türk milliyetçileri diline, dinine, ahlakına, hak ve hürriyete, şahsiyete en üstün içtimai değerlere kendi gözü ile baktığı için, demokrasiyi tarihi ve içtimai imkânları en iyi şekilde muhafaza ve temsil eden yegâne idare tarzı derlerdi. Dolayısıyla, Doğu Türkistan milliyetçileri demokrasiyi kendilerinin ikinci şiarı ilan etmişti. Bundan maksat Doğu Türkistan halkı o yıllarda sömürgenin sömürgesi sûfetinde yaşıyorlardı. Çin'de cumhuriyet kurulduktan sonra bir az demokrasi olsa da, bu Çince "doğu demokrasisi" Chia yu Kuan'dan[6] aşarak Doğu Türkistan'a ulaşamamıştı. Doğu Türkistan'ı siyasî, kültürel ve askerî etkisi altına almış, Stalin Rusya'sı diktatörlü düzeninde olup, "demokratiye" söz konusu değildi. Rusya'daki sosyalizm düzeni anti-demokrasi bir rejim olup, halkın fikir ve hürriyetine tehdit salmaktaydı ve boğmaktaydı. Bunun tesiri Doğu Türkistan'a girdiği için, bu çeşit d emokratiyeye karşı fikir ve rejimi engellemek için, Doğu Türkistan milliyetçileri halkçılık¥şiarı yapmıştı ve bu yolda çalışmalarını devam ettirmişti. İnsaniyetçimiz İnsaniyetçilik¥ Hümanizm insana ve insan değerlerine en büyük ağırlığı veren düşünsel yaklaşım. Rönesans'ın temel kültürel akımı. Hümanizm,
edebiyatta kiliseyi dışlayarak, özgür fikirleri teşebbüs eden, "Etika'da" hayr severlik ile aynı anlamda olup, ırk, devlet, din farkı gözetmeden insanların eşitliği, kişiliği, bir-birine olan saygısı, yardımlarını
tanıyan, bütün insaniyetin refah-saadeti düşünen bir idealizmdir. Geniş anlamdaki "hümanizm" yalnız insaniyet değil, hayvanları sevmeyi de içine alır. Doğu Türkistan Türkleri geçen asrın 30-40'lı
yıllarında doğudan gelen Çinlileştirme, batıdan gelen Ruslaştırma siyasetleri tarafından bir kıskaca alınmıştı. Doğu Türkistan'daki, Rusperestler milletimizi materyalist, dinsiz, Allahsız bir millet yapmak
istiyorlardı ve fiîlî hareketlerine başlamışlardı. Uygur Türkleri başta olmak üzere Doğu Türkistan halkı için, Çin kültürü özellikle Rus kültürü tehdidi altında kalmıştı. Dilimizdeki hemen hemen ilmî ıstılahlar
Rusçalaştırılmaktaydı; Kril alfabesi teşebbüs kılınmaktaydı. Hatta 5 Doğu Türkistan halkı en geride kalan yarı sömürge, yarı feodal devletin sömürgesi olarak yaşadıkları, hümanizm nimetlerinden mahrum bırakıldıkları için,
hümanizme çok büyük ihtiyaç vardı. Doğu Türkistan halkı o zamanlarda "insan halkları" deyimini yeni öğrenmişse de, insanca yaşamak arzusu çok güçlüydü. Onun için devrin güçlü talebi olan hümanizm¥Türkistan
milliyetçilerinin 3. Şiarı ol Dinimiz İslâm'dır. Uygur Türkleri bin seneden beri İslam dinine mensuptur. Müslüman olduğu halde neden bu şiar ortaya atıldı. Dünyaya Darvinizm, materyalizm, komünizm fikirleri yayıldıktan
sonra. Bizim batı komşumuz Rusya, 1917 yılındaki "Ekim İhtilâli"nden sonra komünizm yolunu tuttu. Rusya'dan bize Darvinizm, sosyalizm, komünizm ihraç edildi. Doğu Türkistan'da da ateizm fikirleri yayılmaya başladı.
