Haber: Abdureşit Haci Kerimi

14.12.2008

Komünist Çin Hâkimiyetinin “Kaşgar’ı Batıdaki 2. Şinjin Olarak Yapılandırma” Planının sloganı altında son yıllarda Kaşgar’ın asli yapısı bozularak “çağdaş” düzenleme maskesi ile şehir halkının yerleşim yerlerini tarumar ederek binlerce halkı kendi mekânlarından ayrılmaya mecbur etmişti.

Yerleşik bulundukları yerlerden ayrılan halk haklarını aradıklarında sembolik paralar vererek( aldıkları paralarla yeni bir yer alabilmöeleri ise mümün değil) halkın tekrar ev-bark sahibi olmalarına fırsat oluşturulmadığı için halkın büyük çoğunluğu sokaklarda kalmaktadır. Bu duruma rıza göstermeyenler hak aramak için yerel yetkililere müracaat ettiklerinde ise müracaatları sonuçsuz kalmaktadır. Bu sebeple halk davacı vekilleri tayin ederek Çin hükümetinin merkezi olan Pekin’e giderek müracaat etmektedir. Bir grup dilekçe sahibi “ Sinkiang Ugur Otonom Bölge(Doğu Türkistan) hükümeti”nin merkezi olan Ürümçi’ye gitmişler. “Dilekçe sahipleri aynı şekilde “Biz sizlerin durumunuzu ilgili yerel birimlere gönderdik onlar halledecekler” şeklindeki aldatmacalarla geri gönderilmişlerdir.

Şu anda Kaşgar halkında, Çin hâkimiyetine karşı tedrici olarak bir tür direniş oluşmaya başadı. Bu durumdan tedirgin olan her kademe den Çin makamları şaşkınlık içinde her hangi bir büyük olayın meydana gemesinden endişe ederek her türlü yöntemler kullanarak halkı sindirmeye çlışmaktadırlar.

Bir yandan Kaşgar’daki din âlimlerini, bütün cami ve mescitlerin müezzin ve imamlarını motive ederek onlar vasıtasıyla onların arasındaki kaşgar Hitgah camisinin imam-hatibi olan Cuma Damolla (aslında bir Çinli çocuğu olup Kaşgarlı saf bir Uygur tarafından evlat edinilmiştir.) Kaşgar-Gülbağ mahalle mescidinin imamı olan Abliz Karaci başta olmak üzere münafık lanetlikleri kullanarak halkı sindirmeye uğraşmaktadır. Diğer yandan da toplum içindeki serseri, kumarbaz ve hırsızlıkları ile Kaşgar vilayetinde nam salmış olan Abdureşit Kasap, Kaşgar Tagarcı (çuvalcı) sokağındaki Memtimin Haci gibi toplum düşmanlarını kendi saflarına çekerek kullanıp onlar ararcılığı ile Çin hâkimiyetinin politikalarının propagandasını yaprak halkın öfkesini bastırmaya çalışmaktadırlar.

Yine bir taraftan, Kaşgar’dan “Otonom Bölge”ye terfi etmiş olan Kaşgarlı yetkililerden Kaşgar’ın sabık valisi Abdukadir Nesridin, Sabık Vali Kamil, Kaşgar’ın sabık Belediye başkanı Ablet Memet gibi Çin’e sadık itaatkâr kölelerini çoluk-çocukları ile Kaşgar’a transfer derek onlar ararcılığı ile halkı bastırmaya çalışmaktadırlar.

Yereldeki yarenlerimizin belirttiklerine göre, Kaşgar’da istedikleri bir yeri Çin’in içeri bölgelerinden gelen Çinli tüccarlar hedef seçerek “burası bana gerekli” diyecek olsa derhal orada yaşayan halkın ahu-zarlarına aldırmaksızın yıkarak ev-arsa sahiplerine sembolik bir para verip orayı boşaltarak çokkısa bir sürede Çinli tücarlara veriyorlar. Bu uygulama ise, “Kaşgar’a yatırım yapmak isteyenlere kolaylık sağlama, pazarlık konusuna girmeme ve yatırım yapacakların sayısını arttırmaya önem verme” olarak değerlendiriliyormuş.

Kaşgar halkının başına gelen bu külfetler Tianjin’deki Çin halkının da başına gelmişti. Fakat Tianjin halkı milyonlarca kişilik yürüyüşler düzenleyerek geniş çaplı protesto gösterileri yaparlarken Pekin’deki Çin halkı da milyonlarca kişilik gösteriler düzenleyerek Tianjin halkının eylemlerini desteklemek suretiyle Çin hükümetini sarsıntıya uğratarak hedeflenen sonucu elde etmişlerdi.

Gerek Tianjin’deki milyonların katıldığı gösteriler olsun, gerek Pekin’deki gösteriler olsun bu gösterileri ülke dışında yaşamakta olan “demokrasi yanlısı” Çinlilerin organize ettikleri kamuoyuna açıkça ilan edilmişti.

Kaşgar’da yakın zamanlarda ne türlü olayların meydana gelebileceği hususu halk arasında sıkça dile getirilmekte olup, dört kişi bir araya gelindiğinde de tartışma konusu omaktadır!

Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine Uyarlayan: Mehmet Emin Batur