Maymun nazariyesi dağıtıldı. Rusya'da okuyup eğitim alanlar bu gibi zehirlik nazariyeleri dağıttılar. Bir bölüm gençlerimiz materyalizm felsefesini kabul ett Onun için Doğu Türkistan milliyetçileri bu şiarı ortaya atarak. Kendilerinin Darvinist, komünist olmadığını, İslâm dinine inanan, Sünnî-Hanefî Müslim olduklarını bildirdiler. Halkının dine sadık olması arzusunu verdiler. Irkımız Türk'tür.
Dünyada "Türk" kelimesinden korkan iki devlet var: biri Rusya , diğeri Çin. Rusya, Orta Asya (Turkistan)'da bir bütün Türk milletlerini parçalayarak Özbek., Kazak, Kırgız,
Türkmen, Azerî. . . . . ve başka yapay halkları millet olarak ortaya çıkardı. "Sizler Türk değil;
Uygur, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen, . . . . . , siniz, "dedi. Ve bu adlar altında "kukla cumhuriyetler" tesis etti. Karşı çıkanları "Basmacı, milliyetçi, eksil inkılapçı" namlarıyla suçlayarak yok ettiler. Bunun güçlü tesiri Sheng shish sai
[7] döneminde
Doğu Türkistan'da görülür. Hatta bir dönem bizde de yapay "Tarançı" milleti yaratmıştı; sonra iptal edildi bu proje. Dolayısıyla Türkistan'daki milletlerin "Türk" olduğunu tarihî, ilmî yönden ispat etmek zaruriyeti gündeme gelmişti. Bu günlerde Özbekista
n, Kazakistan, Kırgızistan'dan gelen gençler kendilerine "Türk" demiyorlar: Özbek, Kazak, Kırgız, . . . , diyorlar. Doğu
Türkistan'dan gelenler öyle değil; biz "Uygur Türkleriyiz diyorlar. Bu da Doğu Türkistan milliyetçilerinin bu şiarının ve bu yöndeki tarihî, ilmî çalışmalarının bir neticesidir. Burada bir tarihi olaya parmak basmak istiyorum: Ocak 1949'da Taşkent ve Almata radyoları ve basın organları aniden "Doğu Türkistan
milliyetçileri"ne hücum etmeye başladı. Onların birinci makalesi: "Emperyalizmin reaksiyon siyaseti için Uygur tarihî sahte kılınmasın!"dı. bu makaleye layık olduğu cevap verildi. İkinci bir makale gündeme geldi; ona da
gereken cevap verildi. Üçüncü makale ise, "Uygurlar Türk değildir!" konulu bir makale idi. Buna eski tarihi belgele Vatanımız Doğu Türkistan'dır Doğu Türkistan vatanımızın tarihî adı olup, tarih eserlerinde umum itiraf
eden, kullanıla gelmekte olan, hem de iki defa kurulan cumhuriyetlerimize ad olan isimdir. Uluğ bilginimiz, Yusuf Has Hacib bin yıl öncesinde yazdığı Kutadgu
Bilig adlı eserinin nesrî giriş sözünde: "Kamuğ Türkistan illerinde, Bugrahan dilince, bu kitaptan yahşırak hergiz kimerse tesnif kılmadı" diye vatanımızın adının Karahanlılar
döneminde Türkistan olduğunu bildirmiştir. Lakin Çin istilacıları 1884 yılında Doğu Türkistan adını kaldırarak "Hsin
chiang (Yeni Yer)" denilen menfur adı koydu. Halkımıza, Yenî nesillere vatanımızın adının "Hsin chiang" olmadan önce Doğu Türkistan olduğunu duyurmak, kendini milliyetçi sayan her bir Uygur Türkünün millî borcudur.
Vatanımızın adı asla ve asla "Hsin chiang" olamaz. . . vatanımızın ebedî kalıcı adı Doğu Türkistan'dır.
1948 yılı Çin cumhuriyeti I Kurultayı'nda Doğu Türkistan milliyetçi vekillerinin çaba ve mücadeleleriyle "Hsin chiang" adı iptal edilerek, "Çin-î Türkistan" kabul edilmişti. O dönemin şart-şartlarında
bu karar bir adım ilerlemek idi. Yukarıdakiler geçen asrın ikinci çeyreğinden başlayarak Çin komünistlerinin istilasına kadar Doğu Türkistan'daki milliyetçilik hareketlerinin kısaca manzarasıdır.
25 Eylül 1949'da Burhan Şehidî, Seyfeddin Azizî, İshakbek, Delilhan Sugurbayuf, Abdulkerim Abbasuf,
Abdülkerimhan Mahdum. . . . ve başkalarının ihanetiyle millî armiye [ordunun] desteklendiği Çin komünistleri tek kurşun bile atmadan Doğu Türkistan'ı istila ettiler. Şimdi yarım asır geçti; tarihimizde hiç görülmeyen en ağır sömürge hayatını geçirmekteyiz. Çin komünistleri türlü
türlü harekâtlarla (düzenledikleri operasyonlarla) Doğu Türkistan'da milliyetçilik, Türkçülük fikirlerine hatime verdi. Milliyetçi, Türkçü insanları hapishanelere attı, öldürdü. Toprak ıslahatı yürütüp, yine çok
insanları hapse attı ve öldürdü. 1958 yılında milliyetçilere karşı hareket yürütüp, tüm Doğu Türkistan'da milli hissiyatı olan insanları temizledi. Millî ordu dağıtıldı. Türkçülük, milliyetçilik, "menfi-menfur" isimlere
aylandı. Arkadan "doğal afet" denilen düzmece bir afetle halkı aç bıraktı; köyler komünleştirildi. Şehirlerde sosyalist reform adı altında halkın evleri müsadere edildi. Eğitimimiz ve dilimiz çinlileştirilmeye yönlendi
Bu vakitlerde chou en lai, mao ze dung, chu de gibi Çin komünistelerin liderleri arka arkaya ölmeye başladılar. Çin'de Deng hsiao ping iktidara geldi. Üçüncü Umumî toplantıdan sonra, Çin'de siyaset
değişerek bir demokrasi sözü verildi. "Çin'ce sosyalizm", gerçekte kapitalizm yürütüldü. Fikir sahasında da az bir serbestlik oldu: matbuatlarda Türk, Milliyetçilik söz-ibareler görülmeye başlandı. Bu
dönemde Doğu Türkistan'da milliyetçilik hareketleri yeniden baş Doğu Türkistan'da Çinlilerin yarım asır sürdürdükleri Çinlileştirme, komünisteleştirme siyasetleri berbat oldu. Milliyetçilik yine
üstünlük kazandı. "Barın inkılabı" bunun somut bir ifadesidir. Şimdi Doğu Türkistan'da Çin'e karşı yüzlerce milliyetçi, inkılabî teşkilatlar kuruldu. Her yerde Çin'e kaşı inkılabî hareketler baş
göstermektedir. Demek ki, sömürgecilik, zulüm, diktatörlük, asimilasyon siyasetleri-kadınlara yapılan
"kürtaj siyasetleri" milliyetçiliğin doğuran doğal sebeplerdir. Doğu Türkistan milliyetçiliği, Uygur milleti yaşadıkça devam edecektir. Çünkü aradığımız kudret Türklerin damarlarındaki asil kanda
mevcuttur! Herhangi bir güç içimi YAŞASIN TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ Hepinize sağlık dolu bir ömür dilerim! Hacı Yakub Yusufî ANAT© İstanbul Haziran, 2001
|
|||||||
©E.T.I.C. E-mail: bilgi@doguturkistan.net - Değişiklik: 06/10/01 03:11 AM webmaster |
|||||||
|
|
|
|
Ö T Ü K E N |
|||
N E T |
|||